Alicja Ursyn-Szantyrówna

Alicja Ursyn-Szantyrówna
Data i miejsce urodzenia

3 maja 1925
Szaulicze

Data i miejsce śmierci

2 lutego 2008
Paryż

Zawód

aktorka

Lata aktywności

1946–1958

Odznaczenia
Medal 10-lecia Polski Ludowej
Nagrobek Alicji Ursyn-Szantyrówny na cmentarzu Powązkowskim

Alicja Ursyn-Szantyrówna (ur. 3 maja 1925 we wsi Szaulicze k. Wołkowyska, zm. 2 lutego 2008 w Paryżu) – polska aktorka teatralna i radiowa.

Życiorys

W 1946 r. po ukończeniu kursu w Miejskiej Szkole Dramatycznej w Warszawie zdała egzamin eksternistyczny. Występowała głównie w teatrach warszawskich: Miejskich Teatrach Dramatycznych (1946–1949), Polskim (1949–1950) i Ludowym (1950–1957). W 1957 r. wyjechała do Paryża. Tam ukończyła studium telewizyjne i pracowała (pod nazwiskiem Alicja Ursini) w telewizji RTF jako realizatorka muzycznych programów rozrywkowych[1].

19 stycznia 1955 na wniosek Ministra Kultury i Sztuki została odznaczona Medalem 10-lecia Polski Ludowej[2].

Zmarła w Paryżu, w wieku niemal 83 lat, spoczywa natomiast na warszawskim cmentarzu Powązkowskim (kwatera 30 wprost-4-32)[3].

Kariera sceniczna

Zadebiutowała 17 września 1946 r., jako Haneczka, na scenie warszawskiego Teatru Rozmaitości (MTD), w dramacie Wesele, którego autorem jest Stanisław Wyspiański, w reżyserii Kazimierza Wilamowskiego[4].

Telewizja

Na srebrnym ekranie pojawiła się tylko jeden raz: 24 września 1956 r., jako Joanna (rola główna), w spektaklu Teatru Telewizji, w sztuce Jean Anouilh Skowronek, w reżyserii Czesława Szpakowicza[6].

Radio

W trakcie swej 8-letniej współpracy wystąpiła w 20 słuchowiskach Teatru Polskiego Radia:

  • 19 V 1949: Ojciec debiutantki Aleksander Bondy, reż. Kazimierz Rudzki – jako Liza[7]
  • 24 X 1950: Prawo mimikry Zofia Zawadzka, reż. Zbigniew Kopalko – jako Bożenka
  • 25 XI 1950: Ziemia wyzwolona Władysław Rymkiewicz, reż. Zbigniew Kopalko – asystent reżysera
  • 3 II 1951: Tkacze Gerhart Hauptmann, reż. Władysław Krasnowiecki – asystent reżysera
  • 6 VII 1951: Przygody Dyla Sowizdrzała Charles de Coster, reż. Tadeusz Byrski – asystent reżysera
  • 17 V 1952: Słowo o wyprawie Igora, reż. Mieczysław Broniatowski i Janusz Warnecki
  • 2 V 1953: Szczęśliwiec Anton Czechow, reż. Michał Melina – przekład tekstu
  • 27 IX 1953: Pamiętniki Hanna Januszewska i Jan Chryzostom Pasek, reż. Wanda Tatarkiewicz-Małkowska – jako Dworka
  • 3 XI 1953: Radcy pana Radcy Michał Bałucki, reż. Jerzy Leszczyński – jako Helenka
  • 21 III 1954: Grube ryby Michał Bałucki, reż. Jerzy Leszczyński – jako Helena
  • 13 IV 1954: O Pierwiosnku złotym, Kluczniku Wiosny Hanna Zdzitowiecka, reż. Helena Wiśniewska
  • 16 I 1955: Czy to jeszcze daleko? Edward Fiszer, Tadeusz Kubiak, Stanisław Ziembicki; reż. Michał Melina i Wiesław Opałek – jako Basia
  • 24 XI 1955
    • Bal Mór Jókai, reż. Zbigniew Kopalko – jako Burmistrzowa
    • Baśń o czarodziejskiej grze i znudzonym szachu Marian Wróbel, reż. Zbigniew Kopalko – jako Żona szacha
  • 26 XII 1955: Huzarzy Pierre Aristide Breal, reż. Zbigniew Kopalko – asystent reżysera
  • 27 V 1956: Niewidzialna szata Włodzimierz Perzyński, reż. Zbigniew Kopalko – asystent reżysera
  • 12 VI 1956: Lizystrata Arystofanes, Zbigniew Kopalko – asystent reżysera
  • 11 VIII 1956: Błękitny omnibus E.M. Forster, reż. Zbigniew Kopalko – jako Głos
  • 11 XI 1956: Noc na chmurze Vittorio Calvino, reż. Zbigniew Kopalko – asystent reżysera
  • 10 VI 1957: Koń Aleksandra Wielkiego Maurice Baring, reż. Zbigniew Kopalko – jako Paź dworski.

Przebieg pracy

W trakcie swej, dość krótkiej, 13-letniej kariery aktorskiej współpracowała z 8 teatrami, głównie warszawskimi[8]:

  • Teatr Rozmaitości (MTD), Warszawa: 1946
  • Teatr Powszechny (MTD), Warszawa: 1947–1949
  • Teatr Miejski im. Stefana Jaracza, Olsztyn: 1947
  • Teatr Comoedia (MTD), Warszawa: 1948
  • Teatr Polski, Warszawa: 1949–1950
  • Teatr Ludowy, Warszawa: 1950–1957
  • Sala Kongresowa PKiN, Warszawa: 1956
  • Teatr Komedia, Warszawa: 1957–1958

Przypisy

  1. Alicja Ursyn-Szantyrówna [online], FilmPolski [dostęp 2020-11-16]  (pol.).
  2. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
  3. Cmentarz Stare Powązki: APOLONIA URSYN-SZANTYR, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-11-28] .
  4. Wesele, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2020-11-16] .
  5. R. H. Inżynier – Wikiźródła, wolna biblioteka [online], pl.wikisource.org [dostęp 2020-11-16] .
  6. Skowronek [online], FilmPolski [dostęp 2020-11-16]  (pol.).
  7. Ojciec debiutantki, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2020-11-17] .
  8. Alicja Ursyn-Szantyrówna, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2020-11-16] .

Linki zewnętrzne

  • Alicja Ursyn-Szantyrówna w bazie filmpolski.pl
  • Alicja Ursyn-Szantyrówna w bazie IMDb (ang.)
Identyfikatory zewnętrzne:
  • FilmPolski.pl: 11115857