Operacja Nimrod

Operacja Nimrod
Ilustracja
Ambasada Iranu poważnie uszkodzona przez pożar po zakończeniu oblężenia
Czas

30 kwietnia – 5 maja 1980

Miejsce

Londyn, South Kensington, 16 Princes Gate

Terytorium

Wielka Brytania

Wynik

odbicie ambasady po sześciodniowym oblężeniu

Strony konfliktu
 Wielka Brytania Demokratyczny Front Rewolucyjnego Wyzwolenia Arabistanu
Dowódcy
Thomas Goodyear
Peter de la Billière
Michael Rose 		Oan Ali Mohammed †
Siły
30–35 żołnierzy SAS,
miejscowe siły Metropolitan Police Service 		6 bojowników
Straty
2 zakładników zabitych,
2 zakładników rannych,
1 żołnierz SAS ranny 		5 zabitych,
1 pojmany
Położenie na mapie Wielkiego Londynu
Mapa konturowa Wielkiego Londynu, w centrum znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Anglii
Mapa konturowa Anglii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia51°30′05,5″N 0°10′19,9″W/51,501528 -0,172194

Operacja Nimrod – akcja uwolnienia przez brytyjską jednostkę specjalną Special Air Service zakładników przetrzymywanych w ambasadzie Iranu w Londynie przez terrorystów z separatystycznego Demokratycznego Frontu Rewolucyjnego Wyzwolenia Arabistanu 5 maja 1980 roku.

Okupacja ambasady

We wtorek 30 kwietnia grupa sześciu napastników sterroryzowała bronią ochroniarza, oddając dwa strzały ostrzegawcze. Napastnicy wtargnęli do środka ambasady i wzięli zakładników spośród interesantów i personelu dyplomatycznego. Terroryści schwytali 26 osób, tylko kilkorgu udało się zbiec w zamieszaniu. Kiedy porywacze opanowali budynek, pod ambasadę podjechały dwa busy, z których wyszli kolejni zamachowcy. Po otrzymaniu wsparcia terroryści wystosowali ultimatum, żądając zwolnienia 91 Arabów przetrzymywanych w irańskich więzieniach w Chuzestanie oraz umożliwienia im własnego bezpiecznego opuszczenia Wielkiej Brytanii, grożąc wysadzeniem ambasady i zabiciem zakładników[1]. Dzięki negocjacjom przestępcy zwolnili pięć kobiet, później jednak nastąpił kryzys. Rząd Iranu nie chciał współpracować, twierdząc, że zamach został zorganizowany przez rządy Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii w akcie zemsty za trwające w tym samym czasie oblężenie amerykańskiej ambasady w Teheranie, a ewentualne ofiary staną się męczennikami rewolucji islamskiej[2]. W tej sytuacji premier Margaret Thatcher podjęła decyzję, że wobec obszaru ambasady będzie stosowane prawo brytyjskie.

Po fiasku negocjacji, szóstego dnia oblężenia, Abbas Lavasani, główny rzecznik prasowy ambasady, został zastrzelony, a jego ciało wyrzucone przez główne drzwi. Przywódca zamachowców ogłosił, że w przypadku niespełnienia jego żądań zacznie mordować kolejnych zakładników. W związku z tym podjęto decyzję o szturmie[3].

Akcja komandosów

Akcja ok. 30-osobowego pododdziału SAS zaczęła się 5 maja o godz. 19:23 i trwała zaledwie 17 minut. Trzy grupy komandosów zaatakowały budynek jednocześnie od góry, zjeżdżając na linach na balkon, na dachu i od dołu oraz wyłamując drzwi wejściowe. Policja zaś utworzyła kordon bezpieczeństwa wokół ambasady. Żołnierze wrzucili do środka granaty błyskowe, a następnie przemierzali pomieszczania w poszukiwaniu zakładników i porywaczy. Pomimo szybkości działania i zabicia już w pierwszych minutach przywódcy zamachowców, Oan Ali Mohammeda, terroryści zdążyli zastrzelić jedną osobę, a dwie kolejne ciężko ranić, zanim sami zginęli z rąk antyterrorystów. Wskutek intensywnej walki w budynku wybuchł pożar. Ogółem w czasie akcji zginął jeden zakładnik, dwóch zostało rannych, rany odniósł także jeden żołnierz. Zabito pięciu porywaczy, jeden poddał się[4].

Była to pierwsza transmitowana na żywo w telewizji operacja sił specjalnych w Wielkiej Brytanii[5].

Kontrowersje

Nie wszystkie elementy akcji przebiegły zgodnie z planem. Jeden z komandosów zaplątał się w linę, a drugi, próbując mu pomóc, stłukł butem szybę, co przedwcześnie zaalarmowało terrorystów[6].

Według zeznań świadków antyterroryści zastrzelili dwóch porywaczy, którzy chcieli się poddać, a nagrania telewizyjne pokazują, jak wyrzucili broń przez okno i trzymali białą flagę. Ostatecznie żołnierze zostali uniewinnieni przez ławę przysięgłych[5].

Rezultaty

Fowzi Nejad, jedyny pojmany przez żołnierzy SAS terrorysta, został skazany przez brytyjski sąd na dożywocie[5]. Przedwcześnie zwolniono go z więzienia w 2005 roku.

Budynek ambasady został częściowo zniszczony przez ogień. Z powodu sporu odnośnie tego, kto ma sfinansować jego remont, irańscy dyplomaci powrócili na Princes Gate dopiero w grudniu 1993 roku[7].

Kultura masowa

13 sierpnia 2017 roku miała miejsce premiera filmu 6 dni (ang. 6 Days) reżyserii Toa Frasera. Film został oparty na wydarzeniach z operacji Nimrod, zawiera także archiwalne nagrania telewizyjne[8].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Fremont-Barnes 2009 ↓, s. 21–22.
  2. ↑ Fremont-Barnes 2009 ↓, s. 59.
  3. ↑ Fremont-Barnes 2009 ↓, s. 31.
  4. ↑ Fremont-Barnes 2009 ↓, s. 48.
  5. ↑ a b c Peter Taylor: Six days that shook Britain. The Guardian, 24.07.2002. [dostęp 2024-05-17]. (ang.).
  6. ↑ Fremont-Barnes 2009 ↓, s. 37–40.
  7. ↑ Iran and the hostage-takers. BBC News, 26.04.2000. [dostęp 2024-05-17]. (ang.).
  8. ↑ 6 dni w bazie Filmweb

Bibliografia

  • Gregory Fremont-Barnes: Who Dares Wins: The SAS and the Iranian Embassy Siege 1980. Oxford: Osprey Publishing, 2009. ISBN 978-1-84603-395-7. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • 5 maja 1980 r. Zabić drani! Gazeta Wyborcza