Elton John

Elton John
Lični podaci
Ime po rođenju	Reginald Kenneth Dwight
Datum rođenja	25. 3. 1947. (1947-03-25) (dob: 77)
Mjesto rođenja	Greater London, London, Engleska,
Zanimanje	pjevanje, pijanist
Muzički rad
Period aktivnosti	1968 -
Žanr	pop
Instrumenti	klavir
Ostalo
Službene stranice	Zvanični sajt

Sir Elton John, rođen kao Reginald Kenneth Dwight (Greater London, London, Engleska, 25. ožujka 1947.), britanski pijanist, pjevač, glumac, skladatelj i glazbeni producent.

U svojoj četrdesetogodišnjoj karijeri John je prodao više od 250 000 000 albuma.^[1] Nagrađen je sa pet Grammy nagrada, kao i s jednim Oscarom za Filmsku glazbu. Časopis Rolling Stone stavio ga je na 49. mjesto liste 100 najvećih glazbenika svih vremena.

1994. godine dobio je svoje mjesto u Rock and Roll Hall of Fame muzeju, Cleveland, Ohio, SAD. Krajem 80-ih godina 20. stoljeća iključuje se u borbu protiv SIDE. 1998. godine Britanska Kraljica Elizabeth dodijelila mu je titulu viteza.

Prvi nastup u Hrvatskoj Elton John održao je 8. srpnja 2009. u Pulskoj areni.

Biografija

John je rođen kao Reginald Kenneth Dwight 25. marta, 1947. i odrastao je u Pinneru (deo šireg Londona) živeći sa svojim roditeljima i babom i dedom po majci. Osnovnu i srednju školu je pohađao u Pinneru, ali je napustio školu pre maturiranja, kako bi se posvetio muzičkoj karijeri.^[2][3][4]

Kada je John počeo ozbiljno da razmišlja o muzičkoj karijeri, njegov otac, koji je bio oficir u Kraljevskoj avijaciji, pokušao je da ga usmeri na neka konvencionalnija zanimanja, kao što je bankarstvo.^[2] John je počeo da svira klavir sa tri godine, a već tokom naredne godine majka ga je čila kako "skida" Atwellov valcer .^[2][3] Sa sedam godina je počeo i formalno da uči klavir. Sa 11 godina dobio je stipendiju za Kraljevsku muzičku akademiju. Prema svedočenju jednog od njegovih instruktora, John je mogao da odsvira Handelovo delo od četiri stranice nakon samo jednog slušanja, kao "gramofonska ploča".^[3]

Narednih pet godina posećivao je subotnju nastavu na akademiji u Londonu. Rekao je da je uživao da svira Chopina i Bacha i da peva u horu nedeljom, ali da nije bio posvećen učenik.^[3] "Na neki način sam mrzeo da idem na akademiju", rekao je. "Bio sam jedan od one dece koja su mogla da se provuku bez vežbanja i da i dalje prolazim razrede." ^[3] Tvrdio je i da je ponekad propuštao časove i samo se vozi metroom.^[3] Ipak, nekoliko učitelja je tvrdilo da je bio "uzoran učenik" i da je tokom poslednjih godina uzimao dodatne privatne časove.^[3]

Muzička karijera

1962 – 1969

Glavni članak: Bluesology

Sa 15 godina uz pomoć majke i očuha počeo je da svira klavir u obližnjem pabu, izvodeći popularne standarde, kao i svoje pesme.^[5][6]. Godine 1964. osnovao je grupu Bluesology sa svojim prijateljima. Sredinom 1960-ih bend je svirao kao predgrupa američkim muzičarima kao što su The Isley Brothers, Major Lance, Billy Stewart, Doris Troy i Patti LaBelle and The Bluebelles. Godine 1966 bend je postao prateća grupa muzičaru Long John Baldryju i svirali su po engleskim kabareima.

