Język hawu

Lii Hawu
Obszar

Małe Wyspy Sundajskie Wschodnie (Indonezja)

Liczba mówiących

110 tys. (1997)

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue 5 rozwojowy↗
Kody języka
ISO 639-3 hvn
IETF hvn
Glottolog sabu1255
Ethnologue hvn
BPS 0134 1
WALS saw
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język hawu (Lii Hawu), także: havu, sabu, savu[2] – język austronezyjski używany w indonezyjskiej prowincji Małe Wyspy Sundajskie Wschodnie, na wyspach Sawu i Raijua. Według danych z 1997 roku posługuje się nim 110 tys. osób, członków ludu Hawu (Savu)[2].

Dzieli się na szereg dialektów: seba (heba), timu (dimu), liae, mesara (mehara), raijua (raidjua)[1][2]. Jest na tyle zróżnicowany wewnętrznie, że być może powinien być rozpatrywany jako więcej niż jeden język[3].

Jest językiem ergatywnym[4]. Cechuje się złożonym systemem dźwiękowym[2]. A. Capell (1975) postulował, że jest to język nieaustronezyjski, który dokonał wymiany znacznej części swojego słownictwa[5]. W hawu występują zapożyczenia z malajskiego, a w mniejszym zakresie z portugalskiego i niderlandzkiego[6][7].

Jest blisko spokrewniony z językiem dhao[1], który był dawniej uznawany za jego dialekt[4]. Oba języki nie są jednak wzajemnie zrozumiałe[4]. W dhao zaznaczyły się wpływy leksyki języka roti[8][9].

Jest zagrożony wymarciem. Według doniesień z 2012 r. zachował się w użyciu jedynie w sferze kontaktów domowych i w kontekstach związanych z kulturą Hawu. Doszło do redukcji przekazu międzypokoleniowego, zwłaszcza na poziomie wiedzy tradycyjnej i zasobu leksyki. Duże różnice dialektalne sprzyjają ekspansji języka indonezyjskiego[3].

Badania nad językiem hawu prowadził A. T. Walker, autor opracowania gramatycznego (1980, 1982)[10][11]. Zebrano także dane słownikowe i materiały tekstowe w tym języku[2]. Jest zapisywany alfabetem łacińskim[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c HaraldH. Hammarström HaraldH., RobertR. Forkel RobertR., MartinM. Haspelmath MartinM., Hawu [online], Glottolog 4.0, 2019 [dostęp 2024-03-18]  (ang.).
  2. ↑ a b c d e f David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Hawu, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2021-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-18]  (ang.).
  3. ↑ a b Hawu. Endangered Languages Project. [dostęp 2024-03-18]. (ang.).
  4. ↑ a b c Charles E.Ch.E. Grimes Charles E.Ch.E., Hawu and Dhao in eastern Indonesia: revisiting their relationship [online], 10th International Conference on Austronesian Linguistics, Puerto Princessa, Philippines, 17–20 January 2006, 2006 [dostęp 2021-08-15]  (ang.).
  5. ↑ Capell 1975 ↓, s. 683–684.
  6. ↑ Walker 1980 ↓, s. 17.
  7. ↑ Walker 1982 ↓, s. 8.
  8. ↑ Walker 1980 ↓, s. 135.
  9. ↑ Walker 1982 ↓, s. 57.
  10. ↑ Walker 1980 ↓.
  11. ↑ Walker 1982 ↓.

Bibliografia

  • Arthur Capell: The West Papuan Phylum. W: Stephen Adolphe Wurm (red.): New Guinea area languages and language study, Vol. 1, Papuan languages and the New Guinea linguistic scene. Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1975, s. 667–716, seria: Pacific Linguistics C-38. DOI: 10.15144/PL-C38.667. ISBN 978-0-85883-131-5. OCLC 37096514. [dostęp 2022-09-20]. (ang.).
  • Alan Trevor Walker: Sawu: a language of Eastern Indonesia. Canberra: Australian National University, 1980. DOI: 10.25911/5d7789c1ab8c6. OCLC 222141572. [dostęp 2023-01-05]. (ang.).
  • Alan T. Walker: A grammar of Sawu. Jakarta: Badan Penyelenggara Seri NUSA, Universitas Atma Jaya, 1982, seria: NUSA: Linguistic studies in Indonesian and languages in Indonesia 13. OCLC 1333422491. [dostęp 2023-01-05]. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Hawu language and alphabet. Omniglot. [dostęp 2024-03-18]. (ang.).
  • Hawu. Endangered Languages Project. [dostęp 2024-03-18]. (ang.).