Genlisea

Genlisea
Ilustracja
Genlisea aurea
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

pływaczowate

Rodzaj

genlisea

Nazwa systematyczna
Genlisea A.St.-Hil.
Zasięg
Mapa zasięgu
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Liście Genlisea subglabra

Genlisea[3] (Genlisea) – rodzaj roślin z rodziny pływaczowatych (Lentibulariaceae). Obejmuje 29[4]–30[5] gatunków. Gatunki z tego rodzaju występują w Ameryce Środkowej i Południowej, w Afryce oraz na Madagaskarze[4]. Rośliny te uprawiane są przez miłośników roślin mięsożernych oraz w ogrodach botanicznych.

Morfologia

Rośliny zielne jedno lub wieloletnie. Korzeni brak, nawet w rozwoju zarodkowym. Roślina o liściach dwojako wykształconych. Liście asymilacyjne, nadziemne są zielone i mają kształt języczkowaty. Pułapkowe liście podziemne mają skomplikowaną budowę[3]. W aparacie chwytnym tzn. pułapce wyróżnia się trzonek, brzuszasto rozdętą komorę trawienną i długą szyjkę przechodzącą w dwa spiralnie skręcone ramiona. Pierwotniaki oraz drobne bezkręgowce takie jak: wrotki, pierścienice czy drobne skorupiaki dostają się do pułapki przez niewielkie otwory znajdujące się w ramionach. Średnica komory waha się od 0,5–0,8 mm, więc roślina może złapać tylko niewielkie organizmy[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)[2]

Jeden z trzech rodzajów rodziny pływaczowatych (Lentibulariaceae) znajdującej się w grupie o niejasnych powiązaniach filogenetycznych przedstawianej w politomii w obrębie jasnotowców.

Pozycja w systemie Reveala (1994–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliopsida Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa jasnotowe (Lamiidae Takht. ex Reveal), nadrząd Lamianae Takht., rząd jasnotowce (Lamiales Bromhead), rodzina pływaczowate (Lentibulariaceae Rich. in Poit. & Turpin), rodzaj Genlisea A.St.-Hil.[7].

Wykaz gatunków[5]
  • Genlisea africana Oliv.
  • Genlisea angolensis R.D.Good
  • Genlisea aurea A.St.-Hil.
  • Genlisea barthlottii Porembski, Eb.Fisch. & Gemmel
  • Genlisea exhibitionista Rivadavia & A.Fleischm.
  • Genlisea filiformis A.St.-Hil.
  • Genlisea flexuosa Rivadavia, A.Fleischm. & Gonella
  • Genlisea glabra P.Taylor
  • Genlisea glandulosissima R.E.Fr.
  • Genlisea guianensis N.E.Br.
  • Genlisea hawkingii S.R.Silva, B.J.Płachno & V.Miranda[8]
  • Genlisea hispidula Stapf
  • Genlisea lobata Fromm
  • Genlisea margaretae Hutch.
  • Genlisea metallica Rivadavia & A.Fleischm.
  • Genlisea multiflora A.Fleischm. & S.M.Costa
  • Genlisea nebulicola Rivadavia, Gonella & A.Fleischm.
  • Genlisea nigrocaulis Steyerm.
  • Genlisea oligophylla Rivadavia & A.Fleischm.
  • Genlisea oxycentron P.Taylor
  • Genlisea pallida Fromm & P.Taylor
  • Genlisea pulchella Tutin
  • Genlisea pygmaea A.St.-Hil.
  • Genlisea repens Benj.
  • Genlisea roraimensis N.E.Br.
  • Genlisea sanariapoana Steyerm.
  • Genlisea stapfii A.Chev.
  • Genlisea subglabra Stapf
  • Genlisea tuberosa Rivadavia, Gonella & A.Fleischm.
  • Genlisea uncinata P.Taylor & Fromm
  • Genlisea violacea A.St.-Hil.

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-17]  (ang.).
  3. a b Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 672. ISBN 83-214-1305-6.
  4. a b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 382, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
  5. a b Genlisea A.St.-Hil.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-01-29].
  6. Płachno B.J., Adamus K., Faber J., Kozłowski J. 2005. Feeding behaviour of carnivorous Genlisea plants in the laboratory. Acta Botanica Gallica 152 (2): 159-164.
  7. Crescent Bloom: Genlisea. The Compleat Botanica. [dostęp 2010-11-17]. (ang.).
  8. Saura RodriguesS.R. Silva Saura RodriguesS.R. i inni, Genlisea hawkingii (Lentibulariaceae), a new species from Serra da Canastra, Minas Gerais, Brazil, LorenzoL. Peruzzi (red.), „PLOS One”, 15 (1), 2020, e0226337, DOI: 10.1371/journal.pone.0226337, ISSN 1932-6203, PMID: 31940359, PMCID: PMC6961832 [dostęp 2020-02-03]  (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 5652285
  • Flora of North America: 113416
  • GBIF: 7297832
  • identyfikator iNaturalist: 123277
  • IPNI: 23899-1
  • NCBI: 192258
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:23899-1
  • identyfikator Tropicos: 40013454