Écu

Ten artykuł dotyczy francuskich monet. Zobacz też: ECU – europejska jednostka rozliczeniowa.
Złote écu z okresu panowania Filipa VI

Écu (fr. dosł. „tarcza” od łac. scutum) – złote i srebrne monety francuskie będące w obiegu w różnych okresach historycznych.

Za najwcześniejszą uznaje się écu d'or – monetę złotą wprowadzoną w 1266 przez Ludwika IX, a mającą wartość nominalną 120 denarów turońskich (względnie 10 soli turońskich)[1]. Monety te, o wadze ponad 4 g, bito następnie za panowania Filipa VI (1328-50). Nowe typy écu wypuszczano (od 1422) za Karola VI i Karola VII (tzw. écu à la couronne) oraz za Ludwika XI (écu au soleil)[2].

Na ich wzór bito w XIV wieku pierwsze złote monety w Niemczech (tzw. Kaiserschilde)[3]. Od 1475 écu dostosowano do standardu dukata. Ostatnie złote monety emitowała za panowania Ludwika XIV mennica paryska w 1654[4].

W wyniku reformy walutowej z 1577 przeprowadzonej za rządów Henryka Walezego i będącej europejskim przykładem zerwania z tradycyjnym wzorcem pieniądza karolińskiego i z jego stopą menniczą, écu (równy odtąd wartości 3 grzywien) stał się we Francji podstawą nowego systemu monetarnego, w którym pozostałe monety, srebrne i miedziane (po raz pierwszy oficjalnie wprowadzone), stały jego frakcjami[5].

W XVII i XVIII wieku była to już tylko duża moneta srebrna, emitowana pierwszy raz za Ludwika XIII w 1641 i będąca francuskim odpowiednikiem talara. Dla odróżnienia nazywano ją écu blanc lub écu d'argent[2]. Srebrny écu równy był początkowo 3 liwrom bądź 60 solom; w XVIII wieku – już 6 liwrom. Wypuszczano go aż do 1795, ale w obiegu znajdował się do 1834 roku[6].

Przypisy

  1. ↑ Helmut Kahnt: Das grosse Münzlexikon von A bis Z, dz. cyt., s. 115.
  2. ↑ a b C.C. Chamberlain: Guide to Numismatics. London: English Universities Press, 1965, s. 52-53.
  3. ↑ H. Kahnt: Das grosse Münzlexikon von A bis Z, dz. cyt., s. 215.
  4. ↑ H. Kahnt: Das grosse Münzlexikon von A bis Z, dz. cyt., s. 113.
  5. ↑ A. Mikołajczyk: Monety stare i nowe. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 1988, s. 20.
  6. ↑ H. Kahnt: Das grosse Münzlexikon von A bis Z, dz. cyt., s. 113-115.
Zobacz multimedia związane z tematem: Écu

Bibliografia

  • Helmut Kahnt: Das grosse Münzlexikon von A bis Z. Regenstauf: H. Gietl Verlag/Battenberg Verlag, 2005, ISBN 3-924-861-84-6
  • Britannica: topic/ecu-ancient-coin
  • Universalis: ecu-d-or, ecu-d-argent