Gustav Heinemann

Gustav Heinemann
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Gustav Walter Heinemann

Data i miejsce urodzenia

23 lipca 1899
Schwelm

Data i miejsce śmierci

7 lipca 1976
Essen

Prezydent Republiki Federalnej Niemiec
Okres

od 1 lipca 1969
do 30 czerwca 1974

Przynależność polityczna

SPD

Poprzednik

Heinrich Lübke

Następca

Walter Scheel

Minister sprawiedliwości Niemiec
Okres

od 1 grudnia 1966
do 26 marca 1969

Przynależność polityczna

SPD

Poprzednik

Richard Jaeger

Następca

Horst Ehmke

Faksymile
Odznaczenia
Stopień Specjalny Krzyża Wielkiego Orderu Zasługi RFN (ex officio) Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy (1951-2001) Krzyż Wielki Orderu Łaźni (Wielka Brytania)
Multimedia w Wikimedia Commons

Gustav Walter Heinemann (ur. 23 lipca 1899 w Schwelm, zm. 7 lipca 1976 w Essen) – niemiecki polityk, burmistrz Essen (1946–1949), minister spraw wewnętrznych (1949-1950), minister sprawiedliwości (1966-1969) i prezydent RFN (1969-1974)[1].

Życiorys

Heinemann przyszedł na świat w zamożnej rodzinie westfalskiej prokurenta Krupp AG Otto Heinemanna i jego żony Johanny. W 1917 zdał maturę w gimnazjum w dzielnicy Essen - Bredeney, został następnie powołany na front I wojny światowej. Z przyczyn zdrowotnych po kilku miesiącach przerwał służbę i do końca wojny pracował w zakładach Krupp AG[2].

W latach 1919–1922 studiował prawo, ekonomię i historię na uniwersytetach w Münster, Marburgu, Monachium, Getyndze i Berlinie. W 1922 zdał pierwszy, a w 1926 roku drugi prawniczy egzaminem państwowym. W latach 1926–1928 pracował jako prawnik w Essen. W 1929 roku uzyskał doktorat z nauk prawnych na Uniwersytecie w Münster, następnie pracował jako radca prawny w Rheinische Stahlwerke AG. W latach 1933–1939 był wykładowcą prawa handlowego na Uniwersytecie w Kolonii[1].

W czasach Republiki Weimarskiej zaangażowany w działalność stawiającej sobie za cel obronę republiki i przeciwstawienie się wpływom NSDAP organizacji Reichsbanner Schwarz-Rot-Gold. Od 1934 roku działał w sprzeciwiającym się nazizmowi ruchu Bekenennde Kirche[3].

W 1945 roku aktywnie uczestniczył w tworzeniu struktur CDU, zarówno w Essen, jak i w całej Nadrenii. Od jesienią 1946 został burmistrzem zniszczonego rodzinnego miasta. W 1947 roku w pierwszy powojennych wyborach do landtagu Nadrenii Północnej-Westfalii uzyskał mandat deputowanego z list CDU i został członkiem rządu landowego pod kierownictwem Karla Arnolda, obejmując tekę ministra sprawiedliwości, pełniąc tę funkcję do 1948.

W wyborach parlamentarnych w 1949 roku z list CDU został wybrany do Bundestagu. W latach 1949–1950 był ministrem spraw wewnętrznych w I rządzie kanclerza Konrada Adenauera. Jednak różnica w poglądach na temat remilitaryzacji państwa, której był przeciwnikiem, doprowadziła do odejścia Heinemanna z gabinetu Adenauera[3][4].

W listopadzie 1952 roku Heinemann wraz z Helene Wessel założył Gesamtdeutsche Volkspartei (GVP), która w wyborach parlamentarnych z 1953 roku nie dostała się do Bundestagu. W 1957 roku wstąpił do SPD, z której list uzyskał mandat do Bundestagu. W okresie Wielkiej Koalicji (CDU/CSU – SPD, 1966-1969) pełnił urząd ministra sprawiedliwości. Zasłynął wtedy wyrażeniem zrozumienia dla rozruchów studenckich w 1968 roku[3].

W roku 1969 dotychczasowy prezydent Heinrich Lübke ustąpił na kilka miesięcy przed końcem swojej kadencji. Wówczas władzę w kraju przejęła koalicja socjaldemokratów i liberałów z FDP na czele z Willym Brandtem. SPD jako swego kandydata na nowego prezydenta wysunęło właśnie Heinemanna, który w trzecim głosowaniu członków Zgromadzenia Narodowego wygrał zwykła większość 512 do 506 głosów oddanych na kontrkandydata Gerharda Schrödera (CDU)[5].

