Kazimierz Surman

Kazimierz Surman
Data i miejsce urodzenia

20 grudnia 1924
Kraków

Data i miejsce śmierci

4 marca 1978
Sanok

Przewodniczący Prezydium MRN w Sanoku
Okres

od 1 grudnia 1954
do 31 marca 1956

Poprzednik

Adam Miler

Następca

Tadeusz Powrózek

Kazimierz Surman (ur. 20 grudnia 1924 w Krakowie, zm. 4 marca 1978 w Sanoku) – polski żołnierz, polityk, działacz kultury.

Życiorys

Urodził się 20 grudnia 1924 w Krakowie[1][2][3][4]. Był synem Wincentego i Apolonii z domu Hachaj (1898-1951)[3]. W rodzinnym Krakowie kształcił się w szkole podstawowej, a od 1937 uczył się w Gimnazjum im. Bartłomieja Nowodworskiego, gdzie do 1939 ukończył dwie klasy[3][4].

Podczas II wojny światowej od 1940 do 1942 był zatrudniony jako prowadzący biuro kancelaryjne w firmie budowlanej Tadeusza Russaka[3]. Po otrzymaniu karty na przymusowe roboty przymusowe w III Rzeszy, po czym schronił się w Dębicy[3]. Do Krakowa wrócił w sierpniu 1944[3]. Tam został ujęty w ulicznej łapance i osadzony w obozie KL Plaszow[3].

Po wkroczeniu sowietów i odzyskaniu wolności pracował jako referent zaopatrzenia w Fabryce Mydła „Kołłątaj” w Krakowie[3]. Po zakończeniu wojny został członkiem PPS i działał w Komitecie Dzielnicowym Dębniki[3][4]. Jako ochotnik w marcu 1945 został przyjęty do Ludowego Wojska Polskiego[4]. W 1947 ukończył naukę w Oficerskiej Szkole Piechoty w Krakowie ze stopniem chorążego[2][3]. W tym samym roku został dowódcą plutonu w jednostce wojskowej w Sanoku[3][4]. 21 stycznia 1949 został zdemobilizowany i przeniesiony do rezerwy[3][4].

Nagrobek Kazimierza Surmana

Po odejściu ze służby wojskowej pracował w Rejonowym Urzędzie Likwidacyjnym w Sanoku[3], jako kierownik sekcji planów zbiorczych i bilansów w Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (PKPG) przy Prezydium Powiatowej Radzie Narodowej w Sanoku[2][3], w biurze Powiatowego Pełnomocnika Skupu, jako instruktor powiatowy, jako kierownik Oddziału Kultury Prezydium PRN w Sanoku, jako inspektor techniczny w Muzeum Historycznym w Sanoku[3], jako kierownik Powiatowego Domu Kultury w Sanoku[3]. W Sanoku działał społecznie, był członkiem PCK, TPD[2]. Był także aktywny na polu kulturalnym, zainicjował powstanie w 1950 radiowęzła w Sanoku nadającego program lokalny będąc jego redaktorem i pierwszym spikerem, był przewodniczącym rady społecznej PDK w Sanoku, działającego w budynku przy ul. Adama Mickiewicza w Sanoku, śpiewał w chórze[2]. W 1952 został sekretarzem, a w 1953 zastępcą przewodniczącego Komisji Drogowej Miejskiej Rady Narodowej (MRN) w Sanoku[5]. W 1954 został wybrany radnym MRN w Sanoku[6]. Od 1 grudnia 1954 do 31 marca 1956 pełnił stanowisko przewodniczącego Prezydium MRN w Sanoku[2][7][3][4]. Został odwołany jednogłośną decyzją rady po przedstawieniu zarzutów wskazujących m.in. na podanie przez niego nieprawdziwych informacji w ankiecie personalnej oraz wytykających wrogi stosunek do PZPR (zarzuty wsparli wówczas radny MRN Romuald Bobrzak i przewodniczący prezydium PRN Stanisław Janik)[8]. W 1957 został kierownikiem Wydziału Kultury Powiatowej Rady Narodowej w Sanoku[2]. Na przełomie lat 50. i 60. sprawował stanowisko kierownika Wydziału Kultury Prezydium MRN w Sanoku[9][10]. Został wybrany członkiem Kolegium Karno-Administracyjnego w Sanoku kadencji 1964-1967[11]. Został członkiem powołanego 31 stycznia 1968 społecznego komitetu ORMO w Sanoku[12]. Po wyborach do MRN w 1969 został członkiem Komisji Ochrony Porządku Publicznego i Bezpieczeństwa Publicznego oraz Komisji Oświaty i Kultury[13]. Od 1970 do 1972 był dyrektorem sanockiego PDK[14]. Od 1 stcznia 1976 do końca życia pracował na stanowisku starszego przewodnika muzealnego w Muzeum Historycznym w Sanoku[3][4].

