Całka względem miary wektorowej

Całka względem miary wektorowej – rozszerzenie konstrukcji całki Lebesgue’a na miary wektorowe. Potrzeba wprowadzenia całki w nowym sensie – względem miar wektorowych – zrodziła się w wyniku wzrostu znaczenia tych ostatnich we współczesnej matematyce i zastosowaniach, np. John von Neumann zbudował mechanikę kwantową w oparciu o miary spektralne, szczególne miary wektorowe.

Konstrukcja

Niech M {\displaystyle M} będzie niepustym zbiorem, M {\displaystyle {\mathfrak {M}}} będzie σ-ciałem jego podzbiorów oraz niech B ( M ) {\displaystyle B({\mathfrak {M}})} oznacza zbiór wszystkich M {\displaystyle {\mathfrak {M}}} -mierzalnych, ograniczonych odwzorowań zbioru M {\displaystyle M} w ciało skalarów K . {\displaystyle K.} Dalej, niech E {\displaystyle E} będzie ustaloną przestrzenią Banacha nad K {\displaystyle K} oraz ν : M E {\displaystyle \nu \colon {\mathfrak {M}}\to E} będzie miarą wektorową o ograniczonym półwahaniu, tj. ν ( M ) < . {\displaystyle \|\nu \|(M)<\infty .}

Jeżeli funkcja f : M K {\displaystyle f\colon M\to K} jest M {\displaystyle {\mathfrak {M}}} -mierzalna i przyjmuje tylko skończoną liczbę wartości, to można ją zapisać w postaci

f = j = 1 N α j 1 A j , {\displaystyle f=\sum _{j=1}^{N}\alpha _{j}\mathbf {1} _{A_{j}},}

gdzie α 1 , , α N K , {\displaystyle \alpha _{1},\dots ,\alpha _{N}\in K,} a zbiory A 1 , , A N M {\displaystyle A_{1},\dots ,A_{N}\in {\mathfrak {M}}} są parami rozłączne i j = 1 N A j = M . {\displaystyle \bigcup _{j=1}^{N}A_{j}=M.} Wzór

T ν f = j = 1 N α j ν ( A j ) {\displaystyle T_{\nu }f=\sum _{j=1}^{N}\alpha _{j}\nu (A_{j})}

określa odzworowanie liniowe przestrzeni

Y = { f B ( M ) : card f ( M ) < 0 } {\displaystyle Y=\{f\in B({\mathfrak {M}})\colon \;\operatorname {card} f(M)<\aleph _{0}\}}

w przestrzeń E . {\displaystyle E.} Odwzorowanie to jest ciągłe oraz T ν = ν ( M ) . {\displaystyle \|T_{\nu }\|=\|\nu \|(M).} Podprzestrzeń Y {\displaystyle Y} jest gęsta, więc odwzorowanie T ν {\displaystyle T_{\nu }} można jednoznacznie przedłużyć do odwzorowania ciągłego przestrzeni B ( M ) {\displaystyle B({\mathfrak {M}})} w przestrzeń E , {\displaystyle E,} które nadal będziemy oznaczać tym samym symbolem. Oczywiście, nadal T ν = ν ( M ) . {\displaystyle \|T_{\nu }\|=\|\nu \|(M).} Jeżeli f B ( M ) , {\displaystyle f\in B({\mathfrak {M}}),} to zamiast T ν f {\displaystyle T_{\nu }f} piszemy też

M f d ν . {\displaystyle \int \limits _{M}fd\nu .}

Jeżeli f B ( M ) {\displaystyle f\in B({\mathfrak {M}})} oraz x E , {\displaystyle x^{\star }\in E^{\star },} to

x M f d ν = M f d ( x ν ) . {\displaystyle x^{\star }\int \limits _{M}fd\nu =\int \limits _{M}fd(x^{\star }\circ \nu ).}

Jeżeli A M , {\displaystyle A\in {\mathfrak {M}},} a f : A K {\displaystyle f\colon A\to K} jest ograniczoną funkcją M {\displaystyle {\mathfrak {M}}} -mierzalną, to

A f d ν := M f 0 d ν , {\displaystyle \int \limits _{A}fd\nu :=\int \limits _{M}f_{0}d\nu ,}

gdzie f 0 : M K {\displaystyle f_{0}\colon M\to K} dana jest wzorem f 0 ( x ) = f ( x ) , {\displaystyle f_{0}(x)=f(x),} gdy x A {\displaystyle x\in A} oraz f 0 ( x ) = 0 , {\displaystyle f_{0}(x)=0,} gdy x M A . {\displaystyle x\in M\setminus A.}

Jeżeli A , B M {\displaystyle A,B\in {\mathfrak {M}}} są rozłączne, a f : A N K {\displaystyle f\colon A\cup N\to K} jest ograniczoną funkcją M {\displaystyle {\mathfrak {M}}} -mierzalną, to

A B f d ν = A f d ν + B f d ν . {\displaystyle \int \limits _{A\cup B}fd\nu =\int \limits _{A}fd\nu +\int \limits _{B}fd\nu .}

Analogicznie określa się całkę względem miary wektorowej przeliczalnie addytywnej.

Bibliografia

  • Tsoy-Wo Ma: Banach-Hilbert Spaces, Vector Measures and Group Representations. Providence, Rhode Island: World Scientific Pub Co Inc., 2002.
  • Diestel J., Uhl J.J: Vector Measures. Providence, Rhode Island: American Mathematical Society, 1977.