Zamek w Papowie Biskupim

Zamek w Papowie Biskupim
Symbol zabytku nr rej. A/106 z 13 kwietnia 1937 (brak decyzji w NID)[1]
Ilustracja
Ruiny zamku w Papowie Biskupim
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Papowo Biskupie

Ukończenie budowy

XIV wiek

Pierwszy właściciel

zakon krzyżacki

Położenie na mapie gminy Papowo Biskupie
Mapa konturowa gminy Papowo Biskupie, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zamek w Papowie Biskupim”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Zamek w Papowie Biskupim”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Zamek w Papowie Biskupim”
Położenie na mapie powiatu chełmińskiego
Mapa konturowa powiatu chełmińskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Zamek w Papowie Biskupim”
Ziemia53°15′07,20″N 18°33′51,47″E/53,252000 18,564297
Multimedia w Wikimedia Commons

Zamek w Papowie Biskupim – ruiny średniowiecznego zamku krzyżackiego w Papowie Biskupim, w powiecie chełmińskim, w województwie kujawsko-pomorskim.

Historia

Budowę niewielkiego zamku konwentualnego rozpoczęto na przełomie lat 70.-80. lub w latach 80. XIII wieku[2] od budowy muru obwodowego, potem zbudowano skrzydło północne (główne), a następnie pozostałe skrzydła. W dalszej kolejności wybudowano przedbramie i nieregularne przedzamcze[3]. Kolejne prace wykonywano na zamku na początku XV wieku. Zamek nie miał wieży głównej i był to typowy kasztel z małymi wieżami narożnymi oraz dziedzińcem otoczonym drewnianym gankiem. Nietypowe w zamku w Papowie było to, że zbudowano go w większości z kamieni polnych, a nie z cegły tak jak zamki zbudowane w późniejszym okresie.

Makieta zamku w Papowie Biskupim znajdująca się w Parku miniatur zamków krzyżackich Ziemi Chełmińskiej w Chełmnie

Do 1410 roku znajdowała się tutaj siedziba niewielkiego komturstwa. Po bitwie pod Grunwaldem w lecie 1410 roku na krótko zamek obsadziło rycerstwo polskie. Po wycofaniu wojsk polskich była to siedziba wójta krzyżackiego. W 1411 roku polski rycerz Janusz Brzozogłowy wraz z kilkudziesięcioma zbrojnymi z zamku bydgoskiego przeszli przez bród na Wiśle pod Solcem Kujawskim i napadli na Papowo, uprowadzając konie wielkiego mistrza, biorąc do niewoli rycerzy i bezpiecznie wracając do Polski. Najazd ten spowodował zniszczenia na przedzamczu. Podczas wojny trzynastoletniej w 1454 roku na zamku schronił się wielki marszałek, komtur gdański i komtur grudziądzki. W dniu 7 lutego 1454 roku zamek został zdobyty przez walczące po stronie Polski wojska Związku Pruskiego i czeskich rycerzy najemnych pod dowództwem pruskiego rycerza Ottona Machwica. Zamek obsadziła załoga dowodzona przez Janka z Targowiska. Wkrótce król Kazimierz Jagiellończyk rozkazał zniszczyć zamek, jednak w 1458 roku, zamek obsadziły krzyżackie oddziały zaciężne pod dowództwem Bernarda Szumborskiego na czele 55 żołnierzy. W lipcu tego samego roku pod zamek podeszli Polacy dowodzeni przez rycerza Piotra z Szamotuł, w związku z czym Krzyżacy się poddali. Następnie wojska polskie realizując polecenie króla spaliły zamek. W 1466 roku znalazł się on w granicach Królestwa Polskiego, stając się królewszczyzną. Jego pierwszym starostą został Gabriel Bażyński. W 1505 roku król Aleksander Jagiellończyk nadał obiekt biskupom chełmińskim, którzy w XVI wieku częściowo rozebrali go przed 1639 rokiem na materiał budowlany na potrzeby budowy seminarium duchownego w Chełmnie, jednak z uwagi na to, że zamek zbudowano z kamieni polnych, w dużym stopniu przetrwał tę rozbiórkę. W rękach biskupów ruiny zamku pozostawały do I rozbioru Polski w 1772 r. W XIX wieku dalszych zniszczeń dokonali okoliczni mieszkańcy. Zamek był wybudowany z głazów narzutowych oraz granitu[3][4].

Obiekt wpisany na listę rejestru zabytków (Nr rej: A/106 z 13.04.1937)[5]

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2015-03-14] .
  2. BoguszB. Wasik BoguszB., Przekształcenia techniki budowy i architektury zamków krzyżackich w końcu XIII i początku XIV wieku w kontekście rozwoju państwa zakonnego w Prusach, [w:] Życie społeczno-kulturalne w państwie zakonu krzyzackiego (XIII-XVI w.), red. J. Gancewski i in., Olsztyn 2016, s. 115-136 [online] [dostęp 2018-05-08]  (ang.).
  3. a b archeozamki.pl [online], archeozamki.pl [dostęp 2018-07-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-23] .
  4. Informacje pochodzą z tabliczki znajdującej się na ruinach zamku. Zdjęcie tabliczki dostępne jest tutaj.
  5. http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/stan%20na%2030%20czerwca%202014/KUJ-rej.pdf