Jakue I.a Ingalaterrakoa

Jakue I.a Ingalaterrakoa
Irudi gehiago
Ingalaterrako monarka 1603ko martxoaren 24a (juliotar egutegia) - 1625eko martxoaren 27a ← Elisabet I.a Ingalaterrakoa - Karlos I.a Ingalaterrakoa eta Eskoziakoa → Irlandako monarka 1603ko martxoaren 24a (juliotar egutegia) - 1625eko martxoaren 27a ← Elisabet I.a Ingalaterrakoa - Karlos I.a Ingalaterrakoa eta Eskoziakoa → Eskoziako erregea 1587ko otsailaren 8a (juliotar egutegia) - 1625eko martxoaren 27a ← Maria I.a Eskoziakoa - Karlos I.a Ingalaterrakoa eta Eskoziakoa → Duke of Rothesay (en) 1566ko ekainaren 19a - 1587ko otsailaren 8a (juliotar egutegia)
Bizitza
Jaiotza	Edinburgheko gaztelua eta Edinburgo, 1566ko ekainaren 19a
Herrialdea	Eskoziako Erresuma  Ingalaterrako Erresuma Irlandako Erresuma
Bizilekua	Stirlingeko gaztelua
Lehen hizkuntza	eskoziera
Heriotza	Theobalds House (en) , 1625eko martxoaren 27a (juliotar egutegia) (58 urte)
Hobiratze lekua	Westminster abadia
Heriotza modua	berezko heriotza: disenteria
Familia
Aita	Henrike Estuardo, Lord Darnley
Ama	Maria I.a Eskoziakoa
Ezkontidea(k)	Ana Danimarkakoa  (1589ko azaroaren 23a -  1619ko martxoaren 2a)
Seme-alabak	ikusi Henry Frederick, Prince of Wales (en) Elisabet Stuart Margaret Stuart (en) Karlos I.a Ingalaterrakoa eta Eskoziakoa Robert Stuart, Duke of Kintyre and Lorne (en) Mary Stuart (en) Sophia of England (en) unnamed son Stuart (en) unnamed son Stuart (en)
Anai-arrebak	ikusi stillborn twin Hepburn (en) stillborn twin Hepburn (en)
Leinua	Estuardo etxea
Hezkuntza
Heziketa	tutore
Hizkuntzak	eskoziera ingelesa
Irakaslea(k)	George Buchanan (en) Peter Young (en) Adam Erskine (en) David Erskine, Commendator of Dryburgh (en)
Jarduerak
Jarduerak	poeta, idazlea, monarka eta aristokrata
Lantokia(k)	Edinburgo eta Londres
Lan nabarmenak	ikusi Daemonologie (en) The True Law of Free Monarchies (en) Basilikon Doron (en) Some Reulis and Cautelis to be observit and eschewit in Scottis poesie (en) De jure regni apud Scotos (en)
Jasotako sariak	ikusi Knight of the Garter
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	anglikanismoa Eskoziako Eliza

Jakue I.a Ingalaterrakoa^[1] edo Jakue VI.a Eskoziakoa (1566ko ekainaren 19a – 1625eko martxoaren 27a), Jakue VI.a izenaz Eskoziako erregea (1567-1625) eta Jakue I.a izenaz Ingalaterra eta Irlandako erregea izan zen.

Katoliko bataiatu zuten Stirlingeko gazteluan, ekitaldira gonbidatutako noblezia ingeleseko kideen aurrean. Hurrengo hiru egunetan, Maria Estuardo eskoziar erreginak ospakizun handi garesti bat antolatu zuen, mahai biribil zabal baten inguruan, adierazpen politiko peto-petoa, Arturo erregearen irudia gogora ekarriz.^[2]

Jakuek hamahiru urte zituela, Maria I.a Eskoziakoa bere ama ordezkatu eta Eskoziako errege bilakatu zen. Lau erregeorde izan zituen 1578ra arte^[3]. 1603an, Ingalaterrako azken tudortar erregina hil zenean, koroa biak batu zituen eta lehendabizikoz Erresuma Batuko errege titulua aldarrikatu zuen bere buruarentzat. Frantziako koroa ere aldarrikatu zuen.

