Powiat Danzig

Powiat Danzig (niem. Landkreis Danzig, Kreis Danzig; pol. powiat gdański) – powiat istniejący w latach 1818-1887 oraz 1939-1945. W okresie od 1818 do 1887 należał do rejencji gdańskiej, wchodzącej w skład pruskiej prowincji Prusy Zachodnie. Utworzony ponownie w 1939, funkcjonował do 1945 w składzie rejencji gdańskiej Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie. Od 1845 siedzibą powiatu było miasto Gdańsk, które jednak do powiatu nie należało będąc powiatem miejskim (Stadtkreis). Teren powiatu leży obecnie w województwie pomorskim.

Historia

Powiat powstał 1 lipca 1818 r. Siedzibą powiatu był na początku Rusocin (niem. Russotschin), od 1828 Pruszcz Gdański (niem. Praust) i ostatecznie od 1845 Gdańsk. Od 3 grudnia 1829 do 1878 należał do prowincji Prusy. 1 października 1887 powiat podzielono na powiaty Danziger Höhe (pol. Gdańskie Wyżyny) oraz powiat Danziger Niederung (pol. Gdańskie Niziny), przy czym południową część powiatu wcielono do nowego powiatu tczewskiego. 1 września 1939 powiaty Danziger Höhe, Danziger Niederung oraz miasto Danzig włączono do III Rzeszy i od 26 listopada 1939 stały się częścią rejencji gdańskiej w okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie. 1 października 1939 tereny powiatu Danziger Niederung, położone na wschód od Wisły połączono z powiatem Großes Werder. W tym samym roku 1 grudnia utworzono ponownie powiat Danzig z siedzibą w Gdańsku. Obejmował on teren dotychczasowych powiatów Danziger Höhe oraz Danziger Niederung wraz z szerokim pasem terenu północnej części powiatu kościerskiego. 28 września 1940 tereny pochodzące z powiatu kościerskiego ponownie włączono do macierzystego powiatu.

1 stycznia 1945 w skład powiatu wchodziło 117 gmin.

Zobacz też

Danzig (ujednoznacznienie)

Bibliografia

Landkreis Danzig. verwaltungsgeschichte.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-12)].

Podział administracyjny prowincji Prusy Zachodnie (Provinz Westpreußen) 1773–1824, 1878–1922

Rejencja gdańska
Regierungsbezirk Danzig

Powiaty miejskie	Danzig (od 1818) Elbing (od 1874)
Powiaty ziemskie	Berent (od 1818) Danzig (do 1887) Danziger Höhe (od 1887) Danziger Niederung (od 1887) Dirschau (do 1818 i od 1887) Elbing (od 1818) Karthaus (od 1818) Marienburg (Westpr.) Neustadt i. Westpr. (od 1818) Preußisch Stargard Putzig (od 1887)

Rejencja kwidzyńska
Regierungsbezirk Marienwerder

Powiaty miejskie	Graudenz (od 1900) Thorn (od 1900)
Powiaty ziemskie	Briesen (od 1887) Deutsch Krone Flatow (od 1818) Graudenz (od 1818) Konitz Kulm Löbau (od 1818) Michelau (do 1818) Marienwerder Rosenberg i. Westpr. (od 1818) Schlochau (od 1818) Schwetz (od 1818) Strasburg i. Westpr. (od 1818) Stuhm (od 1818) Thorn (od 1818) Tuchel (od 1875)

Podział administracyjny Okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie

Rejencja bydgoska

Powiaty miejskie	Bromberg Thorn
Powiaty ziemskie	Bromberg Kulm Schwetz Thorn Tuchel Wirsitz Zempelburg

Rejencja gdańska

Powiaty miejskie	Danzig Elbing Gotenhafen Zoppot
Powiaty ziemskie	Berent Danzig Dirschau Elbing Großes Werder Karthaus Konitz Neustadt Preußisch Stargard

Rejencja kwidzyńska

Powiaty miejskie	Graudenz
Powiaty ziemskie	Briesen Graudenz Leipe Marienburg Marienwerder Neumark Rippin Rosenberg Strasburg Stuhm

Powiat gdański (1945–1975) (► III Rzesza, 1939–45)

Siedziba powiatu – Pruszcz Gdański

Przynależność wojewódzka	woj. gdańskie (1945–75)
Miasta	Nowy Dwór Gdański (← 1945–53 →) Nowy Staw (← 1945–48 →) Pruszcz Gdański (← od 1945) Sopot (do 1947 →)
Gminy wiejskie (Amtsbezirke) (1939–45)	Cedry Wielkie (Groß Zünder) Gołąbkowo (Golmkau) Jodłowno (Stangenwalde) Kiezmark (Käsemark) Kłodawa (Kladau) Kolbudy (Kahlbude) Koźliny (Güttland) Łęgowo (Langenau) Mierzeszyn (Meisterswalde) Oliwa–Las (Oliva–Forst) Olszanka (Ellerbruch) Płonia Wielka (Groß Plehnendorf) Pręgowo (Prangenau) Przywidz (Mariensee) Pszczółki (Hohenstein) Rokitnica (Müggenhahl) Straszyn (Straschin) Suchy Dąb (Zugdam) Szadółki (Schüddelkau) Wiślina (Hochzeit) Wocławy (Wotzlaff) Wyspa Sobieszewska (Neue Binnennehrung) Złota Karczma (Goldkrug)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Cedry Wielkie (1973–75) Drewnica (1945–53 →) Kałdowo (← 1945–48 →) Kolbudy (1945–54 i 1973–75) Lisewo (← 1945–48 →) Łęgowo (1945–54) Łostowice (1945–54) Marzęcino (← 1945–53 →) Mątowy Wielkie (← 1945–48 →) Mierzeszyn (1945–54) Miłocin (Miła Góra) (1945–54) Myszewo (Myszkowo) (← 1945–48 →) Nowy Dwór (← 1945–53 →) Nowy Staw (← 1945–48 →) Ostaszewo (← 1945–53 →) Pruszcz Gdański (1945–54 i 1973–75) Przejazdowo (1973–75) Przywidz (1945–54 i 1973–75) Pszczółki (1945–54 i 1973–75) Stegna (1945–53 →) Suchy Dąb (1945–54 i 1973–75) Sztutowo (1945–53 →) Świbno (Śpiewowo) (1945–54) Trąbki Wielkie (1945–54 i 1973–75) Wiślinka (1945–54)
Gromady (1954–72)	Cedry Wielkie (1954–72) Elganowo (1954–59) Jagatowo (1954–57) Jasień (1954–71) Jodłowno (1954–59) Kiezmark (1954–59) Kłodawa (1954–57) Kolbudy Górne (1954–72) Krzywe Koło (1954–58) Łęgowo (1954–72) Łostowice (1954–72) Mierzeszyn (1954–72) Olszanka (1954–57) Pręgowo Górne (1954–58) Pruszcz Gdański (1958–72) Przejazdowo (1972) Przywidz (1954–72) Pszczółki (1954–72) Rokitnica (1954–57) Sobieszewo (1954–72) Sobowidz (1954–72) Stara Huta (1954–57) Straszyn (1954–57) Suchy Dąb (1954–72) Świbno (1954–59) Trąbki Wielkie (1954–72) Wiślina (1954–71) Wiślinka (1954–71) Wocławy (1954–58)