1649

Ovo je članak o godini 1649.
Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek
Decenija: 1610-e  1620-e  1630-e  – 1640-e –  1650-e  1660-e  1670-e
Godine: 1646 1647 1648 – 1649 – 1650 1651 1652
Pogubljenje Čarlsa I
1649. po kalendarima
Gregorijanski 1649. (MDCXLIX)
Ab urbe condita 2402.
Islamski 1058–1059.
Iranski 1027–1028.
Hebrejski 5409–5410.
Bizantski 7157–7158.
Koptski 1365–1366.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat 1704–1705.
• Shaka Samvat 1571–1572.
• Kali Yuga 4750–4751.
Kineski
• Kontinualno 4285–4286.
• 60 godina Yin Zemlja Vo(l)
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11649.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1649 (MDCXLIX) bila je redovna godina koja počinje u petak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u ponedjeljak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

1649 na Wikimedijinoj ostavi

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

  • 2. 1. (23. 12. 1648. po j.k.) - Bogdan Hmeljnicki ušao u Kijev - začetak Kozačkog hetmanata (Hetmanština, zvanično Zaporoška Vojska).
  • 14. 1. - Hrvatski sabor u Varaždinu, ban Nikola VII. Zrinski uveden u bansku čast[1].
  • januar - Kandijski rat: Crnogorci napadaju Bar pomažući mletačko iskrcavanje (Leonardo Foscolo) koje nije uspjelo[2]; brdska plemena se nisu pojavila[3].
  • 1. 2. - Papa potvrdio zagrebačkog biskupa Petra Petretića[1].
  • 9. 2. (30. 1. po j.k.) - Kralj Čarls I pogubljen tri dana nakon što je osuđen za izdaju - monarhijski Engleski interregnum traje do 1660.
  • 15. 2. (5. 1. po j.k.) - Čarls II Stjuart priznat u Škotskoj.
  • 22. 2. - Mogulsko-safavidski rat (1649-53): persijski šah Abbas II zauzeo Kandahar.
  • februar - Mlečani sa Nikšićanima, Riđanima i Drobnjacima zauzeli Risan;
    • u ovo vreme Nikšićani uzeli Grahovo a Kuči Medun[3]. Foskolo odlazi sa flotom iz Crne Gore. Crnogorci i Brđani sklapaju plemenski savez[4].
  • 11. 3. - Rueilski mir okončava prvu Frondu u Parizu.
  • mart - Morlaci od Trogira i Splita prešli Cetinu da bi prihvatili harambašu Iliju Nakića, ali naleteli na Turke i izgubili 200 ljudi; Turci nakon toga opustošili Polaču kod Knina[5].

April/Travanj – Jun/Lipanj

  • 21. 4. - Marylandski akt o toleranciji za trinitarne hrišćane.
  • 12. 5. - Kandijski rat: Giacomo da Riva uspešniji u pomorskoj bici protiv kapudan-paše Voinok Ahmeda kod Stare Fokeje[6].
  • 27. 5. - Razbijena pobuna Levellera u engleskoj Armiji novog uzora.
  • 29. 5. (19. 5. po j.k.) - Engleski Krnji parlament proglasio Commonwealth (republiku).
  • jun, početkom - Livanjski Turci upali u šibenski kraj, ubili 70 morlaka i odveli 300 žena i dece - morlaci ubrzo uzvraćaju upadom u Bosnu[7].

