Jeżokret kłujący

Jeżokret kłujący

Setifer setosus
(von Schreber, 1778)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Rząd	afrosorkowce
Podrząd	tenrekokształtne
Rodzina	tenrekowate
Podrodzina	tenreki
Rodzaj	Setifer Froriep, 1806[1]
Gatunek	jeżokret kłujący
Synonimy Rodzaju: Ericulus I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1837[2] Hericulus Gloger, 1841[3] Dasogale G. Grandidier, 1930[4] Gatunku: Erinaceus setosus von Schreber, 1778[5] Erinaceus acanthurus Boddaert, 1785[6] Centenes spinosus Desmarest, 1820[7] Ericulus nigrescens I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1839[8] Ericulus nigricans[a] Bartlett, 1875[9] Ericulus setosus melantho Thomas, 1926[10] Dasogale fontoynonti G. Grandidier, 1930
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[11]
najmniejszej troski
Zasięg występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Jeżokret kłujący^[12] (Setifer setosus) – gatunek ssaka owadożernego z podrodziny tenreków (Tenrecinae) w obrębie rodziny tenrekowatych (Tenrecidae).

Systematyka

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1778 roku niemiecki zoolog Johann Christian Daniel von Schreber, nadając mu nazwę Erinaceus setosus^[5]. Miejsce typowe to Madagaskar^{[5][13][14][15]}. Holotyp nieznany^[16]. Jedyny przedstawiciel rodzaju jeżokret^[12] (Setifer), który opisał w 1806 roku niemiecki lekarz Ludwig Friedrich von Froriep^[1][13][14].

Prawdopodobnie S. setosus i Echinops telfairi miały wspólnego nadrzewnego przodka^[13]; badania morfologiczne i molekularne potwierdziły, że te dwa rodzaje tworzą klad i są taksonami siostrzanymi dla Hemicentetes i Tenrec^[13]. Na podstawie koloru sierści opisano różne podgatunki S. setosus, ale potrzebne są dodatkowe badania, aby można było je zweryfikować^[13].

Gatunek monotypowy^[13].

Etymologia

• Setifer: łac. saeta lub seta „sztywne włosy”; -fera „-noszący”, od ferre „nosić”^[17].
• Ericulus (Hericulus): łac. ericius „jeż”; przyrostek zdrabniający -ulus^[18].
• Dasogale: gr. δασυς dasus „włochaty, kosmaty, chropowaty”^[19]; γαλεη galeē lub γαλη galē „łasica”^[20].
• setosus: łac. saetosus lub setosus „szczeciniasty, pełny grubych włosów”, od saeta lub seta „sztywne włosy”^[21].

Zasięg występowania

Występuje w suchych lasach i na płaskowyżach północnego Northern Highlands, zachodniego Central Highlands oraz we wschodnim i południowym Madagaskarze^[22][13].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 140–230 mm, długość ogona 9–17 mm, długość ucha 14–26 mm, długość tylnej stopy 23–35 mm; masa ciała 108–350 g^[22][23]. Wzór zębowy: I ${\displaystyle {\tfrac {2}{2}}}$ C ${\displaystyle {\tfrac {1}{1}}}$ P ${\displaystyle {\tfrac {3}{3}}}$ M ${\displaystyle {\tfrac {3}{3}}}$ x2 = 36^[22].

Ekologia i biologia

Rozmnażanie

• W styczniu samica wydaje na świat najwyżej 6 młodych; młode S. setosus, tak samo jako jeże w momencie porodu mają miękkie kolce, które stają się twardsze dopiero po 2 tygodniach.

Tryb życia

• Zwyczaje – tenrek w chwili zagrożenia zwija się w kulkę, piszczy i skrzeczy.
• Wygląd: jest bardzo podobny do jeża, ma bardzo krótkie, ostre kolce, bardzo gęsto pokrywające jego grzbiet.

Status zagrożenia

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. least concern ‘najmniejszej troski’)^[11].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.). 
• Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062  (ang.).