Nakon neuspelih audicija, John se javio na oglas u časopisu New Musical Express, koji je dao Ray Williams, urednik Liberty Records-a.^[7] Nakon prvog sastanka Williams mu je dao nekoliko tekstova koje je napisao Bernie Taupin, koji se javio na isti oglas. John je napisao muziku za tekstove i poslao ih Taupinu, što je označilo početak njihove saradnje koja i dalje traje. Njihova prva pesma je snimljena 1967. godine, Scarecrow, a šest meseci kasnije, kada su se njih dvojica po prvi put sreli, on je već počeo da koristi pseudonim Elton John, kao omaž saksofonisti Elton Deanu i Long John Baldryju.^[5]

Godine 1968 tim John-Taupin su počeli da rade za DJM Records pišući pesme za izvođače kao što su Roger Cook i Lulu ^[8].

Empty Sky do Blue Moves (1969-1976)

Prema preporuci muzičkog izdavača Steva Browna, John i Taupin su napisali nekoliko pesma koje je trebalo John da snimi za DJM. Snimio je sva singla, I've Been Loving You (1968) i Lady Samantha (1969), kao i album, Empty Sky. Uprkos odličnim kritikama, ništa od ovog materijala se nije dobro prodavalo. Sledeći album, Elton John je izašao 1970 je postavio standard za sve sledeće: gospel harmonizovani rok i bolne balade. Prvi singl sa albuma, Border Song je dospeo tek na 92 mesto na Billboard Hot 100 listi, ali je sledeći singl, Your Song dospeo u prvih deset, nakon čega je i album imao uspeha.

Prvi Johnov album koji je izbio na prvo mesto US top liste bio je Honky Chateau iz 1972, na kome su se nalazili sinlovi Rocket Man (često upoređivan sa Space Oddity David Bowiea), kao i Honky Cat.

Goodbye Yellow Brick Road je dobio odlične kritike i popularnost kako u Evropi, tako i u Americi i zadržao se dva meseca na prvoj poziciji.^[9] Album je sadržao hitove kao što su Bennie and the Jets, Goodbye Yellow Brick Road, Candle in the Wind, Saturday Night's Alright for Fighting, Funeral For A Friend/Love Lies Bleeding i Grey Seal.

U saradnji sa John Lennonon 1974, Elton John je snimio pesmu The Beatles–a, Lucy in the Sky with Diammonds i Lennonovu One Day at a Time, a za uzvarat se pojavio sa Lennonom u Whatever Gets You thru the Night. Njih dvojica su izveli ova dva hita, kao i I Saw Her Standing There u Medison Square Gardenu, što je bio i poslednji Lennonov javni nastup.

Godine 1976 izašla su dva albuma, Here and There i Blue Movies, koji sadrži hit Sorry Seems to Be the Hardest Word. Najveći uspeh 1976. doživljava duet sa Kiki Dee, Don't Go Breaking My Heart. Konačno, te godine se pojavio intervju u Rolling Stone pod nazivom Elton's Frank Talk, u kome John izjavljuje da je biseksualac.

Pored komercijalnog uspeha u periodu 1970-1976, John je imao i veliki uspeh kod kritičara. U toku samo tri godine, između 1972 i 1975. John je imao sedam uzastopnih albuma na prvom mestu top listi.

Prekid

Nakon 1976 Johnova karijera je doživela pad. Novembra 1977. John je najavio da se povlači i da više neće nastupati, a Taupin je počeo da sarađuje sa drugima. John se povukao u svoje tri vile i pojavljivao se u javnosti samo da bi pratio utakmice Watforda, tima za koji je dugo navijao i koji je kasnije kupio. Neki veruju da se John povukao zbog negativnih reakcija na njegovo objavljivanje biseksualnosti.

Izbacujući samo jedan album godišnje, John je objavio A Single Man, 1978 u saradnji sa novim tekstopiscem, Garyjem Osbornom. Album nije imao nijedan hit koji je dospeo u top 20. U pratnji Raya Coopera, John je 1979 postao prva zapadnjačka zvezda koja je imala turneju po Sovjetskom Savezu. Njegov disco album, Victim of Love je imao malo uspeha.

