Dolina Pandższeru
 | Ten artykuł od 2019-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Dolina Pandższeru (pers. دره پنجشير - Dara-ye Panjšēr) – obszar na terytorium Afganistanu, leżący w północno-wschodniej części kraju. Według danych z 2004 roku zamieszkiwany przez 300 000 ludzi.
Dolina w prowincji Pandższir, rozpościerająca się po obu stronach rzeki Pandższer, była głównym miejscem zaciekłych walk między wojskami ZSRR i afgańskimi mudżahedinami w czasie radzieckiej interwencji w Afganistanie w latach 1979–1989.
W czasie wojny w Afganistanie Dolina Pandższeru była także główną bazą Ahmada Szaha Masuda, głównego przywódcy Sojuszu Północnego, w walkach przeciwko wspieranemu przez ZSRR prezydentowi Mohammadowi Nadżibullahowi. W 1996 na obszarze Doliny Pandższeru toczyły się także walki pomiędzy wojskami Masuda a Talibami.
W czasie wojny w latach 1979–1989 Dolina Pandższeru była stale atakowana przez wojska ZSRR, jednak żadna z 9 ofensyw w tym rejonie nie zakończyła się pełnym powodzeniem – ocenia się, iż blisko 60% żołnierzy radzieckich poległo w walkach w tym rejonie. Również Talibowie nie byli w stanie, podczas walk w latach 90 XX w., trwale zająć Dolinę Pandższeru.
Słowo pandższer znaczy w dosłownym tłumaczeniu Pięć Lwów, i nawiązuje do legendarnych pięciu braci, duchowych przywódców lokalnych społeczności zamieszkujących ten rejon, będących niegdyś strażnikami doliny (Wali).
