Kalevi Aho

Kalevi Aho

Data i miejsce urodzenia	9 marca 1949 Forssa
Pochodzenie	fińskie
Instrumenty	skrzypce
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor, pedagog
Wydawnictwo	BIS Records^[1]
Powiązania	wyd.: Fennica Gehrman, Boosey & Hawkes^[2]

Kalevi Aho (ur. 9 marca 1949 w Forssa) – fiński kompozytor i pedagog.

Życiorys

Edukację muzyczną rozpoczął w wieku 10 lat od nauki gry na skrzypcach, w rodzinnym Forssa, na południu Finlandii. Już wtedy podejmował pierwsze próby kompozytorskie^[3]. W 1968 wyjechał do Helsinek by kontynuować naukę gry na skrzypcach i studiować kompozycję w Akademii Sibeliusa pod kierunkiem Einojuhaniego Rautavaary^[3]^[4]. Dyplom otrzymał w 1971^[3]. Następnie przez rok (1971–1972) kontynuował studia kompozytorskie w Staatliche Hochschule für Musik und darstellende Kunst w Berlinie u Borisa Blachera^[3]^[4].

W latach 1974–1988 wykładał muzykologię na Uniwersytecie Helsińskim, a w latach 1988–1993 piastował stanowisko profesora kompozycji w Akademii Sibeliusa^[3]^[5]. W 1992 został kompozytorem-rezydentem Orkiestry Symfonicznej Lahti. Dyrygent Osmo Vänskä wraz z tą orkiestrą nagrał wiele jego ówczesnych kompozycji^[5]^[4]. W 1993 zdecydował się zrezygnować z dalszej działalności pedagogicznej i całkowicie poświęcić się twórczości kompozytorskiej.

W 1994 otrzymał 15-letnie stypendium twórcze od rządu fińskiego^[3].

Twórczość

W swojej twórczości Aho preferuje wielkie formy orkiestrowe – symfonie, koncerty. Komponuje też opery, utwory kameralne i instrumentalne. Jego utwory z tych czasów wykazują powiązania z neoklasycyzmem jak np. wykorzystanie kontrapunktu (głównie fugi) i stylizacje na starsze formy, takie jak walc. W następnej dekadzie komponował w stylach modernistycznym oraz postmodernistycznym. Użycie przez niego ironii oraz zestawienie kontrastujących nastrojów, stylów muzycznych i gatunków jest porównywane do twórczości Gustava Mahlera i Alfreda Sznitke^[1]. W twórczości widać również wpływy Einojuhaniego Rautavaary i Dmitrija Szostakowicza^[6]^[7].

Nagrody i wyróżnienia

1974 – Leonie Sonning Prize (Dania)
1990 – Henrik Steffens Prize (Niemcy)
1996 – Nagroda Flisaka – III Międzynarodowy Festiwal Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich „Probaltica” w Toruniu^[8]^[9]
2015 – ECHO Klassik Award (Concert Recording of the Year) – za Koncert na theremin i Koncert na róg^[6]

Kompozycje

(na podstawie źródeł^[10]^[5])

Opery

Avain (The Key) – monolog dramatyczny na baryton, zespół kameralny i orkiestrę (1979)
Hyönteiselämää (Insect Life) (1987)
Salaisuuksien krija (The Book of Secrets) (1998)
Ennen kuin me kaikki olemme hukkuneet (Before We Are All Drowned) (1999)

Symfonie

Symfonia nr 1 (1969)
Symfonia nr 2 (1970/1995)
Symfonia nr 3, symfonia koncertująca na skrzypce i orkiestrę (1973)
Symfonia nr 4 (1973)
Symfonia nr 5 (1976)
Symfonia nr 6 (1980)
Symfonia nr 7 Insect Symphony (1988)
Symfonia nr 8, na organy i orkiestrę (1993)
Symfonia nr 9, symfonia koncertująca na puzon i orkiestrę (1994)
Symfonia nr 10 (1996)
Symfonia nr 11, na 6 perkusjonistów i orkiestrę (1998)
Symfonia nr 12 Luosto, na 2 orkiestry (2002-2003)
Symfonia nr 13 Symphonic Characterizations (2003)
Symfonia nr 14 Rituals, na darbukę, djembe, gongi i orkiestrę kameralną (2007)
Symfonia nr 15 (2010)

