Włodzimierz Konieczny

Włodzimierz Konieczny w mundurze legionowym.

Data i miejsce urodzenia

26 lutego 1886
Jarosław

Data i miejsce śmierci

5 lipca 1916
podczas bitwy o Polską Górę

Dziedzina sztuki

rzeźba

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Włodzimierz Fryderyk Konieczny (ur. 26 lutego 1886 w Jarosławiu, zm. 5 lipca 1916 podczas bitwy o Polską Górę na Wołyniu) – polski rzeźbiarz, grafik, poeta, porucznik Legionów Polskich.

Życiorys

Był synem Marcina, pracownika administracyjnego Szkoły Politechnicznej we Lwowie. Uczył się w gimnazjach w Tarnowie i we Lwowie, a następnie w szkole handlowej we Lwowie, wówczas też zaczął naukę rysunku w Szkole Przemysłowej w Krakowie. Przerwał ją jednak i za namową Stanisława Witkiewicza (ojca) w 1901 r. zaczął kształcenie w Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem^[1]. Następnie rozpoczął studia na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, rzeźby uczył go Konstanty Laszczka a grafiki i malarstwa Józef Pankiewicz. Dzięki otrzymanemu stypendium kontynuował naukę podczas rocznego pobytu w Paryżu. Po powrocie do Krakowa zaangażował się w organizację Warsztatów Krakowskich (razem z Wojciechem Jastrzębowskim), działał w Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckim. Był znany w krakowskim środowisku artystycznym, należał do Towarzystwa Artystów Polskich„ Sztuka”, utrzymywał przyjacielskie relacje ze Stanisławem Ignacym Witkiewiczem i Stefanem Żeromskim. Żeromski zadedykował mu później, w 1923 r., pracę pt. „Snobizm i postęp”^[2]. Konieczny był też autorem kilku utworów literackich, m.in. nie publikowanych dramatów Wieczny budowniczy i Straceńcy oraz kilku wierszy i szkiców opublikowanych w „Krytyce” (poezje przypomniano w międzywojniu w „Panteonie Polskim”^[3]. W 1914 Konieczny wstąpił do 1 pułku piechoty Legionów Polskich walczył nad Nidą. Przegrupowany do 5 pułku piechoty był dowódcą plutonu 6 kompanii II baonu. Awansował na dowódcę 4 kompanii, zginął podczas walk o Polską Górę pod Kostiuchnówką. Ciała nie odnaleziono, prawdopodobnie spoczywa anonimowo w mogile zbiorowej.

Pomnik Czynu Legionów w Radomiu

Osobny artykuł: Pomnik Czynu Legionów.

Przed śmiercią stacjonując na Wołyniu wyrzeźbił statuetkę legionisty, którą otrzymał w prezencie imieninowym 19 marca 1916 marszałek Józef Piłsudski. Włodzimierza Koniecznego pośmiertnie awansowano do stopnia kapitana i odznaczono Krzyżem Niepodległości oraz orderem Virtuti Militari V klasy. Gdy w Radomiu planowano upamiętnić Legiony Polskie powołany w tym celu komitet miał problem z wyborem odpowiedniej rzeźby. Przebywający w Radomiu Józef Piłsudski zasugerował rzeźbę Włodzimierza Koniecznego, pomnik został zaprojektowany przez Kazimierza Pietkiewicza i sporządzony z brązu uzyskanego z przetopionych luf austriackich armat. Rzeźbę odsłonięto 10 sierpnia 1930 w obecności Józefa Piłsudskiego, polityków i uczestników IX Zjazdu Związku Legionistów, który w tym czasie odbywał się w Radomiu.

Przypisy

↑ Marek Gałęzowski, Konieczny Włodzimierz [w:] idem, My idziemy w zórz świtanie... Sylwetki oficerów Legionów Polskich poległych i zmarłych w walce o niepodległość w latach 1914–1916, Warszawa: IPN, 2019, s. 134-135.
↑ Stefan Żeromski, Snobizm i postęp. Kraków 1923. (Całość w: Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona).
↑ Ibidem, s. 135.

Bibliografia

Marek Gałęzowski, Konieczny Włodzimierz [w:] idem, My idziemy w zórz świtanie... Sylwetki oficerów Legionów Polskich poległych i zmarłych w walce o niepodległość w latach 1914–1916, Warszawa: IPN, 2019, s. 134-145.
Grażyna i Przemysław Witekowie "Artyści w strzeleckim zbrojnym ruchu niepodległościowym I wojny światowej", Oleandry nr. 16 (maj 2005). jozwa22.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-25)].
Muzeum Narodowe w Krakowie, Włodzimierz Konieczny
Artlist, Włodzimierz Konieczny, biogram. artlist.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
Żołnierze niepodległości. Konieczny Włodzimierz Fryderyk. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2020-05-02].