Edward Leja

Edward Leja
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

22 lutego 1937
Rakszawa, Polska

Data i miejsce śmierci

5 październik 2009
Kraków

Profesor Dr hab.
Specjalność: Fizyka ciała stałego, Inżynieria materiałowa
1958 - 2009
Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej

Edward Bolesław Leja (ur. 22 lutego 1937 w Rakszawie[1], zm. 5 października 2009 w Krakowie)[2] – polski fizyk, profesor dr hab. Akademii Górniczo-Hutniczej, członek wielu organizacji krajowych i zagranicznych, wynalazca.

Życiorys

W 1954 ukończył Liceum Ogólnokształcące w Żołyni i rozpoczął studia na Wyższej Szkole Pedagogicznej (WSP) w Krakowie. Po pierwszym roku, ze względu na zamknięcie w krakowskiej WSP nauczycielskiego kierunku przedmiotu fizyki, kontynuował studia na WSP w Opolu. W 1958 po obronie pracy magisterskiej (Kompleksowa metoda badania fotoprzewodnictwa tlenku miedziawego), w ramach obowiązującego nakazu pracy, został skierowany na posadę nauczyciela fizyki do szkoły zawodowej w Rudzie Śląskiej (Nowy Bytom). W 1959 wrócił do Krakowa i pracował w Zakładzie Fizyki Akademii Medycznej (1959–1962) oraz w Liceum Ogólnokształcącym Nr. 9 w Krakowie (1961–1964). Od 1 września 1963 rozpoczął pracę naukową na Akademii Górniczo-Hutniczej najpierw jako asystent w Katedrze Fizyki I Wydziału Metalurgicznego, następnie po doktoracie (Półprzewodnikowe własności cienkich warstw SnO2 domieszkowanych indem i antymonem) w grudniu 1968 na stanowisku adiunkta (1969 - 1986). Po habilitacji (Otrzymywanie i właściwości elektryczne przeźroczystych warstw tlenkowych typu SnO2 i In2O3) w marcu 1984 na stanowisku docenta (1986–1999), w końcu na stanowisku profesora nadzwyczajnego AGH od czerwca 1999 aż do przejścia na emeryturę 30 września 2007[1].

Docent Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Mikroelektroniki Hybrydowej i Rezystorów. Wieloletni Kierownik Katedry Elektroniki[3] Wydziału Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki, Kierownik Zakładu Fizyki i Technologii Elektronowej Instytutu Elektroniki[4] Akademii Górniczo-Hutniczej (1986-92).

Specjalizował się w fizyce ciała stałego, inżynierii materiałowej, technologii elektronowej i elektroniki. Był pionierem oraz uznanym autorytetem w metodach nanoszenia cienkich warstw technikami jonowymi, oraz w reaktywnym rozpyleniu katodowym[1].

Autor wielu publikacji naukowych z dziedziny techniki próżni i zastosowań technologii próżniowych w praktyce przemysłowej[5]. Autor wielu wynalazków i patentów. Dorobek naukowy Edwarda Lei obejmuje łącznie 135 pozycji w tym 94 artykuły, referaty i komunikaty, 2 skrypty, 12 patentów oraz liczne niepublikowane opracowania naukowe na zamówienie przemysłu (np. ministerialne projekty badawcze i wdrożeniowe przyznane drogą konkursową)[1].

Kierownik prac badawczo-naukowych prowadzonych na Akademii Górniczo-Hutniczej; Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki oraz na Politechnice Rzeszowskiej Wydział Elektrotechniki i Informatyki[6].

Promotor i recenzent prac doktorskich i habilitacyjnych wielu Doktorantów Wydziału EAIiE[7].

Prof. Leja pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty (kw. LXXXIX-24-2)[8].

Grób prof. Edwarda Lei na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie

Hobby

Prof. Leja uważano także za Najlepszego fizyka wśród malarzy oraz najlepszego malarza wśród fizykow, gdyż jego pasją obok fizyki było malarstwo i grafika. Malował praktycznie codziennie głównie krajobrazy i kwiaty w technice akwarelowej. Jego obrazy znajdują się w wielu domach w Polsce i w Australii. Przez wiele lat projektował pamiątkowe kufle i wyroby metalowe wykonywane dla śląskich kopalń.

Działał także w Towarzystwie Przyjaciół Bronowic w Krakowie, w celu upowszechniania wiedzy o Bronowicach i kultywowania tradycji m.in. wielkanocnych, dla którego projektował pamiątkowe dyplomy[9].

Był także zapalonym grzybiarzem i wędkarzem.

Odznaczenia

Prof. Leja odznaczony został:

Przypisy

  1. a b c d Tomasz Stobiecki: Dr hab. Edward Leja (1937 - 2009). Polskie Towarzystwo Próżniowe. [dostęp 2009-12-12].
  2. Wspomnij Bliskich Polska Gazeta Krakowska.
  3. Elektronika i Telekomunikacja AGH accessdate=2009-11-04
  4. a b Polskie Towarzystwo Próżniowe
  5. Wykaz publikacji Leja Edward, dr hab., prof. AGH | data dostępu = 2009-11-04
  6. Dr hab. inż. Edward Bolesław Leja, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2009-11-05] .
  7. Doktoranci Wydziału EAIiE. [dostęp 12/11/2009]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  8. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Edward Leja. rakowice.eu. [dostęp 2018-08-22].
  9. Gazeta Bronowicka maj 2005 str. 10

Linki zewnętrzne

  • Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki. eaie.agh.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-25)].
  • ISNI: 0000000111589058
  • VIAF: 162274880
  • PLWABN: 9810538044405606
  • NUKAT: n2004086023
  • WorldCat: viaf-162274880
Identyfikatory zewnętrzne:
  • identyfikator osoby w bazie „Ludzie nauki” (dawnej): 29043