Paardenstaartenfamilie

Paardenstaartenfamilie
Equisetum pratense
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Clade:Tracheophyta
Clade:Euphyllophyta
Clade:Monilophyta
Klasse:Equisetopsida
Orde:Equisetales
Familie
Equisetaceae
DC. (1804)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Paardenstaartenfamilie op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

De paardenstaartenfamilie (Equisetaceae) is een familie bestaande uit sporenplanten die slechts één geslacht kent: paardenstaart (Equisetum)

Classificatie

De toedeling van de familie aan taxa van hogere orde staat ter discussie. Als één of meer groepen binnen de varens minder verwant is aan een andere groep binnen de varens dan dat de paardenstaarten verwant zijn aan een andere groep binnen de varens, dan moeten de paardenstaarten logischerwijze tot de varens gerekend worden.

Zijn echter de paardenstaarten minder verwant met enige groep binnen de varens dan alle groepen binnen de varens tot elkaar, dan kunnen de paardenstaarten een groep naast de echte varens vormen, en/of tot een grotere groep gerekend worden die zowel varens als paardenstaarten omvat (dit is een vereenvoudigde weergave).

Deze discussie vindt haar weerslag in de classificaties die in flora's gehanteerd worden. In de Heukels' Flora van Nederland bijvoorbeeld vallen in de 23e druk de paardenstaarten in de orde Filicales, waar ze in de 22e druk nog de enige familie was in de monotypische klasse Equisetopsida, een plaatsing die in alle 20e-eeuwse literatuur te vinden is.

De recentere classificatie van Smith et al. (2006)[1], gebaseerd op DNA-onderzoeken[2] op verschillende genen van deze planten, plaatst de Equisetaceae terug in de klasse Equisetopsida, als zusterklasse van de primitieve varens van de klasse Psilotopsida. Later onderzoek wijst echter uit dat paardestaarten fylogenetisch niet tussen maar naast de overige varens staan en dat herclassificatie van de hogere taxonomische niveaus mogelijk voorbarig is[3].

Externe links

  • (en) Equisetaceae in de NCBI Taxonomy Browser
Reuzenpaardenstaart (Equisetum telmateia)
  • Pictures of Equisetites arenaceus on page 65 (PDF page 15)
Bronnen, noten en/of referenties
  1. (2006). A classification for extant ferns. Gearchiveerd op 9 december 2021. Taxon 55 (3): 705–731. DOI:10.2307/25065646.
  2. Pryer, K.M. & al. (2001). Horsetails and ferns are a monophyletic group and the closest living relatives to seed plants.. Nature 409: 618-622
  3. Knie, N. & al. (2015). Horsetails are the sister group to all other monilophytes and Marattiales are sister to leptosporangiate ferns. Molecular Phylogenetics and Evolution Volume 90: 140–149. DOI:10.1016/j.ympev.2015.05.008.
Mediabestanden
Zie de categorie Equisetaceae van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
· · Sjabloon bewerken
Geslachten en soorten van de familie Equisetaceae (Paardenstaartenfamilie)

Geslacht: Equisetum
Soorten: ... · E. arvense (Heermoes) · E. bogotense · E. diffusum · E. fluviatile (Holpijp) · E. giganteum · E. hyemale (Schaafstro) · E. laevigatum · E. ×litorale (Bastaardpaardenstaart) · E. ×moorei (Vertakt schaafstro) · E. myriochaetum · E. palustre (Lidrus) · E. pratense · E. ramosissimum (Vertakte paardenstaart) · E. scirpoides · E. sylvaticum (Bospaardenstaart) · E. telmateia (Reuzenpaardenstaart) · E. ×trachyodon (Ruwe paardenstaart) · E. variegatum (Bonte paardenstaart) · ...

· · Sjabloon bewerken
Ordes, families en geslachten van de klasse Equisetopsida

Orde Equisetales
Familie Archaeocalamitaceae † – Geslacht: Archaeocalamites
Familie Calamitaceae – Geslachten: Annularia · Arthropitys · Asterophyllites · Astromyelon · Calamites · Calamocarpon · Calamostachys · Cingularia · Mazostachys · Paleostachya
Familie Equisetaceae – Geslacht: Equisetum
Orde Pseudoborniales
Familie Pseudoborniaceae – Geslacht: Pseudobornia
Orde Sphenophyllales
Familie Sphenophyllaceae – Geslacht: Sphenophyllum

· · Sjabloon bewerken
Fylogenetische classificatie van de recente families van wolfsklauwen en varens volgens PPG I-systeem (2016)
Klasse Lycopodiopsida (wolfsklauwen, met ordes en families)
Orde Lycopodiales:Lycopodiaceae
Orde Isoetales:Isoetaceae
Orde Selaginellales:Selaginellaceae
Klasse Polypodiopsida (varens, met ordes en families)
Onderklasse Equisetidae
Orde Equisetales:Equisetaceae
Onderklasse Ophioglossidae
Orde Psilotales:Psilotaceae
Orde Ophioglossales:Ophioglossaceae
Onderklasse Marattiidae
Orde Marattiales:Marattiaceae
Onderklasse Polypodiidae (leptosporangiate varens)
Orde Osmundales:Osmundaceae (koningsvarenfamilie)
Orde Hymenophyllales:Hymenophyllaceae (vliesvarenfamilie)
Orde Gleicheniales:Matoniaceae, Dipteridaceae, Gleicheniaceae
Orde Schizaeales:Ligodiaceae · Schizaeaceae · Anemiaceae
Orde Salviniales:Salviniaceae (vlotvarenfamilie) · Marsileaceae (pilvarenfamilie)
Orde Cyatheales:Thyrsopteridaceae · Loxsomataceae · Culcitaceae · Plagiogyriaceae · Cibotiaceae · Metaxyaceae · Dicksoniaceae · Cyatheaceae
Orde Polypodiales:Onderordes: Saccolomatineae · Lindsaeineae · Pteridineae · Dennstaedtiineae · Polypodiineae (eupolypods I) · Aspleniineae (eupolypods II)
Onderorde Saccolomatineae:Saccolomataceae
Onderorde Lindsaeineae:Cystodiaceae · Lonchitidaceae · Lindsaeaceae
Onderorde Pteridineae:Pteridaceae (lintvarenfamilie)
Onderorde Dennstaedtiineae:Dennstaedtiaceae (adelaarsvarenfamilie)
Onderorde Polypodiineae:Didymochlaenaceae · Hypodematiaceae · Dryopteridaceae (niervarenfamilie) · Nephrolepidaceae · Lomariopsidaceae · Tectariaceae · Oleandraceae · Davalliaceae · Polypodiaceae (eikvarenfamilie)
Onderorde Aspleniineae:Cystopteridaceae · Rachidosoraceae · Diplaziopsidaceae · Desmophlebiaceae · Hemidictyaceae · Aspleniaceae (streepvarenfamilie) · Woodsiaceae · Onocleaceae (bolletjesvarenfamilie) · Blechnaceae (dubbellooffamilie) · Athyriaceae (wijfjesvarenfamilie) · Thelypteridaceae (moerasvarenfamilie)

Klasse Spermatophyta (zaadplanten)