Niemiecka Rada Ekspertów Ekonomicznych

Niemiecka Rada Ekspertów Ekonomicznych (niem. Sachverständigenrat zur Begutachtung der gesamtwirtschaftlichen Entwicklung) – ciało doradcze rządu i parlamentu niemieckiego.

Historia powstania

Powstała na mocy ustawy wydanej w 1963 roku. Jej zadaniem jest okresowa ocena sytuacji ekonomicznej Republiki Federalnej Niemiec, jak również udzielanie pomocy w podejmowaniu decyzji organom państwowym odpowiedzialnym za politykę gospodarczą. Rada w zakresie działań doradczych jest całkowicie niezależna.

W skład Rady wchodzi pięciu członków, nominowanych przez rząd, a mianowanych przez prezydenta na okres pięciu lat. Co roku, jeden z członków Rady odchodzi i na jego miejsce wybiera się następnego – tak aby zachować ciągłość Rady. Ponowny wybór tej samej osoby jest możliwy. Członkowie Rady powinni być całkowicie niezależni, niezwiązani z rządem, jakąkolwiek partią polityczną, ciałem ustawodawczym, ani żadną organizacją kontrolowaną prawem publicznym. Nie mogą reprezentować związków zawodowych, organizacji handlowych ani związków pracodawców, nie mogą też piastować żadnej z tych pozycji przez rok poprzedzający powołanie ich do Rady.

Zadania

Zgodnie z ustawą eksperci powinni wskazywać elementy niewystarczającego rozwoju gospodarczego i możliwości jego uniknięcia, jednak powinni powstrzymywać się rekomendowania konkretnych rozwiązań ustrojowych zarówno w polityce gospodarczej jak i społecznej (Der Sachverständigenrat soll Fehlentwicklungen und Möglichkeiten zu deren Vermeidung oder deren Beseitigung aufzeigen, jedoch keine Empfehlungen für bestimmte wirtschafts- und sozialpolitische Maßnahmen aussprechen). W gestii Rady leży wybranie przewodniczącego na okres trzech lat.

Zadania Rady i obowiązki jej członków są uregulowane ustawą o stworzeniu rady eksperckiej w celu doradzania w kwestiach wielosektorowego rozwoju gospodarczego (Gesetz zur Bildung eines Sachverständigenrates zur Begutachtung der gesamtwirtschaftlichen Entwicklung). Do zadań Rady należy analizowanie bieżącej sytuacji gospodarczej i przewidywanie jej przyszłego rozwoju. Bada także, jak w ramach gospodarki rynkowej zapewnić stabilność cen, wysoki poziom zatrudnienia i równowagę zewnętrzną przy zachowaniu stałego i odpowiedniego wzrostu gospodarczego i niskiej inflacji.

W związku z ustawowym obowiązkiem Rada co roku przygotowuje i publikuje raport roczny (15 listopada), prezentując możliwe rozwiązania, bez jednoznacznej ich rekomendacji. Przygotowanie raportu może także zlecić rząd, który po otrzymaniu rocznego raportu w ciągu ośmiu tygodni przedstawia wnioski dotyczące przyszłej polityki gospodarczej. Z tego wynika, że głos Rady w tworzeniu rozwiązań najważniejszych sprawach gospodarczych ma znaczenie. Rada może ponadto samodzielnie wydawać specjalne rady eksperckie, odnoszące się do konkretnych problemów gospodarczych, w przypadku gdy w niektórych rejonach kraju wspólne cele polityki gospodarczej zostałyby zakłócone.

Rada ma całkowitą niezależność w doradzaniu rządowi. Jeśli jej członkowie mają odmienne opinie, są one wszystkie prezentowane w raporcie. Rada może skorzystać z pomocy innych ekspertów, jeśli uzna to za stosowne.

