Elektroda wskaźnikowa

Elektroda wskaźnikowa – elektroda będąca głównym elementem ogniw galwanicznych (półogniwo), stosowanych w instrumentalnej analizie chemicznej (przede wszystkim w potencjometrii); jej potencjał dostarcza informacji o rodzaju lub ilości analitu w analizowanej próbce.

Analiza potencjometryczna

W czasie analizy potencjometrycznej zmierza się do stosowania elektrod wskaźnikowych selektywnie reagujących na obecność badanego składnika próbki – w takim przypadku wartość potencjału elektrody jest związana ze stężeniem analitu (zob. np. równanie Nernsta).

W czasie pomiarów pH w praktyce laboratoryjnej najczęściej są stosowane[1]:

  • elektroda wodorowa w postaci blaszki Pt pokrytej czernią platynową,
  • elektroda szklana – w której wykorzystuje się wartość potencjału, jaki powstaje na szklanej membranie oddzielającej badany roztwór od roztworu buforowego, w którym znajduje się elektroda wyprowadzająca[a],
  • elektroda antymonowa – pręcik Sb pokryty tlenkiem Sb2O3; czułość na zmiany pH w zakresie 3–8[2],

Popularne są również[1]:

  • elektroda srebrowa – drucik lub blaszka Ag; czuła na jony Ag+,
  • elektroda chlorosrebrowa – srebro pokryte warstwą chlorku AgCl; czuła na jony Cl-,
  • elektroda platynowa – wrażliwa na zmiany potencjału redoks.

Analiza woltamperometryczna

W czasie pomiarów woltamperometrycznych stężenie analitu określa się na podstawie wielkości mierzonego natężenia prądu, a jego rodzaj jest związany z wartością potencjału. Jedną z metod woltamperometrycznych jest polarografia, w której elektrodą wskaźnikową jest kroplowa elektroda rtęciowa (KER). W innych technikach tej grupy stosowane są np. elektrody rtęciowe stacjonarne, elektrody węglowe (grafit, pasty, węgiel szklisty) – nieruchome lub ruchome, często pokrywane substancjami zwiększającymi selektywność reakcji na określone składniki badanych roztworów[1].

Uwagi

  1. ↑ Bywa również stosowana w czasie oznaczeń stężenia innych jednowartościowych kationów.

Przypisy

  1. ↑ a b c Elektroda wskaźnikowa, [w:] Encyklopedia techniki. Chemia, WładysławW. Gajewski (red.), Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1965, s. 579–580, OCLC 33835352 .
  2. ↑ Jerzy Minczewski: op. cit. Chemia analityczna. s. 270.

Bibliografia

  • Jerzy Minczewski, Zygmunt Marczenko: Chemia analityczna. T. 3: Analiza instrumentalna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1987, s. 265–306. ISBN 83-01-04432-2.
  • Potencjometria. [w:] Materiały dydaktyczne UG [on-line]. www.chem.univ.gda.pl. [dostęp 2012-10-03].