Język hatam

Język hatam (a. hattam)^[1] – język papuaski używany w prowincji Papua Zachodnia w Indonezji. Według danych z 1993 roku posługuje się nim 16 tys. osób^[2].

Dzieli się na kilka dialektów: tinam, miriei (moille, moile), adihup, uran (waran)^[3]. Czasami wyróżnia się dialekt mansim (moi, moi brai, borai), niemniej odmiana ta jest dość odrębna i bywa też traktowana jako oddzielny (choć wyraźnie spokrewniony) język^[3][4].

Jest wyraźnie odrębny od pozostałych języków regionu (jedyne podobieństwa dotyczą cech typologii)^[5]. W 1975 r. C.L. Voorhoeve sklasyfikował go próbnie jako odosobniony język w ramach fyli zachodniopapuaskiej^[1], ale w 1987 i 1988 r. nie potwierdził jego pokrewieństwa z innymi rodzinami papuaskimi^[5][6]. Część źródeł wskazuje, że jest to izolat^[2][7] (wymierający bądź wymarły mansim został pominięty w większości klasyfikacji^[8]). G. Reesink (2004) omawia hatam i mansim wespół z językami wschodniej Ptasiej Głowy, ale nie uwzględnia ich w grupie genetycznej o tej nazwie^[9]. Nie jest jasne, czy tworzą rodzinę wraz z pozostałymi językami wschodniej Ptasiej Głowy (właściwymi); być może ich pokrewieństwo jest dalekie^[8]. G. Reesink (2005) i Glottolog (4.6) zaliczają oba języki do samodzielnej rodziny hatam-mansim^[10][11].

Sporządzono opis jego gramatyki^[12] . Jest zapisywany alfabetem łacińskim^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Mark Donohue: Hatam phonology and grammatical notes. W: Andrew Pawley (red.): Papers in Papuan Linguistics No. 3. Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 1997, s. 37–57, seria: Pacific Linguistics A-87. DOI: 10.15144/PL-A87.37. ISBN 978-0-85883-457-6. OCLC 38820134. (ang.).
• Gary Holton, Marian Klamer: The Papuan languages of East Nusantara and the Bird’s Head. W: Bill Palmer (red.): The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018, s. 569–640, seria: The World of Linguistics 4. DOI: 10.1515/9783110295252-005. ISBN 978-3-11-029525-2. OCLC 1041880153. (ang.).
• Ger P. Reesink: A grammar of Hatam: Bird’s Head Peninsula, Irian Jaya. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 1999, seria: Pacific Linguistics C-146. DOI: 10.15144/PL-C146. ISBN 0-85883-497-9. OCLC 1076067780. (ang.).
• Ger Reesink: West Papuan languages: roots and development. W: Andrew Pawley, Robert Attenborough, Robin Hide, Jack Golson (red.): Papuan pasts: cultural, linguistic and biological histories of Papuan-speaking peoples. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 2005, s. 185–218, seria: Pacific Linguistics 572. ISBN 978-0-85883-562-7. OCLC 67292782. [dostęp 2023-02-12]. (ang.).
• Clemens L. Voorhoeve: Worming one’s way through New Guinea: The chase of the peripatetic pronouns. W: Donald L. Laycock, Werner Winter (red.): A world of language: papers presented to Professor S.A. Wurm on his 65th birthday. Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1987, s. 709–727, seria: Pacific Linguistics C-100. ISBN 0-85883-357-3. OCLC 17669962. [dostęp 2023-02-09]. (ang.).
• Clemens L. Voorhoeve: The languages of the North Halmaheran stock. W: Papers in New Guinea linguistics. No. 26. Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1988, s. 181–209, seria: Pacific Linguistics A-76. DOI: 10.15144/PL-A76.181. ISBN 0-85883-370-0. OCLC 220535054. (ang.).