Cuenca (Ekvador)

Ovo je glavno značenje pojma Cuenca (Ekvador). Za druga značenja, v. Cuenca (razdvojba).

Cuenca Santa Ana de los Ríos
grad
Panorama historijskog centra
2°53′51″S 79°00′16″W / 2.89750°S 79.00444°W / -2.89750; -79.00444
Država	Ekvador
Provincija	Azuay
Kanton	Cuenca
Osnovan	1557.[1]
Uprava
• Alcalde	Cristian Zamora Matute
Površina
• Ukupno	71.45 km²
Nadmorska visina	2,550[1] m
Stanovništvo  (2022.)
• Ukupno	361.524
• Gustina	51/km²
Vremenska zona	UTC-5
Poštanski broj	EC010150[1]
Pozivni broj	593 7[1]

Cuenca je sa svojih 361,524 stanovnika^[1]treći po veličini grad u Ekvadoru, koji se nalazi na jugozapadu zemlje u Provinciji Azuay u kojoj je administrativni centar.

Grad se prostire u kotlini rijeke Tomebamba, na nadmorskoj visini od 2,550 metara^[1]udaljen 196 km jugoistočno od Guayaquila.

Cuenca je osnovana kao španjolska kolonija (entroterra) 1557. Izgrđena po strogim urbanističkim pravilima koje je 30 godina ranije izdao Karlo V., car Svetog Rimskog Carstva. Grad i danas poštuje formalni ortogonalni plan koji postoji već 400 godina. Kao poljoprivredni i administrativni centar cijele regije, Cuenca je bila mjesto miješanja lokalnih stanovnika i doseljenika. Arhitektura Cuence, čiji velik dio datira iz 18. vijeka, "modernizirana" je u tz. "republikanskom stilu" zahvaljujući ekonomskom prosperitetu u 19. vijeku kad se industrijalizirao. Zbog svega navedenoga, stara gradska jezgra Cuence je vrštena na UNESCO-v popis mjesta svjetske baštine u Amerikama 1999. godine^[2].

Cuencu je osnovao 12. aprila 1557. guverner i kapetan-general Gil Ramírez Davalos Quito pod imenom Santa Ana de los Rios de Cuatro Cuenca, po naredbi 3. potkralja Perua, Andresq Hurtadoq de Mendoze primili. cilj je bio pretvoriti grad u poljoprivredno središte područja okolnih ravnica povoljnih za uzgoj i gajenje stoke, ali i administrativni centar za brojno indijsko stanovništvo Andske regije. Grad je osnovan u blizini starijeg Inka naselja Pumpapungo (Pumapunku) koji je ležao u ruševinama zbog rata vladara Tupac Yupanquija protiv lokalnih Cañari indijanaca od prije 50 godina ranije. Na temeljima Inka palače i Wiraqucha hrama, koje je otkrio njemački arheolog dr. Max Uhle 1925. god., danas se nalazi Muzej ekvadorske unutrašnjosti.

U Cuenci je Simon Bolivar u u novembru 1820. objavio proglas za nezavisnost od španjolske krune. Četrdeset godina kasnije, oko 2000 francuskih jezuita se mirno doselilo u Cuencu. Nastupila je industrijapizacija grada koji je postao veliki izvoznik kinina, slamnatih šešira i drugih proizvoda. Taj razvoj mu je omogućio da postane relativno bogatiji, što je pratila izgradnja nekih važnijih objekata, uključujući i univerzitet u Cuenci 1867. godine.

Dana 11. jula 1983. godine, putnički avion Boeing 737 se nakon eksplozije srušio u blizini grada, pri čemu je svih 119 putnika poginulo.

Andski planina lanci su dugo izolirali grad, ali su mu omogućili bliski kontakt s prirodnim okolišem. On je uzgrađen u strogoj mreži okomitih ulica koje se protežu od glavnog trga, parka Abdon Calderón, u obliku 200 identičnih gradskih blokova. Na trgu se nalazilo Sjedište Gradskog vijeća, Ured guvernera, i dvije katedrale okružene sudovima. Ulice su široke i obasjane suncem, a za urbano tkivo grada su značajni i brojni parkovi, trgovi, crkve, samostani i druge javne površine.

Mnoge jednostavnije kolonijalne kuće su pretvorene u važnije rezidencije, osobito tijekom razdoblja ekspanzije u 19. st. To je rezultiralo neobičnom arhitekturom na koju su utjecali domaći, ali i europski stilovi. Nekoliko važnih zdanja su:

• Stara katedrala (Antigua Catedral de Cuenca) iz 1557. godine je danas muzej.
• Nova katedrala Bezgrešnog Začeća (Catedral Metropolitana de la Inmaculada Concepción), koja je započeta 1880. godine u neogotičkom stilu, je svojim plavim kupolama postala simbolom grada. Njezino pročelje s nedovršenim tornjevima (zbog greške arhitekta u proračunu) je pokriveno alabasterom i lokalnim mramorom, dok su podovi optočeni ružićastim mramorom iz Carrare (Italija). Kada je dovršena u nju je moglo stati 9.000 ljudi od ukupno 10.000, koliko je tada Cuenca imala stanovnika.
• Karmelićanski samostan El Carmen de Asuncion ima atrij u kojoj se nalazi tržnica cvijeća koja dodatno ukrašava prekrasnu arhitekturu s raskošnim pročeljem i pozlaćenom propovjedaonicom.
• Crkva sv. Dominika (Santo Domingo)

• 
  Panorama središta Cuence noću
• 
  Stara gradska vijećnica (Alcaldía de Cuenca)
• 
  Republikanska arhitektura Cuence
• 
  Kupole nove katedrale
• 
  Crkva sv. Dominika

Kanton Cuenca se sastoji od slijedećih parohija:

Cuenca (Ekvador) na Wikimedijinoj ostavi

• Neslužbena stranica grada Cuenca, Ekvador Arhivirano 2006-05-26 na Wayback Machine-u

• p
• r
• u

Svjetska baština u Ekvadoru

Kulturna dobra (3)

• Historijski centar grada Cuenca (1999)
• Andski sistem puteva Qhapaq Ñan¹ (2014)
• Stari dio grada Quito (1978)

Prirodna dobra (2)

• Arhipelag Galápagos (1978)
• Nacionalni park Sangay (1983)

Nematerijalna svjetska baština (3)

• Muzika marimba i tradicionalni napjevi južnopacifičke obale Kolumbije² (2010)
• Tradicionalno pletenje šešira od trstike Toquilla (2012)
• Usmena baština i kulturne manifestacije naroda Zápara (2009)

¹ Zajednička svjetska baština Čilea, Bolivije, Argentine, Ekvadora, Kolumbije i Perua; ² Zajedno s Kolumbijom; ^* Svjetska baština u opasnosti