Od 6 grudnia 1948 był żonaty z Izabelą Jadwigą Naczas (1924-1999)[1][2][3][15]. Miał dzieci[2]. Zmarł 4 marca 1978 w Sanoku[1][3][4]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Jana Matejki w Sanoku[16].

Przypisy

  1. a b c Księga Zmarłych 1975–1995 Sanok. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 26 (poz. 28).
  2. a b c d e f g h i Pozwalamy sobie przedstawić. Kazimierz Surman. „Nowiny”. Nr 31, s. 2, 6-7 lutego 1960. 
  3. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Zając 2003 ↓, s. 7.
  4. a b c d e f g h i Oberc 2008 ↓, s. 345.
  5. Stachowicz 2008 ↓, s. 140, 141.
  6. Stachowicz 2008 ↓, s. 146.
  7. Andrzej Brygidyn: W latach powojennych. W dobie stalinowskiego terroru. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 783. ISBN 83-86077-57-3.
  8. Stachowicz 2008 ↓, s. 150-151.
  9. Stachowicz 2008 ↓, s. 198.
  10. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom II. Wydarzenia, uroczystości, imprezy. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2011, s. 246, 248, 250, 252, 262, 270. ISBN 978-83-60380-30-7.
  11. Stachowicz 2008 ↓, s. 194.
  12. Stachowicz 2008 ↓, s. 219.
  13. Stachowicz 2008 ↓, s. 216, 218, 219.
  14. Franciszek Oberc: Sanok. Instytucje kultury. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1999, s. 66. ISBN 83-909787-3-3.
  15. Izabela Surman. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-07-18].
  16. Kazimierz Surman. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-07-18].

Bibliografia

  • Edward Zając. Poczet gospodarzy miasta. Dramat lat pięćdziesiątych. „Tygodnik Sanocki”. Nr 44 (625), s. 7, 31 października 2003. 
  • Władysław Stachowicz. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 131-320, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  • Franciszek Oberc. Burmistrzowie Sanoka (przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej, naczelnicy). „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 339-350, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  • p
  • d
  • e
Zabór austriacki
autonomia galicyjska

Burmistrzowie gminy miasta Sanoka

Adam Piątkowski
Jan Marcinkiewicz
Wojciech Foedrich
Antoni Piątkowski
Michał Fiałkiewicz
Jakub Krulikiewicz
Józef Gutkowski
Albin Gołkowski
Jerzy Rapf
Sebastian Piątkowski
Jan Zarewicz

Burmistrzowie Sanoka:

Erazm Łobaczewski
Jan Okołowicz
Cyryl Jaksa Ładyżyński
Aital Witoszyński
Feliks Giela
Feliks Giela
Stanisław Niedzielski (I wojna światowa)
II Rzeczpospolita
Okupacja niemiecka
Polska Ludowa i PRL

Burmistrzowie:

Józef Bubella
Juliusz Bruna
Stanisław Lisowski
Michał Hipner
Józef Dąbrowski

Przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej:

Józef Dąbrowski
Adam Miler
Kazimierz Surman
Tadeusz Powrózek
Andrzej Szczudlik
Stanisław Potocki
Tadeusz Wojtowicz
Jan Łysakowski
Leszek Rychter
Kazimierz Grabowski
Wiesław Skałkowski

Naczelnicy miasta

Wiesław Skałkowski
Ryszard Grzebień
III Rzeczpospolita

Herb Sanok