Tadeusz Uhma

Tadeusz Uhma
Data i miejsce urodzenia

2 sierpnia 1891
Jarosław

Data i miejsce śmierci

15/16 marca 1942
Auschwitz-Birkenau

Tadeusz Uhma (ur. 2 sierpnia 1891 w Jarosławiu, zm. 15/16 marca 1942) – nauczyciel, działacz harcerski, narodowiec.

Życie

Uczęszczał do Gimnazjum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze, składając tam w 1908 egzamin dojrzałości[1]. Na uniwersytecie we Lwowie studiował filologię klasyczną i filozofię (1909-1914), studia kontynuował w Paryżu. Od 23 marca 1911 do 12 października 1912 był prezesem Akademickiego Koła TSL. Wchodził w skład Zarządu Okręgowego tej organizacji we Lwowie. Był zastępcą nauczyciela języka łacińskiego i historii w lwowskim gimnazjum[2].

Po wybuchu Wielkiej Wojny zaangażował się w działalność Legionu Wschodniego, po rozformowaniu którego powrócił do Lwowa, przedzierając się przez front. W 1915 był nauczycielem w gimnazjum Wacławy Peretiatkiewiczowej w Kijowie. Był zaangażowany w działalność wielu organizacji polskich. W 1916 został przyjęty do Ligi Narodowej[2].

Po wojnie uczył w VIII gimnazjum żeńskim w Warszawie. Zaangażował się w działalność w Macierzy Szkolnej, Towarzystwie Nauczycieli Szkół Wyższych oraz w harcerstwo (wchodził w skład Głównej Komendy Męskiej ZHP). Był autorem podręczników szkolnych[3].

Po kapitulacji Warszawy stanął na czele nowego zarządu Okręgu Warszawskiego Stronnictwa Narodowego (1939-1941). W jego mieszkaniu, przy ul. Czerwonego Krzyża 14 gestapo zorganizowało kocioł, gdzie aresztowano kilkadziesiąt osób. Uhma został zatrzymany 17 maja 1941[4][5]. Dwa miesiące potem (23 lipca) do obozu Auschwitz ruszył transport 350 mężczyzn, wśród których był Tadeusz Uhma z niespełna 17-letnim synem Pawłem[6]. Tam w obozie na wiosnę 1942 został zamordowany[5].

Publikacje

  • Henryk Sienkiewicz. Szkic krytyczny w 70 rocznicę urodzin, Kijów 1916
  • Z czasów walki i pokoju, Kijów 1916
  • Tadeusz Kościuszko, Kijów 1917
  • Dwaj ostatni Piastowie, Warszawa 1923
  • Jadwiga i Jagiełło, Warszawa 1923
  • Pierwsi Piastowie, Warszawa 1923
  • Polska pod rządami królów obieralnych, Warszawa 1923
  • Potęga Jagiellonów, Warszawa 1923
  • Upadek Polski, Warszawa 1923
  • Dajmy Polsce rodzimy kapitał (ruch oszczędnościowy i jego metody), Warszawa 1935

Przypisy

  1. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C.K. Gimnazyum imienia Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1908, Sambor 1908, s. LIV.
  2. ↑ a b A. Wątor, Liga Narodowa w Galicji-Małopolsce i jej działacze, Toruń 2020, s. 286.
  3. ↑ A. Wątor, Liga Narodowa w Galicji-Małopolsce i jej działacze, Toruń 2020, s. 286-287.
  4. ↑ K. Komorowski, Polityka i walka. Konspiracja zbrojna ruchu narodowego 1939-1945, Warszawa 2000, s. 134, 103-104.
  5. ↑ a b A. Wątor, Liga Narodowa w Galicji-Małopolsce i jej działacze, Toruń 2020, s. 287.
  6. ↑ W. Bartoszewski, Warszawski pierścień śmierci 1939-1944. Terror hitlerowski w okupowanej stolicy, wyd. 3 uzup., Warszawa 2008, s. 140-141, 143.

Bibliografia

  • K. Rędziński, Akademickie Koło Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie (1898-1914), „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pedagogika”, 26, 2017, nr 1, s. 274.

Linki zewnętrzne

  • Baza więźniów [online], base.auschwitz.org [dostęp 2021-01-13] .
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • VIAF: 102281458
  • PLWABN: 9810554920705606