Lisa Gherardini
Lisa di Antonmaria Gherardini (Lisa del Giocondo) (ur. 15 czerwca 1479 we Florencji, zm. 15 lipca 1542 tamże, w klasztorze Sant'Orsola)[1][2] – szlachcianka, która prawdopodobnie pozowała Leonardowi da Vinci do obrazu Mona Lisa[3], córka florentyńczyka Antonmarii di Noldo Gherardiniego[4].
Życiorys
Rodzina Lisy posiadała niegdyś dom w okolicach kościoła Santa Trinità i niewielki majątek ziemski w San Donato in Poggio w okolicach Greve[5]. Rodzina Gherardinich miała spory majątek, który stopniał na przestrzeni lat[6]. W wieku piętnastu lat Lisa wyszła za mąż za handlarza jedwabiem i suknem oraz dwukrotnego wdowca Francesco di Bartolemeo del Giocondo[7]. Ojca Lisy nie było stać na zapewnienie córce posagu w gotówce. Francesco di Bartolomeo del Giocondo otrzymał jedno z gospodarstw należących do Gherardinich[6]. Mąż Lisy utrzymywał kontakty z przyjaciółmi rodziny Leonarda da Vinci[8] oraz korzystał z usług notarialnych Piera da Vinci, ojca Leonarda[9].
Z małżeństwa Lisy i Francesca pochodziło pięcioro dzieci:
- Piero Francesco (ur. 23 maja 1496)[4]
- córka nieznana z imienia (zm. 1499)[4]
- Andrea (ur. 12 grudnia 1502[10] lub 1503[6])
- Camilla – zakonnica w San Domenico di Cafaggio pod imieniem Beatrice
- Marietta – w 1521 została mniszką w Sant'Orsola jako Ludovica[11][2]
Ponadto Lisa wychowała również syna swojego męża z pierwszego małżeństwa Bartolomea (ur. 24 lutego 1492)[12].
5 marca 1503 zamieszkała wraz z mężem i dziećmi w domu na Via della Stuffa[2]. Prawdopodobnie około 1503–1506 na zamówienie Francesca del Gioconda został namalowany portret Lisy Gherardini, który przeszedł do historii jako Mona Lisa. Obraz znajduje się w paryskim Luwrze[13].
Po śmierci męża w 1539, Lisa udała się do klasztoru Świętej Urszuli w Sant’Orsola pod opiekę swej córki Marietty i tam została pochowana[2].
Przypisy
- ↑ Mona Lisa. Żona kupca, która została kobietą wszech czasów. polskieradio.pl, 2023-06-15. [dostęp 2024-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-23)]. (pol.).
- ↑ a b c d Anna Cirocka: Mona Lisa. Historia florentynki, która osobiście znała Leonarda da Vinci. niezlasztuka.net, 2018-11-11. [dostęp 2024-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-05-15)]. (pol.).
- ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 383.
- ↑ a b c Zöllner 1993 ↓, s. 117.
- ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 383–384.
- ↑ a b c Isaacson 2019 ↓, s. 663.
- ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 384.
- ↑ Zöllner 2005 ↓, s. 71.
- ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 664.
- ↑ Zöllner 1993 ↓, s. 123.
- ↑ Mona Lisa ostatnie lata życia spędziła w klasztorze. ekai.pl, 2007-01-26. [dostęp 2024-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-05-16)].
- ↑ Zöllner 1993 ↓, s. 134.
- ↑ Zöllner 2005 ↓, s. 72.
Bibliografia
- Walter Isaacson: Leonardo da Vinci. Kraków: Insignis Media, 2019. ISBN 978-83-66071-41-4.
- Charles Nicholl: Leonardo Da Vinci. Lot wyobraźni. Warszawa: WAB, 2006.
- Frank Zöllner. Leonardo's Portrait of Mona Lisa del Giocondo. „Gazette des Beaux-Arts”. 121, 1993.
- Frank Zöllner: Leonardo da Vinci 1452–1519. Warszawa: Taschen, Edipresse Polska S. A., 2005. ISBN 83-89571-85-4.
Linki zewnętrzne
- Leonardo da Vinci, Mona Lisa (Gioconda), [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2024-05-16] .