21 at 33 do Sleeping with the Past (1979-1989)

Godine 1979. Taupin i John su ponovo sarađivali na albumu 21 at 33, koji je objavljen sledeće godine i koji je dao prvi hit posle četiri godine, Little Jeannie (koji je, doduše, napisao Gary Osborne). John je 13. septembra, 1980. održao besplatan koncert pred oko 400.000 fanova u Central Parku, gde je otpevao i Imagine, posvećujući je svom prijatelju Johnu Lennonu. Lennon je ubijen tri meseca kasnije, a John je održao koncert u njegovu čast u Medison Square Gardenu, avgusta, 1982, gde su mu se na sceni pridružili i Yoko Ono i Sean Ono Lennon, koga je Elton John krstio.

1980-e su mu donele velike i iznenadne preokrete. Godine 1984. John je iznenadio sve oženivši se Renatom Blauel. Izjavio je da veoma voli Renatu i da su i dalje veoma dobri prijatelji. Godine 1988. Elton je počeo sa svojim coming outom. To je bio period pre konačnog obznanjivanja da je gej. John tvrdi da je govorio da je biseksualac, jer je i sam pokušavao sa pomiri svoja osećanja. Nakon ovog "otkrića" Renate i on su se razveli.

Na turneji po Australiji 1986. John je izgubio glas. Ubrzo nakon toga imao je operaciju grla, koja mu je trajno promenila glas. Uklonjeno mu je nekoliko benignih polipa sa glasnih žica, nakon čega je ostao bez svog poznatog falseta. Godine upotrebe heroina i alkohola počele su da ostavljaju posledice na njega. Godine 1987 dobio tužbu protiv tabloida The Sun, koji je objavio da je John imao seks sa maloletnikom. Nakon presude John je izjavio "Možete me nazvati debelom, ćelavom, netalentovanom tetkom koja ne ume da peva – ali ne možete da pričate laži o meni."

Godine 1983, John je uspeo da se vrati na top liste albumom Too Low For Zero, koji je sadržao hitove I'm Still Standing i I Guess That's Why They Call It the Blues. Ipak, nikada ponovo nije doživeo uspeh iz 1970-ih.

Godine 1985. John je bio jedan od muzičara koji su učestvovali u Live Aidu, gde je pevao Bennie and the Jets, Rocket Man, Don't Go Breaking My Heart i Don't Let The Sun Go Down On Me, koju je otpevao zajedno sa Georgeom Michaelom, koji je tada još uvek bio u "Wham!"-u. Nastup na Live Aidu je označio početak njegovog angažovanja u dobrotvorene svrhe.

Godina 1988 označila je kraj ere Eltona Johna. Za preko 20 miliona dolara prodao je oko 2000 delova svojih kostima na aukciji u Sotheby's-u, čime se simbolično oprostio od svoje teatralne persone. U kasnijim intervjuima izjavljivao je da mu je 1989. godina bila najgori period u životu.

1990-e

John je bio jako pogođen slučajem Ryana White, dečaka iz Idinane koji je bolovao od AIDS-a. Elton John i Michael Jackson su se sprijateljili sa dečakom i njegovom porodicom i pomagali ih do Whiteove smrti 1990. Iste godine John je otišao na lečenje od narkomanije, alkoholizma i bulimije. Takođe 1990. John je konačno dospeo na prvo mesto UK top liste sa pesmom Sacrifice, na kome je ostao šest nedelja.

Godine 1992. osnovao je Elton John AIDS Foundation koja 90% fonda daje za negu obolelih, a 10% za edukaciju o prevenciji. Takođe je najavio da će svi njegovi budući prihodi od autorskih prava biti uplaćivani za ispitivanje AIDS-a. Iste godine je objavio album The One, koji je imao najveći uspeh još od Blue Movies iz 1976.

Godine 1993 objavio je album Duets, sa još 15 izvođača, među kojima su bili i Tammy Wynette, Eric Clapton i RuPaul.

Zajedno sa tekstopiscem Tim Riceom, John je 1994. napisao pesme za Disneyjev film The Lion King. Tri od pet nominacija za Oscar za najbolju pesmu te godine bile su za ovaj film i Oscar je osvojila pesma Can You Feel the Love Tonight. Verzije koje je otpevao John, kako te pesme, tako i Circe of Life postale su veliki hitovi. A ista pesma je dobila i nagradu Grammy za najbolji muški pop vokal. Nakon izlaska soundtracka, album je ostao na vrhu top listi devet nedelja i prodat je u 15 miliona primeraka.

