Marryzm

Marryzm (nowa nauka o języku) – teoria, stworzona przez Nikołaja Jakowlewicza Marra w latach 1920–1926. Zgodnie z podstawowymi zasadami marryzmu:

  • języki świata powstały na drodze monogenetycznej,
  • prajęzyk ludzkości składał się z czterech słów: ber, jon, roš, sal[1],
  • czynnikiem ewolucji języka była przede wszystkim zmiana formacji społecznych, oraz ich mieszanie się.

Stosownie do powyższego wyróżnić można cztery etapy ewolucji języka:

  1. języki izolujące odpowiadają wspólnocie rodowej,
  2. języki aglutynacyjne odpowiadają koczownictwu,
  3. języki jafetyckie stanowią kolejny etap rozwoju,
  4. języki fleksyjne i alternacyjne odpowiadają podziałowi klasowemu.

Pomimo całkowitej sprzeczności z wynikami badań naukowych (np. język chiński jest izolujący, mimo że używa go rozwinięta cywilizacja licząca 4000 lat) teoria ta obowiązywała w ZSRR aż do 1950, kiedy to marryści wypadli z łask Stalina. Zwrot stanowił antymarrowski artykuł, który ukazał się w „Prawdzie” 20 czerwca 1950 roku i był  podpisany przez Stalina. Rzeczywistym autorem był językoznawca gruziński Czikobawa. Do tego czasu marryści spowodowali znaczne uwstecznienie radzieckiego językoznawstwa[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Nikolay Yakovlevich Marr, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-03]  (ang.).
  2. ↑ Marek Stachowski: Marr i marryzm, [w:] LingVaria VIII, 2013, 2, s. 267 n.

Bibliografia

  • KazimierzK. Polański KazimierzK. (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, wyd. 3, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2003, ISBN 83-04-04680-6, OCLC 69602560 .
  • Marek Stachowski: Marr i marryzm, [w:] LingVaria VIII, 2013, 2, s. 249-271.