Koncerty

Koncert skrzypcowy (1981)
Koncert wiolonczelowy (1984)
Koncert fortepianowy nr 1 (1989)
Koncert na tubę (2001)
Koncert fortepianowy nr 2 (2002)
Koncert na flet (2002)
Koncert na 2 wiolonczele i orkiestrę (2003)
Koncert na fagot (2004)
Koncert na kontrafagot (2005)
Koncert klarnetowy (2005)
Koncert na kontrabas (2005)
Koncert skrzypcowy (2006)
Koncert obojowy (2007)
Kellot (The Bells}, koncert ma kwartet saksofonowy i orkiestrę (2008)
Koncert na puzon (2010)
Koncert na perkusję (2010)
Koncert na trąbkę (2011)
Koncert na róg i orkiestrę kameralną(2011)
Acht Jahreszeiten (Eight Seasons), koncert theremin i orkiestrę kameralną (2011)

Utwory orkiestrowe

Symfonia kameralna nr 1 na 20 smyczków (1976)
Symfonia kameralna nr 2 na 20 smyczków (1992)
Symfonia kameralna nr 3, na saksofon altowy i 20 smyczków (1996)
Hiljaisuus (Silence) (1982)
Paloheimo Fanfare (1989)
Pergamon na 4 grupy instrumentów, 4 głosy recytujące i organy elektryczne (1990)
Syvien vesien juhla {The Rejoicing of the Deep Waters) (1995)
Tristia fantazja na orkiestrę dętą (1999)
Hommage à Uuno Klami (Symphonic Dances) (2001)
Louhi (2003)
Lamu na instrumenty dęte blaszane (2008)
Minea (2008)

Utwory kameralne

Trio na klarnet, altówkę i fortepian (2006)
Kwartet smyczkowy nr 1 (1967)
Kwartet smyczkowy nr 2 (1970)
Kwartet smyczkowy nr 3 (1971)
Kimasen lento (Kimanen's Flight) na kwartet smyczkowy (1998)
Kwartet smyczkowy nr 1 (1967)
Kwartet smyczkowy nr 2 (1970)
Kwartet smyczkowy nr 3 (1971)
Kwartet na flet, saksofon, gitarę i perkusję (1982)
Kwartet smyczkowy Kimasen lento (Kimanen's Flight) (1998)
Lamento na 2 skrzypiec i 2 altówki (2001)
Kwartet HAHE na 4 wiolonczele (2008)
Kwintet obojowy (1973)
Kwintet fagotowy (1977)
Kwintet na flet, obój i trio smyczkowe (1977)
Kwartet na flet, saksofon, gitarę i perkusję (1982)
Kwintet na saksofon, fagot, altówkę, wiolonczelę i kontrabas (1994)
Kwintet klarnetowy (1998)
Kwintet na flet, skrzypce, 2 altówki i wiolonczelę (2000)
Kwintet na instrumenty dęte (2006)
Kwintet smyczkowy Hommage à Schubert (2009)

oraz kompozycje na instrumenty solowe, utwory wokalnych i in.

Przypisy

↑ ^a ^b David Fanning. Kalevi Aho: David Fanning Argues That the Finnish Composer Has a Strong Claim to the Title of Greatest Living Symphonist. „Gramophone”. 90, 02 2013. via Questia. [zarchiwizowane z adresu 2019-12-30]. (ang.).
↑ Kalevi Aho. [w:] Boosey & Hawkes [on-line]. [dostęp 2018-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-24)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Kalevi Aho. [w:] Naxos. Classical Music [on-line]. [dostęp 2018-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-24)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Blue Gene Tyranny: Kalevi Aho. [w:] All Music [on-line]. [dostęp 2018-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-24)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Kalevi Aho (Composer). s. Bach Cantatas Website. [dostęp 2018-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-24)]. (ang.).
↑ ^a ^b Kalevi Aho. [w:] Fennica Gehrman [on-line]. [dostęp 2018-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-24)]. (ang.).
↑ Dan Morgan: The Music of Kalevi Aho. [w:] MusicWeb International [on-line]. 2017. [dostęp 2018-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-24)]. (ang.).
↑ Probaltica - Festiwal Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich. [w:] Polskie Centrum Informacji Muzycznej [on-line]. [dostęp 2018-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-24)]. (pol.).
↑ Flisak dla Fina i Litwina. [w:] Gazeta Wyborcza nr 108, Kultura [on-line]. 1996-05-10. s. 13. [dostęp 2018-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-24)]. (pol.).
↑ Oramo 2004 ↓.

Bibliografia

Ilkka Oramo: Aho, Kalevi. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. A. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).