Farabundo Martí

Farabundo Martí
Ilustracja
Farabundo Marti
Data i miejsce urodzenia

5 maja 1893
Teotepeque

Data śmierci

1 lutego 1932

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Agustín Farabundo Martí Rodríguez (wym. [faɾaˈβundo marˈti]; ur. 5 maja 1893 w Teotepeque, zm. 1 lutego 1932) – salwadorski polityk komunistyczny, wojskowy, działacz chłopski oraz marksistowsko-leninowski, założyciel (1931) i przywódca Komunistycznej Partii Salwadoru, rewolucyjny przywódca powstania chłopskiego od 1930 do 1932.

Życiorys

Od 1927 do 1929 uczestniczył w antyamerykańskim powstaniu partyzanckim w Nikaragui, podczas którego pełnił funkcję osobistego sekretarza i adiutanta[1] Augusto Sandino[2]. Został zmuszony do porzucenia partyzantki, gdy Komintern po nieudanej próbie podporządkowania sobie Augusto Sandino, zaczął prowadzić przeciw niemu propagandową kampanię oszczerstw. Farabundo Marti postąpił wówczas według instrukcji Kominternu i zarzucił swemu zwierzchnikowi m.in. zdradę międzynarodowego ruchu antyimperialistycznego[3]. Przed wybuchem powstania chłopskiego w Salwadorze został wraz z resztą przywódców tego zrywu aresztowany, gdyż plany powstania były rządowi już wcześniej znane, a następnie rozstrzelany. Przed śmiercią odwołał zarzuty wobec Sandino, którego uznał za jednego z największych patriotów Ameryki Łacińskiej[3]. Rebelia została krwawo stłumiona przez dyktatorskiego prezydenta Maximiliano Hernandeza Martineza.

Upamiętnienie

W 1980 powstał nazwany na jego cześć Front Wyzwolenia Narodowego im. Farabunda Martíego (hiszp. Frente Farabundo Martí de Liberación Nacional, FMLN), który najpierw był organizacją partyzancką toczącą wojnę z rządzącą juntą, zaś od 1992 działa jako lewicowa partia polityczna.

Przypisy

  1. Waldemar Chamala, Pod czerwono-czarnym sztandarem, lewica.pl, 18 maja 2005.
  2. Roque Dalton, Miguel Marmol (Bogotá: Ocean Sur 2007), p. 160.
  3. a b Hernando Calvo Ospina, Nikaragua. Cztery życia sandinizmu, lewica.pl, 6 września 2009, tłum. Zbigniew Marcin Kowalewski.

Bibliografia

  • Farabundo Martí Agustín, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-04-18] .
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000034763904
  • VIAF: 8184003
  • LCCN: n83238241
  • GND: 118800949
  • BnF: 119942843
  • SUDOC: 028023986
  • NTA: 181786109
  • PLWABN: 9810694734605606
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3899902
  • Britannica: biography/Augustin-Farabundo-Marti
  • БРЭ: 2188559