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

  • 1. 7. - Žitvatoročki mir iz 1606. između Habsburga i Osmanlija obnovljen na 22 godine, s tim što Habsburzi više ne daju godišnji danak[1][8].
  • srpanj - U Šibeniku se pojavila kuga koja je odnela većinu stanovnika; hara i u ostatku Dalmacije do početka iduće godine, izaziva i veliku glad[9].
  • jul - Beg Filipović zapalio Nin, odbijen od Klisa; sledi nekoliko meseci zatišja zbog kuge[10].
  • 19. 7. - Dioba Nikole i Petra Zrinskog: Nikola dobio Međimurje sa Čakov­cem i Strigovom, Vrbovec i Rakovec u križ. županiji, Zrinsku kuću u Beču, te Zrinske posjede u Ugarskoj. Petar dobio Gorski kotar s Bro­dom na Kupi, Primorje s Bakrom, Hreljinom, Grobnikom i Kralje­vicom, imanje Božjakovinu, te Ozalj, Ribnik i Švarču kod Karlovca[1].
  • 29. 7. - Jak zemljotres u Tokiju.
  • leto - Harambaša Petar Kulišić pleni turska i dubrovačka sela[11].
  • 10. 8. - Grbljani, Mainjani i Pobori se pod mletačkim vođstvom ulogorili na Cetinju, pridružili im se mnogi Crnogorci, ne i spahija Martin[2] koji je prebegao Turcima[12].
  • 25. 8. - Počinje Cromwellovo osvajanje Irske (1649-53).
  • 28. 8. - Skadarski sandžakbeg Jusufbegović napao mletački logor u Lješkopolju blizu Morače i razbio ih[12] - Mlečani će se povući iz Crne Gore (u Kotor[13]) a Turci će primiriti Crnogorce i Brđane, sem Bjelopavlića[2].
  • 2. 9. - Rat za Castro okončan uništenjem tog grada od strane papskih snaga.
  • 21. 9. - Okončana Opsada Droghede - Englezi masakrirali irski garnizon.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

  • oktobar - Turci upali u Ravne kotare i ubili 70 morlaka - ovi će odgovoriti napadima na Bihać i Livno[10].
  • 21. 10. - Pohara Wexforda: Cromwellove snage masakrirale irske vojnike i civile.
  • studeni, koncem - Kako bi kaznio bosanske Turke, Petar Zrinski zapalio tri sela kod Izačića i Klokoča i uzeo 2.100 grla stoke; kod crkve u Rakovici porazio zapovjednika Krupe delibašu Badankovića (Badančevića?)[1].

Kroz godinu

  • 1646-49 - Moguće vreme nastanka "Hasanaginice".
  • Gavrilo Trojičanin iz Pljevalja zapisao da Turci čine "veliku bedu" svojim podanicima i "svakog dana" uzimaju danke[14][15] (vojnici Ali-age[16]).
  • U Hrvatskoj se pojavilo mnogo razbojnika nakon povratka vojnika iz Tridesetogodišnjeg rata[1].
  • Uveden "dvorski agent" (agens aulicus) koji je na habsburškom dvoru zadužen za poslove Hrvatske (razmišlja se o izjednačavanju Ugarske i Hrvatske sa austrijskim zemljama)[17].
  • Obnovljena zabrana trgovine preko luka Bakar i Bakarac, proširena na platno, bakar, željezo i mjed[18].
  • Jakov Mikalja započeo tiskanje djela Blago jezika slovinskoga illi slovnik u komu izgovarajuse rjeci slovinske Latinski i Diacki.
  • U Rusiji donesena kodifikacija zakona Sobornoje uloženije - konsolidovano kmetstvo.
  • U Engleskoj se okupili "Kopači" (Diggers).
  • Otto von Guericke pronašao klipnu pumpu.
  • Descartesov traktat "Strasti duše".

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1649.

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1649.

Reference

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Horvat, Ban Nikola Zrinski mladji
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Historija n. J., 550
  3. ↑ 3,0 3,1 Istorija s. n., 359
  4. ↑ Istorija s. n., 374
  5. ↑ Istorija s. n., 366
  6. ↑ Setton, 155
  7. ↑ Istorija s. n., 367
  8. ↑ Setton, 157
  9. ↑ Historija n. J., 560
  10. ↑ 10,0 10,1 Istorija s. n., 368
  11. ↑ Istorija s. n., 365
  12. ↑ 12,0 12,1 Istorija s. n., 375
  13. ↑ Crna Gora od kraja XV veka do 1914. godine, rastko.rs
  14. ↑ Vladimir Ćorović, Verski pokreti, rastko.rs
  15. ↑ Vladimir Ćorović, Književnost u Bosni i Hercegovini, rastko.rs
  16. ↑ Justin Popović, Život svetog Vasilija Ostroškog čudotvorca, rastko.rs
  17. ↑ Historija n. J., 703
  18. ↑ Historija n. J., 714
Literatura
  • Rudolf Horvat, Ban Nikola Zrinski mladji (hr Wikisource)
  • Kenneth Meyer Setton. Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century. American Philosophical Society; 1991. ISBN 978-0-87169-192-7.
  • Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
  • Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5