Heinemann wraz z żoną na dworcu kolejowym w Kolonii (1974).

W 1974 roku Heinemann zrezygnował z ubiegania się o drugą kadencję z powodów zdrowotnych i wycofał się z polityki. Zmarł w Essen 7 lipca 1976 roku i został pochowany na Parkfriedhof Essen[4].

Życie prywatne

Heinemann był od 1926 roku w związku małżeńskim z Hildą Ordemann (1896–1979)[6]. Para miała czworo dzieci w tym teolożkę Utę Ranke-Heinemann.

Wnuczka Heinemanna, Christina Delius została żoną późniejszego prezydenta RFN Johannesa Raua[7][8].

Przypisy

  1. a b Article: Gustav Heinemann (1969 – 1974) [online], Der Bundespräsident [dostęp 2023-03-18]  (ang.).
  2. DeutscheD. Biographie DeutscheD., Heinemann, Gustav - Deutsche Biographie [online], deutsche-biographie.de [dostęp 2023-09-10]  (niem.).
  3. a b c Stiftung Deutsches HistorischesS.D.H. Museum Stiftung Deutsches HistorischesS.D.H., Stiftung Haus der Geschichte der BundesrepublikS.H.G.B. Deutschland Stiftung Haus der Geschichte der BundesrepublikS.H.G.B., Gerade auf LeMO gesehen: LeMO Biografie: Gustav Heinemann [online], hdg.de [dostęp 2023-03-18]  (niem.).
  4. a b Gustav Heinemann | Portal Rheinische Geschichte [online], rheinische-geschichte.lvr.de [dostęp 2023-09-10]  (niem.).
  5. Lohn der Angst, „Der Spiegel”, 9 marca 1969, ISSN 2195-1349 [dostęp 2023-09-10]  (niem.).
  6. Hilda Heinemann – Hilda-Heinemann-Schule [online] [dostęp 2023-09-10]  (niem.).
  7. Gustav Heinemann [online], Eine große Familie - Ihr Stammbaum im Internet [dostęp 2023-09-10]  (niem.).
  8. Artikel: Christina Rau [online], Der Bundespräsident [dostęp 2023-09-30]  (niem.).


  • p
  • d
  • e
Prezydenci (Bundespräsident) Republiki Federalnej Niemiec
  • od 1949
Pełniący obowiązki

Godło Prezydenta RFN

  • p
  • d
  • e
Późniejsi członkowie rządu
  • Robert Lehr (CDU)
  • Fritz Neumayer (FDP)

  • p
  • d
  • e
Późniejsi członkowie rządu

  • p
  • d
  • e
Sekretarze Stanu Sprawiedliwości (1876–1918)
  • Heinrich Friedberg (1876–1879)
  • Hermann von Schelling (1879–1889)
  • Otto von Ohlschläger (1889–1891)
  • Robert Bosse (1891–1892)
  • Eduard von Hanauer (1892–1893)
  • Rudolf Arnold Nieberding (1893–1909)
  • Hermann Lisco (1909–1917)
  • Paul Georg Christof von Krause (1917–1918)
Ministrowie sprawiedliwości (1918–2013)
  • p
  • d
  • e
Cesarstwo Niemieckie (1879–1918)
Republika Weimarska/III Rzesza (1918-1945)
Republika Federalna Niemiec (od 1949)
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000108912301
  • VIAF: 41879327
  • LCCN: n50029981
  • GND: 118548115
  • BnF: 121594049
  • SUDOC: 030112915
  • NLA: 35730552
  • NKC: skuk0000557
  • BNE: XX1302720
  • NTA: 069555621
  • BIBSYS: 2024121
  • CiNii: DA03864469
  • Open Library: OL70469A
  • PLWABN: 9810648871205606
  • NUKAT: n2003071994
  • J9U: 987007279615005171
  • CANTIC: a11098570
  • LIH: LNB:CXbF;=BZ
  • WorldCat: lccn-n50029981
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3910691
  • Britannica: biography/Gustav-Heineman
  • Universalis: gustav-heinemann
  • БРЭ: 4727922
  • NE.se: gustav-heinemann
  • SNL: Gustav_Heinemann
  • VLE: gustav-heinemann
  • DSDE: Gustav_Heinemann
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 24782
Identyfikatory zewnętrzne:
  • Olympedia: 1100017