1969

1969
Eeuwen: 19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw
Decennia: 1950-1959 · 1960-1969 · 1970-1979
Jaren: << · < · 1968 · 1969 · 1970 · > · >>
Maanden: jan · feb · mrt · apr · mei · jun
jul · aug · sep · okt · nov · dec
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita: 2722 MMDCCXXII
Armeense jaartelling: 1418 – 1419
ԹՎ ՌՆԺԸ – ՌՆԺԹ
Chinese jaartelling: 4665 – 4666
乙申 – 丙酉
Christelijke jaartelling: 1969 MCMLXIX
Ethiopische jaartelling: 1961 – 1962
Hebreeuwse jaartelling: 5729 – 5730
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat 2024 – 2025
- Shaka Samvat 1891 – 1892
- Kali yuga 5070 – 5071
Iraanse jaartelling: 1347 – 1348
۱۳۴۷ – ۱۳۴۸
Islamitische jaartelling: 1388 – 1389
١٣٨٩ – ١٣٨٨
Maçonnieke jaartelling: 5968 – 5969
1969 naar onderwerp
Lijst van landen
Overleden
Atlantisch orkaanseizoen
Auto's
Film
Sport (categorie)
Gregoriaanse kalender van 1969
Bioscoopjournaal uit 1969. Statenverkiezingen op de Nederlandse Antillen, nadat na de onlusten op Curaçao op 30 mei vervroegde verkiezingen zijn uitgeschreven.
Bioscoopjournaal uit 1969. De vierde naoorlogse zesdaagse van Amsterdam in de RAI, waarbij de 22 renners in 145 uur een afstand van ongeveer 4000 km rijden, met o.a. de 30-jarige Peter Post en organisator Kurt Vyth.
Bioscoopjournaal uit 1969. In woonwijken in het Rijnmondgebied is een waarschuwingsmeetnet in gebruik genomen waarmee hoge concentraties zwaveldioxide worden gemeten. 31 zgn. snuffelpalen staan in de wijken opgesteld, meten de concentraties en geven de resultaten door aan een computer bij een centraal bureau. Een vrouw geeft per telefoon een melding over stankoverlast door aan de centrale, waarna een ambtenaar op onderzoek gaat en de fabriek op de hoogte stelt van de stank. Enkele bewoners geven hun reactie op de stankoverlast.
Bioscoopjournaal uit 1969. Bij de ingang van het Deelerwoud staat een mobiel kantoor van de ANWB. Mensen nemen er routebeschrijvingen mee van de Vereniging Natuurmonumenten en maken een wandeling door het bos.

Het jaar 1969 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

januari
  • 1 - Invoering van de postcode in België.
  • 1 - In het kader van de Wet OB 1968 vervangt Nederland de bestaande omzetbelasting door een belasting gebaseerd op de toegevoegde waarde, de zogeheten btw (Belasting over Toegevoegde Waarde). Deze belasting kent een "hoog" (12%) en een "laag" (4%) tarief, die echter niet vaststaan maar van tijd tot tijd aangepast kunnen worden.
  • 1 - In België wordt het rijbewijs ingevoerd.
  • 16 - De student Jan Palach steekt zichzelf in brand op het Wenceslausplein in Praag uit protest tegen de teruggedraaide hervormingen van de Praagse Lente. Hij overlijdt drie dagen later aan zijn verwondingen.
  • 17 - In het Iraakse Bagdad worden veertien Joden zonder enige vorm van proces voor een juichende menigte opgehangen. Dit levert een internationaal protest op.
  • 18 - Astronomen van de universiteit van Arizona ontdekken voor het eerst een pulsar.
  • 30 - Vanaf het dak van Apple Records geven The Beatles een laatste publieke optreden, tot de politie er een einde aan maakt.
februari
maart
april
mei
juni
21 juli: maanlanding, Neil Armstrong zet als eerste mens voet op de maan
juli
augustus
  • 2 - Massale fraude bij volksstemming op Nieuw-Guinea.
  • 9 - In Los Angeles wordt de hoogzwangere actrice Sharon Tate, getrouwd met regisseur Roman Polański, samen met kapper Jay Sebring en drie andere mensen vermoord door de Manson familie.
  • 10 - In Los Angeles wordt het echtpaar Leno en Rosemary LaBianca vermoord door de Charles Manson familie.
  • 10 - Harm Ottenbros wordt in Zolder wereldkampioen wielrennen.
  • 13 - Grensconflict tussen de Sovjet-Unie en China.
  • 14 - De Britse minister van Binnenlandse Zaken Callaghan stuurt troepen naar Noord-Ierland om een einde te maken aan de steeds gewelddadiger conflicten tussen de protestantse overheid en het rooms-katholieke deel van de bevolking. De katholieken halen de "Tommies" binnen als bevrijders.
  • 15 - Eerste dag van het legendarische driedaagse Woodstockfestival in Bethel, New York, met in totaal ruim 400 000 bezoekers en optredens van 24 bands.
september
  • 1 - Koning Idris van Libië wordt tijdens een verblijf in het buitenland afgezet door kolonel Qadhafi.
  • 19 - In een huiskamer te Breukelen wordt de eerste wereldwinkel in Nederland geopend.
  • 26 - In Bolivia neemt generaal Alfredo Ovando Candia met behulp van het leger de macht over en wordt president. De afgezette president Siles Salinas vlucht naar Chili.
  • 29 - Wereldpremière van de rockopera Tommy van The Who in het Concertgebouw van Amsterdam.
oktober
  • 6 - In Chicago organiseren de Weathermen hun eerste actie, genaamd "Days of Rage" (Dagen van Woede). Ze blazen een standbeeld op dat was opgericht ter nagedachtenis aan de politieagenten die waren omgekomen tijdens de Haymarket Riot in 1886.
  • 11 - Opening van het Rosa Spierhuis, een verzorgingshuis voor bejaarde kunstenaars in Laren.
  • 21 - Willy Brandt wordt gekozen tot kanselier van de Bondsrepubliek Duitsland. De volgende dag treedt zijn regering aan.
  • 23 - Het juweliershuis Cartier koopt de Taylor-Burton-diamant op de veiling voor $ 1.050.000, waarmee een recordprijs voor een publiekelijk verkocht juweel wordt ingesteld. De acteur Richard Burton delft het onderspit, maar zal de edelsteen later alsnog verwerven.
november
  • 10 - Televisiedebuut van het poppenduo Bert en Ernie in de oorspronkelijke, Amerikaanse versie van Sesamstraat, Sesame Street.
  • 18 - Officiële opening van de Ringvaart (Gent).
  • 19 - Pelé scoort uit een penalty in de 78e minuut van de voetbalwedstrijd Santos FC tegen Vasco da Gama zijn 1000e doelpunt.
december
zonder datum
  • In 14 Europese landen wordt de Eurocheque ingevoerd. De uitgifte van de cheque zal uiteindelijk stoppen op 1 januari 2002.
  • In het dorp Groot-Ammers, Alblasserwaard, wordt het ooievaarsdorp Het Liesveld gevestigd. Van hieruit zal de ooievaar opnieuw als broedvogel in Nederland worden geïntroduceerd.
  • Hete herfst in Noord-Italië: massale stakingen voor hogere lonen en betere arbeidsomstandigheden.
  • Oprichting KITLV-vertegenwoordiging in Jakarta.

