Kościół (budynek)
Ten artykuł dotyczy budynku. Zobacz też: inne znaczenia tego pojęcia. |
Kościół – budynek przeznaczony do celów rytualnych, sakralnych w religii chrześcijańskiej: odprawiania nabożeństw, sprawowania sakramentów, odmawiania modlitw itp.
Początki budownictwa kościelnego, jako budynków odrębnych, sięgają IV wieku, wcześniej istniały jedynie kościoły domowe (domus ecclesiae) oraz kaplice w katakumbach.
Pod względem rangi czy pełnionej funkcji wyróżnia się: w katolicyzmie bazyliki, archikatedry, katedry, kolegiaty, kościoły parafialne, farne, filialne i klasztorne. W polskim Kościele ewangelicko-augsburskim wyróżnia się kościoły parafialne i filialne. Kościoły prawosławne często nazywa się cerkwiami lub molennami (w prawosławiu staroobrzędowym).
Pod względem planu kościoły można podzielić na kościoły na planie centralnym i kościoły na planie podłużnym albo na jedno- i wielonawowe. Kościoły wielonawowe mogą występować w układzie halowym bądź bazylikowym.
Na kościół, jako obiekt budowlany, składają się: kruchta, korpus nawowy, transept, prezbiterium z apsydą, zakrystia i kaplice. Nad kruchtą lub w przedniej górnej części nawy głównej mieści się zwykle chór muzyczny. Często składowymi częściami kościołów są wieże (dzwonnice) oraz sygnaturki. Główne elementy wyposażenia kościoła to: ołtarze, ambona, stalle, chrzcielnica, konfesjonały.
W Kościele rzymskim, kościół w akcie konsekracji, dokonywanym przez biskupa, otrzymuje wezwanie, czyli imię patrona świątyni – świętego, Matki Boskiej lub związane z Jezusem Chrystusem, Duchem Świętym czy Trójcą Świętą.
W wyniku sekularyzacji społeczeństwa w Europie, a także ze względu na rosnące koszty utrzymania budynków sakralnych, kościoły zaczynają przyjmować nowe funkcje[1]. Obecnie budynki kościelne postrzegane są przez deweloperów jako wysoce atrakcyjne miejsca ze względu na dobrą lokalizację w centrach miast, piękne wnętrza i duże możliwości adaptacyjne. W budynkach kościołów powstają browary[2], restauracje[3] oraz mieszkania.
Zobacz też
Zobacz multimedia związane z tematem: Kościoły w Polsce |
Kościół (budynek)
Zobacz hasło kościół w Wikisłowniku |
- lista najwyższych kościołów
- historia architektury
- Kościół (organizacja)
- zbór
- cerkiew
- meczet
- stupa
- synagoga
- chram
- sala królestwa
- kienesa
Przypisy
Bibliografia
- Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 79, 80. ISBN 83-85001-89-1.
Linki zewnętrzne
- New Advent Catholic Encyclopedia – Ecclesiastical Buildings (ang.)
- p
- d
- e
- kategoria
- wikiprojekt
- PWN: 3926430
- Britannica: topic/church-architecture
- Treccani: chiesa
- Universalis: eglise-architecture, eglise-theologie
- NE.se: kyrka, kyrka-(ecclesiologi)
- SNL: kirke
- DSDE: kirke