Adam Idźkowski

Adam Idźkowski
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 grudnia 1798
Truskolasy-Olszyna

Data i miejsce śmierci

3 maja 1879
Lityn

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

budownictwo

Epoka

klasycyzm

Multimedia w Wikimedia Commons
Pałac Saski po przebudowie według projektu Adama Idźkowskiego

Adam Idźkowski (ur. 24 grudnia 1798 w Truskolasach-Olszynie[1], zm. 3 maja 1879 w Lityniu[2]) – polski inżynier budownictwa i teoretyk architektury, konstruktor, poeta, uczestnik spotkań artystów w salonie Deotymy. Uczeń Antonia Corazziego.

Życiorys

Uczył się w szkołach wojewódzkich w Pułtusku. W 1824 ukończył budownictwo na Królewskim Uniwersytecie Warszawskim i otrzymał dyplom magistra budownictwa i miernictwa. Jeszcze w czasie studiów swymi projektami zwrócił uwagę ówczesnych ministrów: ks. Druckiego Lubeckiego, hr. Mostowskiego, hr. Grabowskiego i Stanisława Staszica. Na koszt rządu został wysłany na stypendium do Włoch (kształcił się w Akademii Sztuk Pięknych we Florencji). Po powrocie został asesorem budownictwa przy Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Ok. 1830 porzucił służbę w administracji publicznej i osiadł na wsi. Po latach powrócił na stanowiska rządowe za sprawą hr. Grabowskiego. Otrzymał stanowisko budowniczego zamku i pałaców cesarskich w Warszawie i Skierniewicach.

Zaprojektował liczne pałace na Mazowszu i na Litwie. Był autorem przebudowy pałacu Saskiego w Warszawie w stylu klasycystycznym (1838–1842), katedry św. Jana w stylu gotyku angielskiego (1836−1840), zaprojektował Szpital św. Łazarza, przebudował kościół św. Wawrzyńca na cerkiew w 1841. Zaprojektował melioracje w Łazienkach, cokół pod pomnikiem Kopernika i tunel pod Wisłą w Warszawie (projekt odrzucony z powodu wysokich kosztów realizacji). Skonstruował m.in. zegar astronomiczny i maszynkę do rachunków; wymyślił kolej jednoszynową z wagonami po obydwu stronach.

Pisał prace z zakresu techniki i sztuki. Autor m.in. Projektu drogi pod rzeką Wisłą dla połączenia Warszawy z Pragą (1828).

Upamiętnienie

  • W 1928 imieniem Adama Idźkowskiego nazwano ulicę na warszawskim Solcu[3].

Przypisy

  1. "Tygodnik Ilustrowany" 1879, nr 207 s. 369.
  2. S. Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich: podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa 1933, s. 159; "Tygodnik Ilustrowany" 1879, nr 207 s. 369.
  3. Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 334. ISBN 83-86619-97X.

Bibliografia

  • Encyklopedia Warszawy. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, s. 270. ISBN 83-01-08836-2.

Linki zewnętrzne

  • Projekt drogi pod rzeką Wisłą dla połączenia Warszawy z Pragą
  • Publikacje Adama Idźkowskiego w serwisie Polona
  • ISNI: 0000000110786789
  • VIAF: 96569965
  • ULAN: 500120440
  • PLWABN: 9810617327905606
  • NUKAT: n2009096689
  • WorldCat: viaf-96569965
  • PWN: 3913906