Dirk Bouts

Ten artykuł od 2023-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Dirk Bouts

Data i miejsce urodzenia

1415
Haarlem

Data i miejsce śmierci

6 maja 1475
Leuven

Narodowość

niderlandzka

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

późny gotyk

Multimedia w Wikimedia Commons

Dirk Bouts, Dieric Bouts (ur. ok. 1415 roku w Haarlemie, zm. 6 maja 1475 roku w Leuven) – niderlandzki malarz.

Życiorys

Prawdopodobnie urodził się w mieście Haarlem. Działał głównie w Lowanium (Leuven), gdzie od 1462 roku pełnił funkcję malarza miejskiego. Był jednym z pierwszych malarzy północnoeuropejskich stosujących perspektywę liniową z jednym punktem zbiegu, jak w przypadku Ostatniej Wieczerzy w Ołtarzu Eucharystii z kościoła Sint-Pieterskerk w Lowanium. Sztywne postacie w kompozycjach Boutsa są przeważnie wysmuklone, o wysokich czołach i mało zindywidualizowane.

Bouts był kolorystą, co przejawia się w jego pracach, zarówno w bocznych skrzydłach Ołtarza Eucharystii (1465–1468), jak i w Pokłonie Trzech Króli (ok. 1450). W stosowanej przez niego gamie barwnej dominują oliwkowa zieleń, karmin, błękit, fiolet i biel, stosowana w subtelny sposób. W jednym ze skrzydeł tryptyku, którego środkową część stanowi Pokłon Trzech Króli, przedstawił źródło światła w obrazie jako bladą tarczę słoneczną widoczną w głębi.

Innymi ważnymi dziełami artysty są prace wyrażające jego stosunek do sprawiedliwości cesarza Ottona III (1468 r.). Malarzowi zlecono zaprojektowanie ich do sali głównej ratusza, co sugeruje, że odnosił się do obrazów Rogera van der Weydena w ratuszu brukselskim.

Miał dwóch synów, którzy również zostali malarzami: Alberta Boutsa i Dirka Boutsa, nazwanego tym samym imieniem co ojciec. Ze szkoły Dirka Boutsa pochodzi m.in. Dyptyk Mater Dolorosa i Ecce Homo.

Twórczość

Z tym tematem związana jest kategoria: Obrazy Dirka Boutsa.

Dirkowi Boutsowi przypisywane jest stworzenie następujących dzieł^[1]:

Chrystus w domu Szymona – 1446–1454 lub po 1460, deska 40 x 61, Gemäldegalerie
Tryptyk Ukrzyżowania
- Ukrzyżowanie – (1450–1455), (tablica środkowa) Musées Royaux des Beaux-Arts w Brukseli
- Zwiastowanie – (1450–1455), Musées Royaux des Beaux-Arts w Brukseli
- Złożenie do grobu – (1450–1455), tempera na płótnie, 90,2 x 74,3 cm, National Gallery w Londynie
- Pokłon Trzech Króli – (1450–1455), niezachowany
- Zmartwychwstanie – (1450–1455), tempera na płótnie, 89 x 72,5 cm, Norton Simon Museum of Art, Pasadena
Tryptyk Pasji – ok. 1458–1475, Capilla Real, Granada
- Ukrzyżowanie
- Zdjęcie z krzyża
- Zmartwychwstanie
Tryptyk męczeństwa św. Erazma – (tryptyk) ok. 1457–1464, olej na desce, 34 x 148 cm, kościół św. Piotra w Leuven
- Święty Hieronim
- Święty Bernard z Clauvaux
Madonna z Dzieciątkiem w oknie v najwcześniej po 1451, prawdopodobnie po 1457–1457, tempera na desce, 27,9 x 24,1 cm, kolekcja prywatna
Ecce Agnus Dei – 1456–1475, Stara Pinakoteka Monachium
Tryptyk maryjny – 1454–1464, Prado Madryt
- Zwiastowanie
- Nawiedzenie i Narodziny
- Pokłon Trzech Króli
Portret mężczyzny – 1462, olej na desce, National Gallery w Londynie
Perła Brabancji – Tryptyk Pokłonu Trzech Króli – 1456–1462, Stara Pinakoteka Monachium
- Święty Jan Chrzciciel
- Święty Krzysztof
- Święta Katarzyna (na rewersie) – grisailles
- Święta Barbara (na rewersie) – grisailles
Ołtarz Eucharystii – 1464–1467, olej na desce, 185 x 294 cm, kościół św. Piotra w Leuven
Tryptyk Męczeństwa św. Hipolita – po 1468, olej na desce, 90 x 89,2 cm (środkowa tablica), 92 x 41 cm (każde skrzydło), Museum of Sint Salvator Kathedral w Brugii
Oblicze Chrystusa-Vera effigies Ihesu Christi – 1458–1464, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam
Mojżesz i krzew gorejący – 1458–1464, Philadelphia Museum of Art, Filadelfia
Koronacja Marii – 1458–1464, Gemäldegalerie, Berlin
Opłakiwanie – 1462–1476, Luwr, Paryż
Maria z Dzieciątkiem i śpiewającymi aniołami – po 1470–1475, Capilla Real, Granada
Maria z Dzieciątkiem – po 1470–1476, Gemäldegalerie, Berlin
Maria z Dzieciątkiem – Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork
Maria z Dzieciątkiem – Museo Nazionale del Bergello, Florencja
Maria z Dzieciątkiem – The Museum of Fine Arts, San Francisco
Chrystus w koronie cierniowej National Gallery w Londynie
Maria z Dzieciątkiem – Fogg Art Museum, Cambridge
Maria z Dzieciątkiem na złotym tronie – Luwr, Paryż
Portret mężczyzny – Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork
Sprawiedliwość cesarza Ottona III – ok. 1460, Musées Royaux des Beaux-Arts, Bruksela