Kazimiera Zawistowska

Kazimiera Zawistowska
Ira
Ilustracja
Imię i nazwisko

Kazimiera Zawistowska zd. Jasieńska

Data i miejsce urodzenia

17 stycznia 1870
Rasztowce

Data i miejsce śmierci

28 lutego 1902
Kraków

Narodowość

polska

Język

polski

Cytaty w Wikicytatach

Kazimiera Zawistowska z domu Jasieńska, ps. „Ira” (ur. 17 stycznia 1870 w Rasztowcach [Раштівці] na Podolu, zm. 28 lutego 1902 w Krakowie) – polska poetka okresu Młodej Polski, tłumaczka.

Życiorys

Była córką ziemianina dr. Henryka Jasieńskiego, uczestnika powstania styczniowego, więźnia Kufsteinu, a później publicysty „Dziennika Lwowskiego” i „Gazety Narodowej”. Po odebraniu gruntownego domowego wykształcenia podróżowała m.in. do Szwajcarii i Włoch. Po powrocie wyszła za mąż za ziemianina Stanisława Jastrzębca-Zawistowskiego i zamieszkała z nim w Supranówce (Супранівка, Podole) w powiecie skałackim.

Utrzymywała ścisłe kontakty z lwowskim i krakowskim środowiskiem literackim. Publikowała w literackich czasopismach krakowskich i warszawskich („Życie”, „Krytyka” i „Chimera”)[1], erotyki i pejzażowe wiersze z życia wsi podolskiej oraz przekłady wierszy belgijskich i francuskich symbolistów – m.in. Charlesa Baudelaire’a i Paula Verlaine’a.

Za życia była mało znana. Jej jedyny tomik – „Poezje” (1903) spotkał się z życzliwą przedmową Zenona Przesmyckiego – „Miriama”. Zbiór zawiera nastrojową lirykę, w której dominuje pejzaż kresowy. Poetycki język wzbogacają słowa zapożyczone z ukraińskiego i rosyjskiego, krąg aluzji mitologicznych poszerzają odwołania do mitologii słowiańskiej. Zawistowska napisała m.in. sonet „Lato” należący do cyklu „We wsi”, dziś uznawany za jeden z najpiękniejszych wierszy tamtego okresu na temat lata[2]. Przykłady form sonetowych w twórczości Zawistowskiej to m.in. „Mniszki” i „Zmierzch”. Tworząc lirykę osobistą i pełną szczerości ukazywała budzenie się erotyzmu, jego znaczenie w psychice człowieka i ukrytą obecność we wszystkich sferach życia. Przypominała jednocześnie, że miłość jest nade wszystko poszukiwaniem i tęsknotą.

Nie są znane dokładne okoliczności jej śmierci. Legendę o jej rzekomym samobójstwie rozpowszechnił Stanisław Wyrzykowski, prawdopodobnie nieszczęśliwie zakochany w poetce[3]. Według innych źródeł przyczyną śmierci Zawistowskiej mógł być atak serca, zapalenie płuc lub wypadek z bronią[3].

Ważniejsze prace

Zobacz teksty Kazimiery Zawistowskiej w Wikiźródłach
Zobacz kolekcję cytatów z Kazimiery Zawistowskiej w Wikicytatach

Zbiory wierszy wydane pośmiertnie

  • Poezje (1903) – ze wstępem Miriama
  • Poezje[4] (1923) – z rękopisów wydał i wstępem poprzedził Stanisław Wyrzykowski
  • Utwory zebrane (1982)

Przypisy

  1. Stanisław Wyrzykowski, Ver sacrum – Poemat mojej młodości – Pamiętnik z zapisem biograficznym życia K. Zawistowskiej, napisany w r. 1947 (rękopis w Bibliotece Narodowej).
  2. Jan Tomkowski, „Młoda Polska”, PWN Warszawa 2001.
  3. a b KarolinaK. Szymczak KarolinaK., Kazimiera Zawistowska (1870-1902) – zapomniana legenda Młodej Polski, „Radzyński Rocznik Humanistyczny”, 15, 2017, s. 245–254 .
  4. Poezye Kazimiery Zawistowskiej [online], z rękopisów wydał i wstępem poprzedził Stanisław Wyrzykowski; z przedmową Miriama, polona.pl [dostęp 2020-05-25] .

Linki zewnętrzne

  • Kazimiera Zawistowska – zbiór wierszy poetki
  • Utwory Kazimiery Zawistowskiej w serwisie eLektury.org (wersja archiwalna). elektury.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-13)].
  • Utwory Kazimiery Zawistowskiej w serwisie Wolne Lektury
  • Publikacje Kazimiery Zawistowskiej w bibliotece Polona
  • ISNI: 000000010903722X
  • VIAF: 56636354
  • LCCN: n84065344
  • BnF: 120887228
  • SUDOC: 145232549
  • NKC: js2017947224
  • NTA: 06869041X
  • Open Library: OL6447337A
  • PLWABN: 9810620997805606
  • NUKAT: n98700846
  • LNB: 000173314
  • NSK: 000456030
  • CONOR: 243978851
  • LIH: LNB:BjzE;=B7
  • PWN: 4000705