Apsyda (architektura)

Plan kościoła z zaznaczoną apsydą
Apsyda wieloboczna kościoła w Niemczy

Apsyda (lub absyda) – pomieszczenie na rzucie półkola, półelipsy lub wieloboku, dostawione do bryły budynku, często świątyni i otwarte do jej wnętrza. Zazwyczaj zamyka prezbiterium, czasem nawy boczne i ramiona transeptu lub westwerk. Apsyda jest zwykle mniejsza lub równa bryle części budynku, która jest przez nią zamknięta[1]. Występowała już w architekturze rzymskiej, stąd przejęta przez chrześcijaństwo[2].

Apsydy półkoliste występowały od wczesnego chrześcijaństwa do romanizmu. Gotyk stosował przeważnie wieloboczne zamknięcia naw, które czasem są też określane mianem apsyd.

Mała absyda, dostawiona do większej, zwana jest apsydiolą[2].

Zobacz też

Zobacz w Wikiźródłach tekst
Absyda w Encyklopedii staropolskiej
Zobacz w Wikiźródłach hasło Absyda w Encyklopedii kościelnej
Zobacz hasło apsyda w Wikisłowniku
Zobacz multimedia związane z tematem: Apsyda
  • kościół (budynek)
  • ambit

Przypisy

  1. Witold Szolginia: Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich. Architektura i Budownictwo. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 1975, s. 1-2.
  2. a b Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 18. ISBN 83-01-12365-6.
Kontrola autorytatywna (element architektoniczny):
  • LCCN: sh85006198
  • GND: 4142832-8
  • BnF: 11941964n
  • BNCF: 56650
  • J9U: 987007294029205171
Encyklopedia internetowa:
  • Treccani: abside
  • SNL: apsis
  • Catalana: 0073888
  • DSDE: apsis