Buchara (stad)

Buchara
Buxoro

Plaats in Oezbekistan

Situering

Viloyat

Buxoro

Coördinaten

39° 46′ NB, 64° 26′ OL

Algemeen

Inwoners

234.700

Foto's

Portaal

Azië

Historisch centrum van Buchara
Werelderfgoed cultuur

Land	Oezbekistan
UNESCO-regio	Azië en de Grote Oceaan
Criteria	ii, iv, vi
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.	602
Inschrijving	1993 (17e sessie)
UNESCO-werelderfgoedlijst

Buchara^[1] (Oezbeeks: Buxoro; Perzisch: بُخارا; Bukhârâ; Russisch: Бухара; Tataars: Boxara) is een van de belangrijkste steden in het huidige Oezbekistan. Buchara telt naar schatting 234.700 inwoners.

Cultuur

De bevolking bestaat voor het merendeel uit etnische Oezbeken en Tadzjieken. Samen met Samarkand vormt de stad een historische en cultureel centrum van het land.

De stad lag tot 1868 in een onafhankelijk gebied onder de naam Kanaat Buchara en later Emiraat Buchara. Daarna was de regio een gedeeltelijk autonoom deel van het Russische Rijk (als onderdeel van het generaal-gouvernement Turkestan) en de Sovjet-Unie.

Het historische centrum van Buchara is door UNESCO tot werelderfgoed verklaard. De gerestaureerde monumenten zijn in de loop der eeuwen vaak meerdere malen (deels) herbouwd. Tot de belangrijkste bezienswaardigheden behoren:

Bezienswaardigheden

Het Po-i-Kalân Complex bestaande uit:
- De Kalyan-minaret of Grote Minaret (Perzisch: Minârâ-i Kalân ) deels 12e eeuw.
- De Kalân-moskee
- De Mir-i Arab-madrassa
Het Ismail Samani-mausoleum uit de 10e eeuw, in de vroege 20e eeuw uitgegraven en gerestaureerd.
Het Chasma-Ayub-mausoleum (Bron van Job).
Het Lab-I Hauz (Bij de vijver) ensemble met de Nadir Divanbegi-madrassa (vroege 17e eeuw) en de Kukeldash-madrassa (late 16e eeuw)
De Kosh-madrassa, bestaand uit de Modar-I Khan- en de Abdullah Khan-madrassa.
Ulug Beg Madrassa (vroege 15e eeuw) en de tegenoverliggende 17e-eeuwse Abdul Azis Madrassa.
Chor Minor (Vier minaretten); de voormalige (19e-eeuwse) toegangspoort tot een madrassa.
Magok-i-Attari, deels 16e-eeuws, gebouwd op vroegere fundamenten van onder meer een zoroastrische tempel.
De als bazaar fungerende:
- Tok-i Zaragon, koepel van de juweliers.
- Tok-i Tilpak Furushon, koepel van de hoedenmakers.
- Tok-i Sarrafon, koepel van de geldwisselaars.
De Ark (het Fort), stadspoort, kazerne en militaire versterking; deels 16e-/18e-eeuws.

Buchara is befaamd om het borduurwerk. Met name goudborduurwerk en het borduren van de zogenaamde Suzani's kent hier een lange traditie.

Onder een Bucharatapijt (ook: Bochara kleed) verstaat men een (niet per se in Buchara) geknoopt oosters tapijt, met een patroon dat grotendeels bestaat uit zich herhalende geometrische, in oorsprong tribale emblemen van Centraal-Aziatische tot de Turkse volkeren behorende nomaden.

Galerij

Mohammed Alim Khan, de laatste emir van het emiraat Buchara
Kalyanminaret van de Po-i-Kalyanmoskee
Suzani, Buchara 1850
Een Bucharatapijt. Rusland 20e eeuw.
Het in de 20e eeuw gerestaureerde Samanidische Mausoleum,10e eeuw.
Deel van het oude centrum van Buchara

Partnersteden

Samarkant (Oezbekistan)
Doesjanbe (Tadzjikistan)
Choedzjand (Tadzjikistan)
Nisjapoer (Iran)
Balch (Afghanistan)
Santa Fe (Verenigde Staten)

Geboren

Al-Bukhari (810-870), Perzische soennitisch-islamitische schriftgeleerde
Aboe Bakr al-Kalabadhi, Perzische soefi, auteur van Kitab at-ta'arruf
Avicenna (980-1037), beroemde Perzische arts en een van de belangrijkste geleerden van de Middeleeuwen
Abdurauf Fitrat (1886-1938), dschadidistischer politicus, schrijver en agitator
Faizulla Chodzjajev (1896-1938), Sovjet-Oezbeekse politicus
Bachtijor Ichtijarow (1940), Sovjet-Oezbeekse acteur
Oksana Tsjoesovitina (1975), Duits-Oezbeekse turnster
Ulugbek Baqoyev (1978), Oezbeekse voetballer
Iskander Makhmudov (1963), Russische zakenman van Oezbeekse afkomst