Tone Pavček

Tone Pavček (ur. 29 września 1928 w Šentjuriju, zm. 21 października 2011 tamże) – słoweński poeta, tłumacz i eseista okresu powojennego.

Życiorys

Pierwszą klasę szkoły podstawowej skończył w Mirnej Peči, później natomiast przeniesiono go do Lublany. W Lublanie ukończył gimnazjum i studia prawnicze. W czasie wojny dwa lata przebywał rodzinnym domu. Maturę zdał w 1948 roku. Po maturze napisał swój pierwszy wiersz. Studia ukończył w 1954 roku na Wydziale Prawa w Lublanie.

Do roku 1972 Pavček pracował jako redaktor i dziennikarz w słoweńskiej telewizji RTV Slovenija. W latach 1963–1967 był dyrektorem Młodzieńczego Teatru w Lublanie, w latach 1972–1990 – redaktorem odpowiedzialnym Wydawnictwa Cankara, a w latach 1979–1983 pełnił funkcję przewodniczącego Organizacji Słoweńskich Pisarzy (Društvo slovenskih pisateljev). W 1996 roku został ambasadorem dobrej woli UNICEF.

Nadal często bywa gościem licznych literackich wieczorów i różnych spotkań.

W roku 1953 wspólnie z Kajetanem Kovičem, Janezem Menartem i Cyrilem Zlobcem wydał Wiersze Czterech (Pesmi Štirih). W tomiku tym wyraża tęsknotę za prostym wiejskim światem, z którego sam pochodził.

Napisał ponad 20 dzieł da dzieci, wśród których największym zainteresowaniem cieszy się Juri Muri v Afriki (Juri Muri w Afryce)

Twórczość

Pavček należał do tzw. intymistow rozpoczynających epokę postmodernizmu. Większość jego wierszy ma budowę rymowaną albo połączoną z asonancą, ale jednocześnie jest wewnętrznie rytmicznie rozchwiana. Taki kształt jego poezji dopomógł mu w większym zainteresowaniu jego twórczością wśród dzieci i młodzieży co nadaje jej taką samą wartość co twórczość Frana Levstika czy Otona Župančiča. Jego wiersze dla dzieci są proste, naiwne, pełne fantazji i humoru.

Jako eseista wydał w trzech częściach książkę Czas duszy, czas ciała(Čas duše, čas telesa)w latach 1994, 1997 i 2004. Jest to autobiograficzne dzieło, w którym poeta opowiada o swoich korzeniach, o dzieciństwie i dorastaniu, o szkole i swoim życiu w ogóle.

Dzieła

Tomiki poetyckie dla dorosłych

Sanje živijo dalje, 1958
Ujeti ocean, 1964
Zapisi, 1972
Iskanje sveta, 1973
Poganske hvalnice, 1976
Pesmi, 1978
Dediščina,1983
Goličava, 1988
Temna zarja, 1996
Dolenjske bližine, 1998
Upočasnitve, 1998
Darovi, 2005
Ujedanke, 2006

Tomiki dla dzieci

Trije bratje in zlata ptica, 1956
Maček na dopustu, 1957
Juri-Muri v Afriki
Polž pred nebotičnikom, 1960
Velesenzacija, 1961
Vrtiljak
Mokedaj
Sončece v žepu, 1960
Strašni lovec Bumbum, 1969
Čenčarija, 1975
Slon v žepu, 1979
Prave (in neprave) pesmi, 1986
Besede za sladkosnede, 1991
Majhen dober dan, 1992
Sonce in sončece, 1993
Živalski ringaraja, 1994
Majnice, fulaste pesmi, 1996
Deček gre za soncem, 1998
S črko čez Krko, 2003

Dorobek tłumacza

Pavček pracował także jako tłumacz. Zajmował się przekładem rosyjskiej poezji XX w. Ważne w jego dorobku są także przekłady z języków: serbsko-chorwackiego, białoruskiego gruzińskiego i albańskiego. Tłumaczył także z innych języków słowiańskich, oprócz poezji dla dorosłych, także dla młodzieży. Jego poezja jest również tłumaczona na liczne języki, m.in.: język rosyjski serbski, czeski, chorwacki, gruziński i azerski.