Jan Tritemiusz

Jan Tritemiusz
Johannes von Heidenberg
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 lutego 1462
Trittenheim

Data i miejsce śmierci

13 grudnia 1516
Würzburg

Opat klasztoru w Sponheim
Okres sprawowania

1484–1506

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

benedyktyni

Śluby zakonne

8 grudnia 1482

Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Tritemiusz[1][2], właśc. Johannes von Heidenberg (ur. 1 lutego 1462 w Trittenheim, zm. 13 grudnia 1516 w Würzburgu) – niemiecki mnich benedyktyński, polihistor, leksykograf, kryptolog i kronikarz.

Życiorys

Urodził się 1 lutego 1462 roku w Trittenheim, jako Johannes von Heidenberg, jednakże w późniejszym życiu przybrał imię eponimiczne[3]. Ze względu na trudne dzieciństwo i zaborczego ojczyma, Tritemiusz nauczył się czytania, pisania i podstaw łaciny dopiero w wieku piętnastu lat[4]. Studiował na Uniwersytecie w Heidelbergu i w wieku około 20 lat wstąpił do zakonu benedyktyńskiego w Sponheim[3]. Profesję zakonną złożył 8 grudnia 1482 roku[4]. Po dwóch latach pobytu, pomimo że był najmłodszym członkiem klasztoru, został wybrany opatem[4]. Założył tam bibliotekę, a dzięki swojej dyscyplinie i stypendium, wkrótce podniósł klasztor do instytucji edukacyjnej wysokiego poziomu[3]. Kolekcja książek zgromadzonych w bibliotece sięgała 2000 egzemplarzy[4]. W 1506 roku zrezygnował z opactwa i otrzymał propozycję zostania historiografem na dworze cesarza Maksymiliana Habsburga, z dożywotnią emeryturą[4]. Tritemiusz jednak odmówił i przeniósł się do klasztoru św. Jakuba w Würzburgu[4]. Zmarł 13 grudnia 1516 roku, tamże[3].

Jest autorem dzieła pt. „Steganographia” (traktującego o steganografii), a także szyfru Tritemiusza.

Był krytykiem alchemii. Uważał, że przez nią ludzie tracą majątki i pogrążają się w długach na niepotrzebne badania[5].

Dzieła

Lista niektórych publikacji[3]:

  • Catalogus illustrium virorum Germaniae (1491)
  • De scriptoribus ecclesiasticis (1494)
  • Antipalus maleficiorum (1508)
  • Annates hirsaugienses (1514)
  • Annates de origine Francorum (1516)
  • Chronologia mystica (1516)

Bibliografia

  • Richard Kieckhefer: Magia w średniowieczu. Kraków: Universitas, 2001. ISBN 83-7052-546-6. (pol.).

Przypisy

  1. Józef Sołtykowicz: Rozprawa nad przyczynami uwłaczaiących naukom mniemań, odradzaiących się w różnych wiekach świata. Kraków: Towarzystwo Naukowe Krakowskie, 1828, s. 81.
  2. Anna Kucz: Umbra veri. Arnobiusz i nurty filozofii klasycznej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2012, s. 18.
  3. a b c d e Trithemius, Johannes. Encyklopedia Britannica. [dostęp 2018-04-26]. (ang.).
  4. a b c d e f John Trithemius. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2018-04-26]. (ang.).
  5. Kieckhefer 2001 ↓, s. 202-203.
  • ISNI: 0000000121442025, 0000000483279296
  • VIAF: 95227412, 7303160486159305180008
  • LCCN: n82072962
  • GND: 118642960
  • LIBRIS: pm1470n7194tq36
  • BnF: 11927120v
  • SUDOC: 027169774
  • SBN: BVEV021241
  • NLA: 44300944
  • NKC: jo2004214916
  • BNE: XX1141210, XX4977441
  • NTA: 06841918X
  • BIBSYS: 3004262
  • CiNii: DA19067798
  • Open Library: OL336776A
  • PLWABN: 9810552823305606
  • NUKAT: n2006125608, n2010161676
  • J9U: 987007268895005171
  • PTBNP: 267057
  • LNB: 000218481
  • NSK: 000063290
  • CONOR: 179865187
  • ΕΒΕ: 170921
  • BLBNB: 000371130
  • LIH: LNB:8Sf;=BX
  • WorldCat: lccn-n82072962
  • Treccani: giovanni-tritemio
  • Universalis: tritheim-johannes-heidenberg-dit-johannes
  • Catalana: 0067697
  • DSDE: Johannes_Trithemeus
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 62368