Ostia (starożytne miasto)

 Ten artykuł od 2015-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Ostia
ilustracja
Państwo

 Włochy

Region

 Lacjum

Data założenia

620 p.n.e.

Położenie na mapie Lacjum
Mapa konturowa Lacjum, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Ostia”
Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ostia”
Ziemia41°45′N 12°18′E/41,750000 12,300000
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
Widok ogólny wykopalisk
Świątynia bogini Rzymu (Dea Roma) na forum

Ostia (łac. ostium – ujście) – antyczne miasto portowe, położone w ujściu rzeki Tyber do Morza Tyrreńskiego, obecnie w granicach Rzymu.

Przypuszczalnie pierwsza kolonia starożytnego Rzymu; zachowane do dziś ruiny są pod względem powierzchni jednymi z największych we Włoszech. Ponieważ od czasów starożytnych linia brzegowa odstępowała w ślad za morzem, obecnie port w dalszym ciągu znajduje się nad Tybrem, ale odległy około 3 km od plaży.

Historia

Na wschód od Ostii znajdują się wyrobiska solne, z których najprawdopodobniej wydobywano sól morską już w środkowym i późnym okresie brązu (1400–1000 lat p.n.e.). Obok wyrobisk mogły we wczesnej erze żelaza (1000–700 lat p.n.e.) istnieć niewielkie wioski.

Zgodnie z przekazami takich autorów jak Enniusz, Liwiusz, Cyceron i Dionizjusz z Halikarnasu, Ostia została założona przez czwartego króla Rzymu, Ankusa Marcjusza, w roku 620 p.n.e., lecz dotąd nie odnaleziono żadnych pozostałości archeologicznych, poświadczających ten okres.

Za czasów Republiki jako port wykorzystywano naturalne ukształtowanie terenu przy ujściu Tybru, dopiero w czasach Cesarstwa cesarz Klaudiusz zbudował sztuczną przystań, zaś Hadrian rozkazał wykonać kanał łączący port z Tybrem. Wówczas Ostia rozkwitła jako miasto, dodatkowo wzbogacona budowlami przez Marka Aureliusza i połączona z wiecznym miastem nową drogą – Via Portuensis, przebiegającą prawym brzegiem Tybru. Wraz z upadkiem politycznym i militarnym miasta Rzymu, Ostia straciła na znaczeniu, a port w ciągu stuleci zamienił się w bagnisko. W latach 827–844 papież Grzegorz IV odnowił miasto, wznosząc fortyfikacje, które miały bronić je przed Saracenami, i nadał mu nazwę Gregoriopolis[1][2]. W 849 w pobliżu Ostii doszło do bitwy morskiej, w której flota chrześcijańska pokonała flotę arabską.

Kompleks ruin antycznych

Główna ulica Ostii to decumanus maximus – oryginalna, antyczna droga prowadzi obok starożytnej nekropolii przez miejsce, w którym znajdowała się dawna główna brama – Porta Romana. Inne interesujące obiekty to kompleks łaźni „cesarskich”, dawne magazyny portowe i termy Neptuna oraz położone tuż obok baraki straży. W centrum dawnej miejscowości, przy głównym placu, znajduje się antyczny teatr z II wieku, mogący pomieścić około 4000 widzów (częściowo zrekonstruowany w okresie rządów Mussoliniego).

W pobliżu głównego placu zrekonstruowano budynek tzw. Kapitolu, otoczony forum (ze świątynią Augusta) i budynkami term. Najlepiej zachowanym domem w Ostii jest Dom Diany (Casa di Diana) z dziedzińcem i zespołem licznych pomieszczeń. Na uwagę zasługuje Termopilum – antyczny bar z zachowanymi malowidłami ściennymi przedstawiającymi tamtejszy jadłospis.

Końcowy odcinek „Decumano Massimo” prowadzi w kierunku wschodnim, gdzie w starożytności znajdowała się przystań, obok pozostałości domów dawnych rzemieślników, kupców i sprzedawców (m.in. rzeźników, kowali), przez resztki bramy Porta Marina (inną główną bramą była Porta Laurentina, w południowej części murów miejskich). W pobliżu antycznej linii brzegowej znajdują się ruiny term Porta Marina.

Na terenie Ostia Antica funkcjonuje także niewielkie muzeum, które prezentuje turystom sarkofagi, malowidła oraz cenniejsze posągi (m.in. Mitry zabijającego byka).

W polskiej literaturze emocjonalno-nastrojowy opis ruin Ostii zawarła Maria Kuncewiczowa w powieści Cudzoziemka[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Catholic Encyclopedia: Ostia.
  2. ↑ Historia powszechna Mediaset ↓, s. 680.
  3. ↑ Cudzoziemka, Warszawa: Książka i Wiedza, 1984, s. 156-157.

Bibliografia

  • Historia powszechna. Od upadku cesarstwa rzymskiego do ekspansji islamu. Karol Wielki. Praca zbiorowa. T. 7. Mediaset Group SA, 2007. ISBN 978-84-9819-814-0.

Linki zewnętrzne

  • Witryna Ostii
  • Fotografia satelitarna z Google Maps
  • Wirtualna wycieczka panoramiczna po Ostii Antycznej. wojciechsadlej.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-29)].