Amsterdamsche Schaakhuis

Amsterdamsche Schaakhuis
Amsterdamsche Schaakhuis
Locatie
Locatie PlantageBewerken op Wikidata
Plaatsnaam Amsterdam
Adres Henri Polaklaan 14
Coördinaten 52° 22′ NB, 4° 55′ OL
Status en tijdlijn
Oorspr. functie Woonhuis
Huidig gebruik zalencentrum
Opening 30 december 1936
Sluiting 31 augustus 1967
Bouwinfo
Architect Dolf van Gendt
Portaal  Portaalicoon   Civiele techniek en bouwkunde

Het Amsterdamsche Schaakhuis was een zalencentrum dat gevestigd was aan de Henri Polaklaan (voorheen: Plantage Franschelaan) 14 in de Plantagebuurt in Amsterdam. Het gebouw werd voornamelijk gebruikt door schaakverenigingen in Amsterdam.

Geschiedenis

Het gebouw werd in 1878 als woonhuis gebouwd in opdracht van Pieter Goedkoop (1823-1882)[1], een Amsterdamse koopman en reder.[2] In 1917 verhuisde de vrijetijdsvereniging "Samenwerking" naar deze plek.[3] Het pand werd toen gebruikt voor activiteiten, vergaderingen en cursussen. Voor de Joodse gemeenschap was het een ontmoetingsplek.[4] Het gebouw lag midden in de Amsterdamse Jodenbuurt.

In 1936 besloten het Vereenigd Amsterdamsch Schaakgenootschap (VAS) en de Amsterdamsche Schaakclub (ASC) om een schaakhuis te stichten.[5] Daartoe werd de locatie aan de Plantage Franschelaan 14 aangekocht. Op 30 december 1936 werd het Schaakhuis feestelijk geopend door de Amsterdamse wethouder van Onderwijs, Emanuel Boekman. Ook Max Euwe was bij deze plechtigheid aanwezig.[6]

In de jaren na de opening verhuisden diverse schaakverenigingen naar het Schaakhuis. Blijkens een overzicht van het Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond speelden op 1 juli 1939 naast het VAS en ASC de volgende verenigingen op deze locatie: D.S.T.O. (op maandag), De Nationale Schaakclub (op dinsdag), SV de Raadsheer (op donderdag), S.V. Shell (op vrijdag).[7] Vanaf 11 juni 1940 kwam ook R.K. Schaakclub De Pion;[8] S.V. Utile Dulci volgde niet veel later .[9] V.V.G.A. had in 1946 in het Amsterdamsche Schaakhuis haar clublokaal.[10] Later maakte ook De Rochade[11] en de jeugdschaakvereniging Het Zwarte Veulen[12] gebruik van het Schaakhuis. De locatie werd ook gebruikt door damverenigingen.

Het Schaakhuis diende als locatie voor diverse prestigieuze schaaktoernooien, waaronder enkele edities van het Nederlands kampioenschap schaken, het Wereldschaaktoernooi 1950 en de Internationale schaakzeskamp in 1954.

In 1967 moest het Schaakhuis wegens financiële moeilijkheden sluiten.[13] Het gebouw is daarna nog in gebruik genomen door de Nederlandse Jeugdgemeenschap (NJG) en haar opvolger de Nederlandse Federatie Jeugd en Jongerenwerk (NFJJ). Tegenwoordig heeft het pand weer haar oorspronkelijke woonfunctie.

Trivia

Het Amsterdamsche Schaakhuis was niet de enige schaakaccommodatie in Amsterdam. Aan de Bilderdijkstraat 130 was tot 1976 het Max Euwe Schaakhuis gevestigd, dat eveneens onderdak bood aan verschillende schaakverenigingen in Amsterdam.[14]

Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ Pieter Goedkoop. geni_family_tree. Geraadpleegd op 5 april 2023.
  2. ↑ Henri Polaklaan 14 - Amsterdam 1850-1940. amsterdamopdekaart.nl. Geraadpleegd op 5 april 2023.
  3. ↑ ""Samenwerking" verhuist", Algemeen Handelsblad, 18 december 1917. Geraadpleegd op 5 april 2023.
  4. ↑ Henri Polaklaan (Plantage Franschelaan). joodsamsterdam. Geraadpleegd op 5 april 2023.
  5. ↑ "Stichting van schaakhuis te Amsterdam.", De Telegraaf, 28 oktober 1936. Geraadpleegd op 5 april 2023.
  6. ↑ "Nieuw Schaakhuis", De Standaard, 31 december 1936. Geraadpleegd op 5 april 2023.
  7. ↑ (1 juli 1939). Amsterdamsche Schaakbond. Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond 47: 2
  8. ↑ (1 juni 1940). Clubberichten.. Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond 48 (7)
  9. ↑ (1 augustus 1940). Amsterdamsche Schaakbond. Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond 48 (8-9)
  10. ↑ (1 november 1946). Groep West-Noord. Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond 54 (11)
  11. ↑ Smit, Frans (2 februari 1997). Vrijdagochtend bestaat niet. Schaakvereniging De Raadsheer, p. 63-64. ISBN 90-9010229-9.
  12. ↑ Prins, Lodewijk, "Amsterdams Schaakjeugd", Het Parool, 12 juli 1958. Geraadpleegd op 3 september 2023.
  13. ↑ Smit, Frans (2 februari 1997). Vrijdagochtend bestaat niet. Schaakvereniging De Raadsheer, p. 75. ISBN 90-9010229-9.
  14. ↑ Bödicker, Rob (mei 2011). Een goede speelzaal. Caissa Nieuws 60 (427)
· · Sjabloon bewerken
Overzicht van artikelen over schaken in Amsterdam
Belangrijke schaaktoernooienAmsterdam Chess Open · Amsterdam Science Park Chess Tournament · Levitov Chess Week · Laurierboom-invitatietoernooi
Voormalige schaaktoernooienIBM-schaaktoernooi · OHRA-schaaktoernooi · VSB-toernooi · Donner Memorial · Lost Boys Toernooi · Batavia Schaaktoernooi · Eijgenbroodtoernooi
SGASchaakbond Groot-Amsterdam · SGA-competitie · SGA-cup · Wil Haggenburg-trofee
Bekende schaakverenigingenCaïssa · Vereenigd Amsterdamsch Schaakgenootschap · Schaakvereniging Amsterdam West
Opgeheven schaakverenigingenAmsterdamsche Schaakclub · Schaakclub Max Euwe · Schaakclub Watergraafsmeer · Het Zwarte Veulen · MEMO · Schaakvereniging Max Euwe Amsterdam
Overig:Max Euwe Centrum · De Laurierboom (café) · Amsterdamsche Schaakhuis · Max Euwe Schaakhuis · Gambit (café)