Film

Zie Film in 1969 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Muziek

Klassieke muziek

Populaire muziek

De volgende platen worden top 3-hits in de Veronica Top 40:

Literatuur

Beeldende kunst

  • Den Ancker (ca. 1969), Jeanot Bürgi Oudegracht in Utrecht
    Den Ancker (ca. 1969), Jeanot Bürgi Oudegracht in Utrecht
  • Zonder titel (1969), Hans Petri, Erasmus Universiteit, Rotterdam
    Zonder titel (1969), Hans Petri, Erasmus Universiteit, Rotterdam

Bouwkunst

  • Stadhuis Boston (1969) Kallmann, McKinnell & Knowles/Campbell, Aldrich & Nulty
    Stadhuis Boston (1969) Kallmann, McKinnell & Knowles/Campbell, Aldrich & Nulty

Geboren

januari

Tiësto
geboren op 17 januari

februari

Hans Klok
geboren op 22 februari

maart

Simon Whitlock
geboren op 3 maart

april

mei

Cynthia Abma
geboren op 31 mei

juni

Machiel de Graaf
geboren op 26 juni

juli

Robert Thornton
geboren op 17 juli

augustus

Preston Lacy
geboren op 14 augustus

september

Ken Doherty
geboren op 17 september

oktober

Dragomir Mrsic
geboren op 2 oktober
Sarina Wiegman
geboren op 26 oktober

november

Trina Gulliver
geboren op 30 november

december

Kefah Allush
geboren op 1 december
Dave England
geboren op 30 december

datum onbekend

Overleden

Zie Lijst van personen overleden in 1969 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Weerextremen in België

  • 31 januari: Tijdens januari valt er, zoals in 1932, geen sneeuw in Ukkel.
  • 16 februari: Sneeuwstorm over de Kempen, Haspengouw, de Condroz en een deel van de Ardennen. Sneeuwdikten tot 36 in Brustem (Sint-Truiden), 72 cm in Spa-Malchamps en 95 cm in Neu-Hattlich (Eupen).
  • februari: Deze maand zijn er in Ukkel zestien neerslagdagen met ook sneeuw. Dit is één dag minder dan het record van februari 1942.
  • 24 juni: Onweders over geheel het land. Neerslaghoeveelheden tot 58 mm in Langerbrugge, nabij Gent.
  • 1 augustus: 82 mm neerslag in Lanaken.
  • 20 augustus: 88 mm neerslag in Amel.

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Externe link (video)

Pictogram televisie Polygoon jaaroverzicht 1969 (Nederland) (.wmv)
Polygoon journaal: Zomer van '69 in Nederland
Bronnen, noten en/of referenties
  1. 15 juli 1969: Autobus rijdt in de Maas, Dinant, België, zwaailichten.org
Mediabestanden
Zie de categorie 1969 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.