Tyreotropina

Tyreotropina, hormon tyreotropowy, TSH (od ang. thyroid-stimulating hormone) – hormon glikoproteinowy, o masie cząsteczkowej 28 000 Da, wytwarzany przez przysadkę mózgową.

Cząsteczka tyreotropiny składa się z podjednostek alfa i beta. Podjednostka alfa zbudowana jest z 92-aminokwasowego polipeptydu związanego z oligosacharydami. Jest ona identyczna z podjednostką alfa ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej (hCG), a podjednostki beta tych dwóch hormonów są odmienne, choć wykazują trochę podobieństw. To sprawia, że gonadotropina kosmówkowa jest słabym agonistą tyreotropiny i wpływa na jej poziom – im wyższe stężenie hCG, tym niższe TSH[1].

U człowieka powoduje zwiększenie masy tarczycy, zwiększenie przepływu krwi przez ten narząd oraz nasilenie produkcji i wydzielania hormonów tarczycy: tyroksyny i trójjodotyroniny. Wytwarzana jest przez tyreotropy (komórki zasadochłonne β2), które są wielościenne i zawierają ziarna (średnicy 140–200 nm) ją magazynujące.

Regulacja wydzielania tyreotropiny odbywa się na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego z hormonami tarczycy; wydzielanie jest także hamowane przez somatostatynę i dopaminę, natomiast pobudzane przez tyreoliberynę oraz stres lub zimno.

Zwiększony poziom tyreotropiny zmniejsza szanse kobiety na zajście w ciążę, prawdopodobnie poprzez zaburzenia owulacji[2].

Prawidłowa ilość hormonu tyreotropowego to od 0,27 do 4,2 milijednostek na litr. Stężenie poniżej 0,1 mj/l oznacza znaczną nadczynność tarczycy. Stężenie między 0,1 a 0,27 mj/l może oznaczać nadczynność tarczycy. W tym wypadku należy wykonać test TRH. Stężenie w przedziale od 0,27 do 4,2 mj/l jest wartością prawidłową i świadczy o prawidłowej pracy tarczycy. Stężenie powyżej 4,2 mj/l najczęściej wskazuje na niedoczynność tarczycy.

W czasie ciąży u około 20% kobiet stężenie tyreotropiny jest niższe niż norma ogólnopopulacyjna; często spada poniżej granicy wykrywalności. Może to być wynikiem zwykłej nadczynności tarczycy, wywołanej na przykład przez chorobę Gravesa-Basedowa lub ciążową chorobę trofoblastyczną, ale w większości przypadków jest to przejściowa tyreotoksykoza ciążowa, stopniowo ustępująca od drugiego trymestru ciąży[3].

Hormon tyreotropowy przechodzi słabo przez łożysko.

Przypisy

  1. John Lazarus: Thyroid Regulation and Dysfunction in the Pregnant Patient. Thyroid Disease Manager, 2016-07-21. [dostęp 2016-09-27]. (ang.).
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Takehiro Hiraoka, Osamu Wada-Hiraike, Yasushi Hirota, Tetsuya Hirata, Kaori Koga. The impact of elevated thyroid stimulating hormone on female subfertility. „Reproductive Medicine and Biology”. 15 (2), s. 121–126, 2016. DOI: 10.1007/s12522-015-0221-9. 
  3. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Alicja Hubalewska-Dydejczyk, Elżbieta Bandurska-Stankiewicz, Ewa Bar-Andziak Tomasz Bednarczuk, Monika Buziak-Bereza i inni. Postępowanie w chorobach tarczycy u kobiet w ciąży. „Endokrynologia Polska”. 62 (4), s. 362–381, 2011. 

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

  • p
  • d
  • e
  • p
  • d
  • e
H01: Hormony podwzgórza i przysadki mózgowej oraz ich analogi
H01A – Hormony przedniego płata przysadki
H01AA – Kortykotropina
H01AB – Tyreotropiny
  • tyreotropina alfa
H01AC – Somatotropina i jej analogi
  • somatotropina
  • somatrem
  • mekasermina
  • sermorelina
  • rinfabat mekaserminy
  • tesamorelina
  • somapacytan
  • somatrogon
  • lonapegsomatropina
H01AX – Inne hormony przedniego płata przysadki
H01B – Hormony tylnego płata przysadki
H01BA – Wazopresyna i jej analogi
H01BB – Oksytocyna i jej analogi
H01C – Hormony podwzgórza
H01CA – Hormony uwalniające gonadotropinę (GnRH)
  • gonadorelina
  • nafarelina
H01CB – Hormony hamujące wzrost
H01CC – Antygonadotropiny uwalniające hormony
  • p
  • d
  • e
V04: Środki diagnostyczne
V04C – Inne preparaty
diagnostyczne
V04CA – Testy stosowane w cukrzycy
V04CB – Testy do badania wchłaniania tłuszczów
V04CC – Testy drożności dróg żółciowych
V04CD – Testy czynnościowe przysadki
V04CE – Testy czynnościowe wątroby
  • galaktoza
  • sulfobromoftaleina
  • metacetyna (13C)
V04CF – Preparaty stosowane w diagnostyce gruźlicy
V04CG – Testy wydzielania żołądkowego
V04CH – Testy czynności nerek
V04CJ – Testy czynności tarczycy
  • tyreotropina
  • protyrelina
V04CK – Testy czynności trzustki
V04CM – Testy stosowane w zaburzeniach płodności
  • gonadorelina
V04CX – Inne preparaty diagnostyczne
Encyklopedia internetowa (grupa lub klasa białek):