Luc Tuymans

Luc Tuymans

Tuymans w 2009
Data i miejsce urodzenia	14 czerwca 1958 Mortsel
Narodowość	belgijska
Dziedzina sztuki	malarstwo, rysunek, film
Epoka	Sztuka współczesna
Ważne dzieła
Gas Chamber (1986), Himmler (1998), The Secretary of State (2005)
Multimedia w Wikimedia Commons

Luc Tuymans (ur. 1958 w Mortsel) — belgijski malarz, mieszka i pracuje w Antwerpii, zajmuje się też filmem i grafiką.

Pierwszy pokaz jego prac miał miejsce w 1985 na wystawie indywidualnej w Palais des Thermes w Ostendzie^[1]. Wiele jego prac porusza tematykę indywidualnej i zbiorowej traumy, jak np. Gas Chamber (1986)^[2]. Porusza taką tematykę jak faszyzm, nacjonalizm, trauma inspirując się często starymi fotografiami, artykułami z gazet^[3]. W 1992 uczestniczył w wystawie documenta, prezentował swoją twórczość także na Biennale w São Paulo w 2004. Dzieła Tuymansa wystawiają najważniejsze światowe muzea sztuki, m.in. MoMA, Guggenheim Museum czy Museum of Contemporary Art w Los Angeles^[4]. Jest uważany za jednego z najbardziej wpływowych malarzy europejskich^[5].

Życiorys

Luc Tuymans urodził się w Mortsel w pobliżu Antwerpii 14 czerwca 1958 roku. Jego ojciec z pochodzenia był belgijskim Flamandem, a matka Holenderką. Rodzina matki angażowała się w holenderski ruch oporu podczas II wojny światowej, podczas gdy rodzina ojca miała sympatyzować z nazistami. Powrót do tych zagadnień uwidacznia się w sztuce tworzonej przez Tuymansa^[6]. Sztuką interesował się od najmłodszych lat, tworzył rysunki i próbował swoich sił w konkursach. Bardzo duże wrażanie wywarło na nim zobaczenie w muzeum dzieła Pieta Mondriana, przez które poczuł "magię sztuki"^[7].

W wieku 18 lat rozpoczął studia na Sint-Lukasinstituut w Brukseli. W późniejszych latach studiował także w Wyższej Szkole Sztuk Wizualnych La Cambre, także w Brukseli oraz Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Antwerpii, a w 1982 roku rozpoczął studia z dziedziny historii sztuki na Wolnym Uniwersytecie Brukselskim^[1]. Rozpoczął wtedy także eksperymentowanie z filmem.

Pierwszy znany publicznie obraz Tuymansa pochodzi z 1972 roku, a pierwszy publicznie zaprezentowany został namalowany w 1977 roku i zatytułowany Autoportret. W tamtym okresie malarz był studentem i swój obraz zgłosił do ogólnokrajowego konkursu, który wygrał^[8]. W latach 1980-1985 odszedł od malarstwa na rzecz eksperymentowaniu z filmem, snuł plany nakręcenia półdokumentalnego filmu fabularnego. Część z nakręconych przez niego kadrów służyła mu później jako inspiracje do obrazów. W 1985 Tuymans wrócił do regularnego malowania, zmienił technikę i od tamtego okresu nie spędza więcej niż jeden dzień pracy nad obrazem^[9]. Tego samego roku artysta miał swoją pierwszą indywidualną wystawę w Palais des Thermes in mieście Ostend. Od tego czasu wystawia swoje dzieła w innych krajach europejskich^[1]. W 1994 miała miejsce pierwsza wystawa prac Tuymansa na terenie Ameryki Północnej^[10].

W 2015 artysta został uznany winnym popełnienia plagiatu przez sąd w Antwerpii^[5][11], po tym jak wykorzystał fotografię wykonaną przez Katrijn Van Giel do namalowania swojego obrazu A Belgian Politician przedstawiającego Jeana-Marie Dedeckera w 2011 roku. Tuymans bronił swojego dzieła, twierdząc że jest ono parodią i krytyką belgijskiego konserwatyzmu^[12]. W październiku 2015 doszło do polubownej ugody pomiędzy stronami.

Twórczość

Dzieła Tuymansa charakteryzują się poczuciem niepokoju i nadchodzącej zagłady, nieszczęścia. Artysta opisuje ich atmosferę jako reprezentatywną dla jego osobowości, pełnej "nieustannego strachu i nieustannego niepokoju". Maluje przedmioty codziennego użytku, przyziemne miejsca lub portrety niezidentyfikowanych osób. Z pozornym spokojem obrazów kontrastują często ich niepokojące tytuły jak np. Komora Gazowa czy Morderca^[1].

Bardzo często podejmuje zagadnienia dotyczące niepokoju wynikającego z pamięci kulturowej. Powraca w swoich pracach do tematyki Holocaustu, nazizmu, przemocy, imperializmu czy wojny. Przykładem takiego dzieła jest chociażby Komora Gazowa z 1986 przedstawiająca komorę gazową z obozu koncentracyjnego Dachau namalowaną akwarelami lub mozaikę Schwarzheide uwieczniające sosny przedstawione na rysunku ocalałego z obozu koncentracyjnego Alfreda Kantora^[6]. Malarz niekiedy odnosi się także do bieżących wydarzeń, np. podczas wystawy Tuymans Heritage w 1996 zainspirowanej nastrojem panującym w Stanach Zjednoczonych po zamachu bombowym w Oklahoma City, seria obrazów przedstawiała niemal stareotypowe amerykańskie widoki np. Górę Rushmore (Heritage VII) lub dwie czapki bejsbolowe (Heritage I)^[13].

Tuymans reprezentuje charakterystyczny dla siebie styl, dzięki któremu jego dzieła można od razu z nim skojarzyć. Maniera Tuymansa polega na kadrowaniu swoich obrazów o niewielkich rozmiarach niczym fotografii o lekko zatartych konturach. Malując tworzy obrazy o rozmytych i prześwietlonych formach^[14], co może przywodzić na myśl odbiorcy rozmyte bądź zanikające wspomnienie. Rozmyta forma i paleta barw zmienia namalowane postacie w widma, zaledwie fragmenty wspomnień, nie odkrywając wszystkiego od razu na pierwszy rzut oka^[15]. Wyciszona i powściągliwa warstwa wizualna dzieła kontrastuje z leżącą u jego podstawy złożoną warstwą moralną^[16].

Poza dziełami malarskimi artysta tworzy także murale (od połowy lat 90. namalował około 50 murali site-specific), grafiki, rysunki oraz mozaiki^[3][17][18].

Wybrane dzieła:

• Gas Chamber (1986)
• Der diagnostische Blick (1992)
• The Diagnostic of view V (1995)
• Orchid (1998)
• Mwana Kitoko (2000)
• Altar (2002)
• The Worshipper (2004)
• The Secretary of State (2005)

Wybrane wystawy:

• 2014: DE. FI. CIEN. CY, Galeria Art Stations, Poznań
• 2008: Idź i patrz (Come and See), Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa^[19];
• 2004: Luc Tuymans, Tate Modern, Londyn^[20];
• 2001: The Rumour, White Cube, Londyn^[21].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Luc Tuymans Prints (ang.) – grafiki artysty.
• Zeno X Gallery.. zeno-x.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-04-21)]. (ang.)
• (ang. • niem.) Saatchi Gallery.