Belegeringsmentaliteit

Belegeringsmentaliteit is een gedeeld gevoel van slachtofferschap en daarmee gepaard gaand defensief gedrag. De term is afgeleid van de ervaringen tijdens belegeringen: een groep mensen voelt zich voortdurend aangevallen, onderdrukt of geïsoleerd, en denkt dat de rest van de wereld negatieve bedoelingen met hen heeft.[1][2]

Negatieve gevolgen van een belegeringsmentaliteit zijn onder meer zwart-witdenken, verhoogde conformiteitsdwang en gebrek aan vertrouwen. Daar staat tegenover dat groepen met een belegeringsmentaliteit beter voorbereid kunnen zijn op tegenslagen, en dat er een groter gevoel van sociale cohesie kan zijn.[3]

Voorbeelden

Op nationaal niveau heerste er een belegeringsmentaliteit in de Sovjet-Unie en Zuid-Afrika ten tijde van de Apartheid, toen beide landen ideologisch bijna volledig alleen stonden. Ook in Israël is sprake van een gelijkaardige mentaliteit[4], evenals in Noord-Korea. Daar zouden de machthebbers doelbewust een belegeringsmentaliteit in stand houden om hun eigen positie veiliger te stellen.[5]

Leden van een groep die zichzelf als een bedreigde minderheid beschouwt, zoals de eerste psychoanalysten[6] of nieuwe religieuze bewegingen,[7] kunnen ook een belegeringsmentaliteit hebben.

Bronnen, noten en/of referenties
  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Siege mentality op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
  1. ↑ D. J. Christie, The Encyclopedia of peace Psychology v1 (2011) p. 997
  2. ↑ Max Arian, Pacifik 'vrede is de beste scene'. De Nieuwe Amsterdammer (6 april 1994). Gearchiveerd op 25 september 2013. Geraadpleegd op 21 september 2013.
  3. ↑ D. J. Christie, The Encyclopedia of peace Psychology v1 (2011) p. 998
  4. ↑ Daniel Bar-Tal, Dikla Antebi, "Beliefs About Negative Intentions of the World: A Study of the Israeli Siege Mentality" in Political Psychology, vol. 13 nr. 4, 1992, p. 633-645
  5. ↑ Soong-hoom Kil, Chung-in Moon (2001). Understanding Korean Politics: An Introduction. SUNY Press. p. 295. ISBN 0-7914-4890-8.
  6. ↑ Andrew Samuels (red.), The Father: Contemporary Jungian Perspectives, Londen, Free Association Books, 1985, p.8. ISBN 978-0-946960-28-6
  7. ↑ James R. Lewis, The Oxford Handbook of New Religious Movements, Oxford University Press, 2004, p. 151. ISBN 0195369645.