Delta (litera)

Ten artykuł dotyczy litery delta. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Delta (dhelta[1], δελτα, pisana Δδ) – czwarta litera alfabetu greckiego, oznaczającą spółgłoskę zwarto-wybuchową „d”. Współcześnie, w języku nowogreckim jest wymawiana jako głoska międzyzębowa, zbliżona do angielskiego „th” /ð/, jak w wyrazie „the”[1].

Użycie jako symbolu

Δ

  • w matematyce oznaczenie wyróżnika funkcji kwadratowej
  • w matematyce oznaczenie operatora Laplace’a (laplasjanu)
  • w matematyce oznaczenie trójkąta, np. ΔABC
  • w fizyce, matematyce i wielu dziedzinach techniki zwyczajowe oznaczenie dla przyrostu funkcji lub zmiennej
  • w fizyce cząstek elementarnych – barion Δ
  • w chemii – jeden z dwóch typów (obok Λ) helikalności związków o strukturze helisy[2]

δ

Kodowanie

W Unikodzie litera delta jest zakodowana:

Znak Unicode Kod HTML Nazwa unikodowa Nazwa polska
Δ U+0394 Δ lub Δ lub Δ GREEK CAPITAL LETTER DELTA wielka litera grecka delta
δ U+03B4 δ lub δ lub δ GREEK SMALL LETTER DELTA mała litera grecka delta

W systemie LaTeX używa się znacznika:

Znak LaTeX
Δ {\displaystyle \Delta } \Delta
δ {\displaystyle \delta } \delta

Zobacz też

Zobacz hasło delta w Wikisłowniku
Zobacz multimedia związane z tematem: Delta (litera)

Przypisy

  1. a b Małgorzata Borowska Μπαρμπαγιώργος. Książka do nauki języka nowogreckiego, s. 20, wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 2006, ISBN 978-83-214-1309-9
  2. Δ (delta), Λ (lambda), [w:] A.D.A.D. McNaught A.D.A.D., A.A. Wilkinson A.A., Compendium of Chemical Terminology (Gold Book), S.J. Chalk (akt.), International Union of Pure and Applied Chemistry, wyd. 2, Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1997, DOI: 10.1351/goldbook.D01511, ISBN 0-9678550-9-8  (ang.).
  • p
  • d
  • e
Klasyczne litery greckie
  •  Αα alfa
  •  Ββ beta (wita)
  •  Γγ gamma (ghama)
  •  Δδ delta (dhelta)
  •  Εε epsilon
  •  Ζζ dzeta (zita)
  •  Ηη eta (ita)
  •  Θθ theta (thita)
  •  Ιι℩ jota
  •  Κκ kappa (kapa)
  •  Λλ lambda (lambdha)
  •  Μμ my (mi)
  •  Νν ny (ni)
  •  Ξξ ksi
  •  Οο omikron
  •  Ππ pi
  •  Ρρ rho (ro)
  •  Σσς sigma
  •  Ττ tau (taf)
  •  Υυ ipsylon
  •  Φφ phi (fi)
  •  Χχ chi
  •  Ψψ psi
  •  Ωω omega
Litery nieużywane współcześnie
  •  Ϝϝ(Ͷͷ) digamma
  •  Ϛϛ stigma
  •  Ͱͱ heta
  •  Ϗϗ kaj
  •  Ϻϻ san
  •  Ϙϙ(Ϟϟ) koppa
  •  Ͳͳ(Ϡϡ) sampi
Litery używane w innych językach
  •  Ϳϳ jot
  •  Ϸϸ szo

W nawiasach podano odmienną od tradycyjnej, współczesną wymowę w języku nowogreckim, według polskiej transkrypcji podręcznikowej.

Encyklopedia internetowa (litera grecka):
  • NE.se: delta-(bokstaven)
  • SNL: delta_-_gresk_bokstav
  • Catalana: 0174297
  • DSDE: delta_-_bogstav