Przyrząd pomiarowy

Przyrząd pomiarowy, dawniej: narzędzie miernicze – urządzenie, układ pomiarowy lub jego elementy przeznaczone do wykonywania pomiarów samodzielnie albo w połączeniu z jednym bądź wieloma urządzeniami dodatkowymi. Również wzorce miary (etalony), wzorce inkrementalne i materiały odniesienia są traktowane jako przyrządy pomiarowe[1].

Podział przyrządów pomiarowych

Ze względu na spełniane funkcje wyróżnia się[2]:

  • mierniki,
  • rejestratory,
  • charakterografy,
  • detektory.

Ze względu na kontrolę metrologiczną wyróżnia się:

  • przyrządy pomiarowe kontrolne,
  • przyrządy pomiarowe użytkowe.

Przyrząd kontrolny i użytkowy może być przyrządem tego samego rodzaju, ale odmiennej dokładności.

Ze względu na sposób prezentacji wskazań wyróżnia się:

  • przyrządy pomiarowe z odczytem analogowym (np. suwmiarki noniuszowe),
  • przyrządy pomiarowe z odczytem elektronicznym (cyfrowym).

Ze względu na wielkości fizyczne i inne właściwości podlegające pomiarom wyróżnia się:

  • przyrządy do pomiaru wielkości geometrycznych (dawniej: długości i kąta),
  • przyrządy do pomiaru siły i masy,
  • przyrządy do pomiaru wielkości elektrycznych,
  • przyrządy do pomiaru warunków środowiskowych,
  • przyrządy do pomiaru (badania) właściwości materiałów.


  • Przykłady narzędzi pomiarowych
  • Materialny etalon kreskowy metra obowiązujący do roku 1960
    Materialny etalon kreskowy metra obowiązujący do roku 1960
  • Jednomiarowe wzorce kontrolne – płytki wzorcowe
    Jednomiarowe wzorce kontrolne – płytki wzorcowe
  • Model wzorca inkrementalnego do pomiaru kąta
    Model wzorca inkrementalnego do pomiaru kąta
  • Przyrząd pomiarowy – czujnik do pomiaru małych przemieszczeń
    Przyrząd pomiarowy – czujnik do pomiaru małych przemieszczeń
  • Sprawdzian – sprawdzian dwugraniczny do kontroli średnicy wałków
    Sprawdzian – sprawdzian dwugraniczny do kontroli średnicy wałków
  • Wielomiarowy wzorzec użytkowy objętości
    Wielomiarowy wzorzec użytkowy objętości


Zobacz też

  • sprawdzian
  • Skarbnica Wikipedii – przyrządy pomiarowe

Przypisy

  1. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (Dz.U. z 2021 r. poz. 2068).
  2. Ogólne wiadomości o narzędziach pomiarowych. W: Augustyn Chwaleba, Maciej Poniński, Andrzej Siedlecki: Metrologia elektryczna. Wyd. ósme zmienione. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-techniczne, 2003, s. 47-48. ISBN 83-204-2826-2. (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Główny Urząd Miar
Kontrola autorytatywna (przyrząd pomiarowy):
  • LCCN: sh85082706
  • GND: 4038825-6
  • NDL: 00571403
  • BnF: 119324889
  • BNCF: 5348
  • NKC: ph115406, ph115404
  • J9U: 987007558274705171
Encyklopedia internetowa:
  • Catalana: 0159529