Bere agintaldian elisabetar literaturaren Urrezko Erak jarraitu zuen, William Shakespeare, John Donne, Ben Jonson edo Sir Francis Bacon bezalako idazleei esker. Erregeak berak poesia idatzi zuen^[4].

Ezkontza eta seme-alabak

Jakue I.a Ana Danimarkakoarekin ezkondu zen eta harekin zazpi seme-alaba izan zituen.

Izena	Erretratua	Bizitzako datak	Oharrak
Henrike Frederiko		1594ko otsailaren 19a – 1612ko azaroaren 6a	18 urterekin hil zen, ziurrenik sukar tifoideak jota[5].
Elisabet		1596ko abuztuaren 19a – 1662ko otsailaren 13a	Palatinatuko hautesle ezkontidea eta Bohemiako erregina ezkontidea. 1613an Frederiko V.a Palatinatukoarekin ezkondu zen, eta harekin hamahiru seme-alaba izan zituen.
Margarita		1598ko abenduaren 24a – 1600ko martxoa
Karlos		1600ko azaroaren 19a – 1649ko urtarrilaren 30a	Ingalaterrako eta Eskoziako erregea (1625-1649). 1625ean Henriketa Maria Borboikoarekin ezkondu zen, eta harekin bederatzi seme-alaba izan zituen.
Roberto		1602ko urtarrilaren 18a – 1602ko maiatzaren 27a	Kintyreko eta Lorneko dukea. 4 hilabeterekin hil zen[6][7].
Maria		1605eko apirilaren 8a – 1607ko irailaren 16a	2 urterekin hil zen.
Sofia		1606ko ekainaren 22a – 1606ko ekainaren 23a	Jaio eta 48 orduren buruan hil zen[8][9][10].

Genealogia

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Jakue I.a Ingalaterrakoa

• i
• e
• a

Ingalaterrako errege-erreginak

Dinastia saxoia (871-1016) (1042-1066)

Alfredo Handia • Eduardo Zaharra • Ælfweard • Æthelstan • Edmundo I.a Miragarria • Eadred • Eadwig Ederra • Edgard Baketsua • Eduardo Martiria • Æthelred Zalantzatia • Edmundo II.a • Eduardo Aitorlea • Harold II.a Saxoia • Edgard Ætheling

Daniar dinastia (1013-1042)

Svend I.a Danimarkakoa • Kanuto II.a Handia • Harold Harefoot • Kanuto III.a Hardeknut

Normandiar dinastia (1066-1154)

Gilen I.a Konkistatzailea • Gilen II.a Gorria • Henrike I.a • Eztebe Bloisekoa • Matilde enperatriza

Plantagenet (1154-1399)

Henrike II.a Plantagenêt • Rikardo I.a Lehoibihotza • Joan I.a Lurgabea • Henrike III.a • Eduardo I.a • Eduardo II.a • Eduardo III.a • Rikardo II.a

Lancaster (1399-1461)

Henrike IV.a, Lancasterko dukea • Henrike V.a • Henrike VI.a

York (1461-1485)

Eduardo IV.a, Yorkeko dukea • Eduardo V.a • Rikardo III.a

Tudor (1485-1603)

Henrike VII.a • Henrike VIII.a • Eduardo VI.a • Joana Grey • Maria I.a • Elisabet I.a

Estuardo (1603-1714)

Jakue I.a • Karlos I.a • Karlos II.a • Jakue II.a • Maria II.a • Gilen III.a • Ana

Hannover dinastia (1714-1901)

Jurgi I.a • Jurgi II.a • Jurgi III.a • Jurgi IV.a • Gilen IV.a • Viktoria

Saxonia-Coburg-Gotha dinastia (1901-…)

Eduardo VII.a • Jurgi V.a • Eduardo VIII.a • Jurgi VI.a • Elisabet II.a • Karlos III.a

Artikulu hau Ingalaterrako biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.