Członkowie

W skład Rady wchodzą:

Prof. dr hab. Bert Rürup (od marca 2000, przewodniczący od 2005)
Prof. dr Peter Bofinger (od marca 2001, przewodniczący kwiecień 2002 – luty 2005)
Prof. dr hab. Wolfgang Franz (maj 1994 – luty 1999; od marca 2003)
Prof. dr Beatrice Weder di Mauro (od marca 2004)
Prof. dr Wolfgang Wiegard (od czerwca 2004; zrezygnował z ponownego wyboru na stanowisko przewodniczącego)

Poprzedni członkowie Rady (chronologicznie):

Wilhelm Bauer (styczeń 1964 – lipiec 1974; przewodniczący marzec 1964 – luty 1970)
Paul Binder (styczeń 1964 – luty 1968)
Herbert Giersch (styczeń 1964 – luty 1970)
Harald Koch (styczeń 1964 – maj 1969)
Fritz W. Meyer (styczeń 1964 – luty 1966)
Wolfgang Stützel (luty 1966 – wrzesień 1968)
Manfred Schäfer (marzec 1968 – lipiec 1970)
Norbert Kloten (czerwiec 1969 – kwiecień 1976; przewodniczący marzec 1970- luty 1976)
Claus Köhler (grudzień 1969 – luty 1974)
Olaf Sievert (maj 1970 – luty 1985; przewodniczący marzec 1976 – luty 1985)
Armin Gutowski (grudzień 1970 – luty 1978)
Gerhard Scherhorn (maj 1974 – luty 1979)
Kurt Schmidt (sierpień 1974 – maj 1984)
Gerd Fels (czerwiec 1976 – luty 1982)
Horst Albach (maj 1978 – luty 1983)
Werner Glastetter (sierpień 1979 – sierpień 1981)
Hans-Jürgen Krupp (marzec 1982 – luty 1984)
Hans Karl Schneider (lipiec 1982 – luty 1992; przewodniczący marzec 1985 – luty 1992)
Ernst Helmstädter (marzec 1983 – luty 1988)
Dieter Mertens (marzec 1984 – luty 1986)
Dieter Pohmer (lipiec 1984 – luty 1991)
Helmut Hesse (marzec 1985 – listopad 1988)
Rüdiger Pohl (lipiec 1986 – luty 1994)
Otmar Issing (kwiecień 1991 – luty 2001)
Herbert Hax (marzec 1989 – luty 2000; przewodniczący marzec 1992 – luty 2000)
Horst Siebert (styczeń 1991 – luty 2003)
Rolf Peffekoven (kwiecień 1991 – luty 2001)
Juergen B. Donges (kwiecień 1992 – luty 2002; przewodniczący marzec 2000 – luty 2002)
Jürgen Kromphardt (marzec 1999 – luty 2004)
Axel Weber (marzec 2002 – kwiecień 2004)

Grupa Alternatywnej Polityki Gospodarczej

Od 1977 działa w Niemczech w opozycji do Rady Pięciu Grupa Alternatywnej Polityki Gospodarczej, Co roku w tygodniu przed 1 maja raport o alternatywnej polityce gospodarczej. Zwykle zawiera on przeciwne rady eksperckie w stosunku do Niemieckiej Rady Ekspertów Ekonomicznych

Inne państwa

Podobne rozwiązania jeśli chodzi o organy doradcze występują też w innych państwach. W Stanach Zjednoczonych istnieje Rada Doradców Ekonomicznych. Do jej głównych zadań należą doradzanie prezydentowi w bieżącej polityce, pomoc w sporządzeniu corocznego raportu gospodarczego, zbieranie i analiza informacji dotyczących wskaźników ekonomicznych i obserwowanych trendów. W Szkocji także działa Rada Doradców Ekonomicznych. Jej celami jest bezpośrednie doradzanie premierowi Szkocji w celu poprawienia wzrostu gospodarczego, kwartalne spotkania i publikacja danych ekonomicznych i przygotowanie corocznego raportu zawierającego komentarze ekspertów do polityki gospodarczej państwa.