Ulica Wolności w Chorzowie
| Ten artykuł od 2011-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
ul. Wolności w Chorzowie | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo | Polska | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Długość | ok. 2 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Chorzowa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
50°17′29,2″N 18°56′43,0″E/50,291440 18,945280 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ulica Wolności w Chorzowie (pot. Wolka[1]) – główna ulica w centrum Chorzowa, usytuowana południkowo prowadząca od Rynku w Chorzowie w kierunku południowym aż do Świętochłowic. Ulica ma długość 1,98 km i w większości jest deptakiem wyłączonym z ruchu kołowego. Kursują po niej tramwaje (tylko jeden tor) w kierunku Świętochłowic i na północnym odcinku również do Chorzowa Batorego.
Historia
Ulica została wytyczona i jej budowę rozpoczęto w 1849 roku jako prywatnej szosy o długości 2,5 km, mającej na celu skomunikować Królewską Hutę i okoliczne kolonie przemysłowe z nieistniejącym dziś dworcem Kolei Górnośląskiej Königshütte ('Królewska Huta'). Budowę utwardzonej szosy (Actien-Chaussee) prowadziła spółka akcyjna Königshütte-Schwientochlowitzer Chaussee-Actienverein, która również nią zarządzała i za przejazd pobierała myto[2][3]. W 1871 roku ulica, już jako miejska, została wybrukowana[4].
Pierwotnie ulica nazywała się Schwientochlowitzerstraße ('ul. Świętochłowicka'), a później aż do 1922 roku − Kaiserstraße (ul. Cesarska)[4][5], podczas II wojny światowej Adolf-Hitler-Straße ('ul. Adolfa Hitlera')[6]. W połowie lat 90. XX wieku północna część ulicy została gruntowanie wyremontowana za prezydentury Marka Kopla, stąd jej nieformalna, współczesna nazwa Kopelstraße.
Architektura
W zabudowie przeważają kamienice pochodzące z XIX wieku. Ulica od czasu założenia Rynku jest uważana za reprezentacyjną arterię Królewskiej Huty i Chorzowa, pełniącą funkcje handlowe, usługowe, finansowe i kulturalne.
W środkowej części deptaku (Wolności 20 róg Sienkiewicza 1) zainstalowany jest Wielki Ekran o powierzchni 12m², na którym emitowane są ogłoszenia i reklamy. Ekran skierowany jest ku górnej części deptaku, widoczny ze szczytowej części ulicy zgodnie z ruchem pieszym i kołowym.
Przy ulicy znajduje się wiele restauracji, kawiarni, pubów, oraz galerie i kilka oddziałów banków; skrzyżowanie z ulicami Hajducką i Strzelców Bytomskich to tzw. „Złoty Róg”.
W południowej części tzw. przedłużonej ul. Wolności, ulica biegnie przez wiadukt nad Drogową Trasę Średnicową i pod dawnym wiaduktem kolejowym. Zabudowa południowej części ulicy jest nowocześniejsza, znajduje się tam Zespół Szkół Sportowych nr 2, boiska sportowe i budynki jednorodzinne.
Obiekty zabytkowe
Przy ul. Wolności zlokalizowane są następujące historyczne obiekty, wpisane do rejestru zabytków województwa śląskiego[7]:
- gmach poczty głównej (pod nr 2), zbudowany w latach 1891–1892 (nr rej.: 1327/84 z 30 października 1984);
- budynek Komunalnej Kasy Oszczędności, obecnie Bank Polski (ul. Zjednoczenia 1, ul. Wolności 41 a), zbudowany w 1936 roku (nr rej.: A/164/97 z 6 października 1997);
- probostwo parafii św. Jadwigi Śląskiej (pod nr 51), zbudowane w 1893 roku według projektu Paula Jackischa (nr rej.: A/241/09 z 25 maja 2009);
- kościół św. Jadwigi Śląskiej (pod nr 53) z lat 1873–1874 (nr rej.: A/502/2018 z 25 czerwca 2018)
- kamienica z oficyną, (pod nr 134) z 1900 roku (nr rej.: A/328/11 z 31 stycznia 2011).
Przypisy
- ↑ Zabytkowa zabudowa ulicy Wolności w Chorzowie - Śląskie. ... [online], www.slaskie.travel [dostęp 2020-10-06] (pol.).
- ↑ RudiR. Gador RudiR., Die Entwicklung des Straßenbaues in Preußen 1815−1875, Berlin: Ernst-Reuter-Gesellschaft, 1966, s. 50, 121, 176 .
- ↑ Th.T. Schück Th.T., Ober-Schlesien. Statistik des Regierungs-Bezirks Oppeln, Iserlohn: Verlag von I. Bädeker, 1860, s. 603 .
- ↑ a b HugoH. Mohr HugoH., Geschichte der Stadt Königshütte in Oberschlesien, Königshütte O.-S.: Druck von Franz Ploch, 1890, s. 82 .
- ↑ Red. Grzegorz Grzegorek: Encyklopedia Chorzowa. Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2009, s. 596. ISBN 978-83-926442-2-4.
- ↑ Königshütte. Adolf-Hitler-Strasse - Silesian Digital Library [online], sbc.org.pl [dostęp 2020-10-07] .
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 27–28 [dostęp 2019-09-24] .
Bibliografia
- Okręg Katowicki – Plany miast, wyd. Demart SA, Warszawa 2009, ISBN 978-83-89239-38-9.
Linki zewnętrzne
- https://www.chorzow-mbp.sowa.pl/index.php?KatID=2&typ=repl&plnk=q__Ulica+Wolno%C5%9Bci&sort=byscore (Publikacje nt. Ulicy Wolności w Bibliografii Chorzowa, hasło: Ulica Wolności)