Viivi Luik

Viivi Luik

Data urodzenia	6 listopada 1946
Narodowość	estońska
Język	estoński
Dziedzina sztuki	literatura
Ważne dzieła
Rängast rõõmust
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Viivi Luik (ur. 6 listopada 1946 w prowincji Viljandimaa) – estońska poetka i powieściopisarka.

Życiorys

Urodziła się 6 listopada 1946 w prowincji Viljandimaa, w rodzinie elektryka i pracownicy sowchozu. W latach 1965–1967 uczęszczała zaocznie do szkoły średniej w Tallinie i pracowała jako bibliotekarka^[1]. Zaczęła pisać w bardzo młodym wieku^[2]. W 1962 roku ukazał się w lokalnej gazecie jej pierwszy wiersz drukiem. Gdy rok później wygrała nagrodę literacką czasopisma dla dzieci, zaskoczeni redaktorzy najpierw zweryfikowali, czy autorem wiersza było dziecko^[1]. W 1965 roku ukazał się jej debiutancki tomik poetycki Pilvede püha, który spotkał się z pozytywnym przyjęciem krytyki^[2]. Do jednego z wierszy Olav Ehala skomponował później muzykę, a powstały utwór stał się popularną piosenką^[3]. Jej pierwsze, młodzieńcze wiersze dotyczyły przyrody, jednak wkrótce w jej twórczości pojawił się motyw niepewnego jutra i dylematów jednostki w społeczeństwie^[4]. Wydźwięk jej wierszy w tomiku Lauludemüüja (1968) został porównany przez Jaana Kaplinskiego do kanarka w kopalni^[4][2].

Od 1967 roku w pełni poświęciła się pisaniu^[2][1], a trzy lata później została członkinią Związku Pisarzy Estońskich^[1]. W latach 70. zaczęła w twórczości czerpać z symbolizmu, choć na powierzchni jej wiersze były nadal mocno zakorzenione w realizmie^[5]. W tym samym czasie, poza poezją, napisała także opowiadania dla dzieci (1974–1976)^[1]. W 1982 roku ukazał się jeden z jej najważniejszych tomików poetyckich Rängast rõõmust, który przeszedł do historii literatury estońskiej. W dziele opisała tęsknotę za bliskością, opresyjny niepokój, ale i niegasnącą nadzieję^[5]. Trzy lata później opublikowała pierwszą powieść Seitsmes rahukevad (1985), w której opisała biedę powojennej rzeczywistości Estonii widzianą oczami dziecka^[2].

Luik została wielokrotną laureatką nagród i wyróżnień. Wielokrotnie uhonorowana nagrodą literacką im. Juhana Smuula^[1], otrzymała także m.in. Nagrodę Państwową Estońskiej SRR (1987). W 2010 roku za powieść Varjuteater została wyróżniona Estońską Nagrodą Państwową w dziedzinie kultury^[1]. W lutym 2000 została odznaczona Orderem Gwiazdy Białej III klasy^[6].

Jej drugim mężem jest pisarz i dyplomata Jaak Jõerüüt^[1][2].

Wybrana twórczość

Poezja

• 1965: Pilvede püha
• 1966: Taevaste tuul: teine luulevihik
• 1968: Lauludemüüja
• 1971: Ole kus oled
• 1973: Pildi sisse minek
• 1975: Põliskevad
• 1977: Luulet 1962– 1974 (wybór wcześniejszych wierszy)
• 1978: Maapäälsed asjad
• 1979: Tubased lapsed (wiersze dla dzieci)
• 1982: Rängast rõõmust
• 1987: Kolmed tähed (wiersze dla dzieci)
• 1998: Maa taevas (wybór wierszy)
• 2005: Elujoon: Valitud luuletused 1962–1997 (wybór wierszy)
• 2006: Kogutud luuletused (wiersze zebrane)

Proza

• 1985: Seitsmes rahukevad (powieść)
• 1991: Ajaloo ilu (powieść)
• 1998: Inimese kapike (zbiór esejów)
• 2006: Kõne koolimaja haual (zbiór esejów)
• 2010: Varjuteater (powieść)
• 2010: Ma olen raamat (wywiad-rzeka prowadzony przez Hedi Rosmę)

Źródło^{[2][4][7][8][9]}.

Przypisy

Bibliografia

• Arne Merilai. Of Hard Joy: Half a Century of Viivi Luik’s Creations. Poetry. „Interlitteraria”. 18 (1), s. 211–225, 2013. Tartu: University of Tartu Press. ISSN 2228-4729.