Hafez

Hafez – fragment ilustracji perskiego manuskryptu z XVIII w.
Zobacz teksty Hafeza w Wikiźródłach

Hafez, Hafiz, Szamsuddin Mohammad Hafez Szirazi (hafiz – dosł. znający Koran na pamięć[1]) – klasyk poezji perskiej i tadżyckiej. Urodził się w 1319 w Szirazie. Wyznawca sufizmu, przez wiele lat był nadwornym poetą władców tego miasta. Zmarł w 1389[2] w rodzinnym mieście, gdzie w XX wieku wystawiono mu skromne mauzoleum.

Hafez po stracie ojca został oddany przez matkę na wychowanie obcej rodzinie (sama nie mogła zapewnić mu wykształcenia). Porzucił jednak swoją drugą rodzinę i zaczął naukę u rzemieślnika. Przez pewien czas uczył się również w medresie. Następnie utrzymywał się z czytania Koranu (stąd przydomek hafiz) i jednocześnie uzupełniał braki w wykształceniu. Wkrótce zyskał rozgłos jako poeta[1].

Uznaje się go za jednego z największych twórców perskiej poezji lirycznej. Słynął jako mistrz gazelu – wiersza monorytmicznego złożonego z bajtów, czyli dwóch półwierszy połączonych ze sobą bardziej poprzez jedność tematu i symbolizm niż przez następstwo myśli. Niezwykłą popularność jego gazele zawdzięczają językowi cechującemu się bogatą obrazowością i aforystyczną refleksyjnością. Jest autorem zbioru (dywan) zawierającego ponad 500 gazeli. Nadano mu także przydomek Lisan el-Ghajb, czyli Mowa Tajemna, ze względu na mistyczny przekaz jego wierszy[3].

Tworzył także aforyzmy, kasydy, masnawi, erotyki, poematy bachiczne i mistyczne oraz panegiryki na cześć władców. Chwalił piękno i uroki życia. W swych utworach Hafiz opiewał miłość, pogardę dla hipokryzji oraz mistycyzm suficki będący niekończącym się poszukiwaniem jedności z Bogiem.

Już za życia Hafeza jego twórczość cieszyła się popularnością wśród ludu. Także dzisiaj jest popularny i czytany w oryginale w Tadżykistanie, Iranie i Afganistanie[1].

Przypisy

  1. a b c Gafurow B., Dzieje i kultura ludów Azji Centralnej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978, s. 529.
  2. Gafurow B., Dzieje i kultura ludów Azji Centralnej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978, s. 528.
  3. Gafurow B., Dzieje i kultura ludów Azji Centralnej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978, s. 530.

Linki zewnętrzne

Zobacz kolekcję cytatów z Hafeza w Wikicytatach
  • Wybór z Hafiza. hafez.peperonity.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].
  • Wybór z Dywanu Hafiza
  • Tłumaczenia gazali Hafeza na polski
  • Viktor Ullmann "Das Liederbuch des Hafis / Śpiewnik Hafiza" ARBOS – Towarzystwo Muzyki i Teatru
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000123418061
  • VIAF: 56731778, 92145857106822922504
  • ULAN: 500329586
  • LCCN: n79086812
  • GND: 118544632
  • NDL: 00442132
  • LIBRIS: nl02xcb64g2wgkl
  • BnF: 12648774q
  • SUDOC: 05056059X
  • SBN: SBLV049943
  • NLA: 40945963
  • NKC: jn20000700682
  • DBNL: hafi001
  • RSL: 000038488
  • BNE: XX1100102
  • NTA: 068602502
  • BIBSYS: 90191385
  • CiNii: DA03592755
  • PLWABN: 9810575543605606
  • NUKAT: n95210282, n2020061759
  • J9U: 987007262259905171
  • PTBNP: 1157486
  • LNB: 000202233
  • NSK: 000111397
  • CONOR: 9101155
  • BLBNB: 000442559
  • KRNLK: KAC201861063
  • RISM: people/30048075
  • WorldCat: lccn-n79086812
  • PWN: 3909402
  • Britannica: biography/Hafez
  • Universalis: hafiz-de-chiraz
  • БРЭ: 4731205
  • NE.se: hafez
  • SNL: Hafez
  • Catalana: 0031964
  • DSDE: Muhammad_ShamsuDin_Hafiz