Mały Albert

 Ten artykuł od 2017-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Albert B.[a][1]
Mały Albert
Ilustracja
Data urodzenia

9 marca 1919[1]

Film z eksperymentu

Douglas Merritte (Albert B., Mały Albert[2]) (ur. 9 marca 1919[1]) – chłopiec, który w wieku jedenastu miesięcy został poddany eksperymentom psychologicznym, przeprowadzonym przez prekursora behawioryzmu w psychologii – Johna Watsona i jego asystentkę Rosalie Rayner. Albert B. od urodzenia przebywał w szpitalu, gdyż był sierotą.

Przebieg eksperymentu

Eksperyment polegał na pokazaniu chłopcu białego szczura i jednoczesnym uderzeniu młotkiem w metalowy pręt długości ok. półtora metra w celu wywołania u niego warunkowej reakcji emocjonalnego strachu na widok zwierzęcia. Po około 7 powtórzeniach u Alberta B. wytworzyła się warunkowa reakcja emocjonalna na białego szczura.[3]

Po pięciodniowej przerwie reakcja warunkowa na szczura (już bez uderzania w pręt) przetrwała. Badacze stwierdzili także występowanie transferu, czyli przeniesienia reakcji emocjonalnej na inne (zazwyczaj podobne) przedmioty. W tym celu pokazywali chłopcu kolejno królika, psa, selskinowe futro, watę, siwą głowę Watsona i maskę Świętego Mikołaja. Reakcja emocjonalna była podobna. Reakcja warunkowa i transfer przetrwały (mimo niewielkiego obniżenia siły reakcji) nawet po upływie miesiąca.

Eksperyment jest kontrowersyjny pod względem etycznym - pomimo wiedzy kiedy Albert B. wyjdzie ze szpitala, badacze nie przeprowadzili odwarunkowania reakcji emocjonalnej chłopca. W związku z tym sądzili, że reakcja warunkowa pozostanie u niego prawdopodobnie do końca życia.

Wnioski

Eksperyment z Albertem B. miał wykazać, czy olbrzymia różnorodność reakcji emocjonalnych charakteryzująca człowieka może powstawać w procesie warunkowania emocjonalnego. Watson i Rayner uważali, że człowiek rodzi się pierwotnie tylko z trzema podstawowymi formami reagowania emocjonalnego: strachem, wściekłością i miłością. Wszystkie inne reakcje emocjonalne zostają nabyte w procesie interakcji z otoczeniem.

Wątpliwości

Współcześnie eksperymentowi Watsona i Rayner zarzuca się dość istotne błędy metodologiczne. Jednocześnie przeprowadzenie podobnego eksperymentu byłoby obecnie niemożliwe ze względu na obowiązywanie ścisłych zasad etycznych w badaniach psychologicznych.

Hall P. Beck, Sharman Levinson, i Gary Irons opublikowali w 2009 roku[b] dowody świadczące według nich o tym, że Albert B. naprawdę nazywał się Douglas Merritte. Zmarł w 1925, według danych z aktu zgonu, z powodu wodogłowia. W 2012 roku, po analizie dostępnych dowodów, okazało się, że była to dolegliwość wrodzona. Fakty te mają obalać twierdzenie, że w eksperymencie brało udział zdrowe dziecko[4][2][1].

Tożsamość określoną przez Becka i Ironsa podważyli psychologowie Russ Powell i Nancy Digdon, którzy zaproponowali alternatywną tożsamość Małego Alberta na podstawie dostępnych danych[5]. William Barger urodził się w tym samym czasie co Douglas i był faktycznie nazywany przez rodzinę i przyjaciół "Albertem". Jego matka także pracowała w szpitalu, w którym eksperyment został przeprowadzony. Dodatkowo, jego rozmiar i stan dużo lepiej zgadzał się z dokumentacją eksperymentu. Barger zmarł w wieku 87 lat w 2007 roku. Jego siostrzenica zapamiętała jego lęk wobec psów, który był nawet w rodzinie obiektem żartów[6].

Uwagi

  1. ↑ według Charlesa Brewera nazwanie dziecka Albert B. miało związek z tym, że Watson miał dwa imiona: John Broadus, nadane przez religijną matkę, na cześć Johna Alberta Broadusa (łącząc drugie imię i pierwszą literę nazwiska: Alberta B.), zob. Finding Little Albert, 2009
  2. ↑ po 7 latach poszukiwań

Przypisy

  1. ↑ a b c d Finding Little Albert: A Journey to John B. Watson’s Infant Laboratory (en) (pdf), 2009
  2. ↑ a b Tajemnica Małego Alberta w: Charaktery 5/2013
  3. ↑ NancyN. Digdon NancyN., Russell A.R.A. Powell Russell A.R.A., BenB. Harris BenB., Little Albert's alleged neurological impairment: Watson, Rayner, and historical revision, „History of Psychology”, 17 (4), 2014, s. 312–324, DOI: 10.1037/a0037325, ISSN 1093-4510, PMID: 25068585 [dostęp 2020-08-29] .
  4. ↑ Fridlund, A J., Beck, H. P., Goldie, W. D., & Irons, G.: Little Albert: A neurologically impaired child. (en) w: History of Psychology, Vol 15(4), Nov 2012, 302-327
  5. ↑ APA PsycNet, doi.apa.org, DOI: 10.1037/a0036854 [dostęp 2020-08-29] .
  6. ↑ Whatever happened to Little Albert? - MacEwan University [online], www.macewan.ca [dostęp 2020-08-29] .

Bibliografia

  • Hock Roger R., 40 prac badawczych, które zmieniły oblicze psychologii, Gdańsk
  • Stachowski Ryszard, Historia współczesnej myśli psychologicznej. Od Wundta do czasów najnowszych, Poznań 2004
  • Strelau Jan, Psychologia: Podręcznik akademicki (t. 1, red.), Warszawa 2000
  • Watson John, Rayner Rosalie, Conditioned emotional reactions [w:] Journal of Experimental Psychology, 1920
  • Witkowski Tomasz Pospolite grzechy psychologów - naukowców