Godine 1994. John je uveden u Rock and Roll Hall of Fame. Naredne godine proizveden je u komandanta Reda britanske imperije. Proizveden je, takođe, u mlađeg viteza, što mu daje pravo da koristi prefiks Sir.

Godine 1997. proslavio je svoj pedeseti rođendan velikim partijem sa 500 zvanica, obučen u kostim Louisa XIV. Zajedno sa preostalim članovima grupe Queen nastupio je na premijeri Le Presbytere N'a Rien Perdu De Son Charme Ni Le Jardin Du Son Éclat, delu legendarnog baletskog igrača, Mauricea Bejarta inspirisano AIDS-om i smrću Freddiea Mercuryja i baletskog prvaka Jorga Donna. Kasnije tokom iste godine dva njegova bliska prijatelja su umrla: dizajner Gianni Versace je ubijen i Diana, Princeza od Walesa je poginula u saobraćajnoj nesreći.

Početkom septembra Taupin je izmenio tekst pesme Candle in the Wind i John je izveo pesmu na sahrani u Westminster Abbey. Objavljena verzija pesme, Candle in the Wind 1997 je postala najbrže i najviše prodavani hit svih vremena, sa 5 miliona prodatih primeraka u UK, 11 miliona u SAD i 33 miliona širom sveta i sa zaradom od oko 55 miliona funti uplaćenih u Diana, Princess of Wales Memorial Fund. Za ovu pesmu dobio je još jednu nagradu Grammy. Nakon Dianine sahrane John nije izvodio ovu pesmu, jer je namenjena da se izvede samo jednom, kako bi joj se istakao značaj i da bi se učinila posebnom.

2000-e

Nakon adaptacije The Lion King-a za Broadway, Elton John je komponovao muziku i za Aidu, za koji je dobio nagradu Tony za najbolju originalnu muziku, kao i Grammy.

Godine 2005. John se vratio muzičkom teatru i komponovao je za Billy Elliot za postavku na West Endu, kao i za Lestat: The Muscial prema romanu Anne Rice, koji je dobio užasne kritike i prestao da se igra nakon samo 39 predstava.^[10]

Marta, 2007. John je nastupao rekordni 60. put u Medison Square Gardenu za svoj 60. rođendan.

Od 2004. do 2009. nastupao je u Caesars Palaceu u Las Vegasu.

Privatni život

Aprila 2009. Sunday Times Rich List je procenio da Johnovo bogastvo iznosi oko 175 miliona funti (265 miliona dolara), što ga stavlja na 322. mesto u Britaniji po bogatsvtu.^[11]

Godine 1976. u intervjuu koji je dao za Rolling Stone pričao je o biseksualnosti, izražavajući svoje uverenje da su svi ljudi biseksualni u nekoj meri, kao i da je prvo seksualno iskustvo imao sa ženom, Lindom Woodrow, koju je i zaprosio i koju pominje u pesmi Someone Saved My Life Tonight.^[12][13] John se venčao sa Nemicom Renatom Blauel 1984. godine u Sydneyu, uz sumnje drugih da je brak namešten. Razveli su se četiri godine kasnije kada je John izjavio da se dobro oseća u vezi sa tim što je gej.^[14]

Godine 1993. John je upoznao Davida Furnisha, kanadskog marketinškog producenta i reditelja. Njih dvojica su se venčali 21. decembra, 2005. Nakon privatne ceremonije kojoj su prisustovali samo njihovi roditelji, fotografkinja Sam Taylor-Wood i njen muž Jay Jopling, kao i njihov pas, Arthur, organizovan je veliki parti na koji je utrošeno oko milion funti,^[15] sa velikim brojem VIP zvanica, koje su bile zaglavljene u saobraćajnoj gužvi ispred Johnovog imanja, nastaloj od gostiju koji su čekali da uđu.^[16]

Elton John je krstio desetak dece poznatih ličnosti, među kojima su Sean Ono Lennon, sin Yoko Ono i Johna Lennona, sin Elizabeth Hurley, sinovi Davida i Victorije Backham i ćerka Seymoura Steina.

AIDS aktivizam

Glavni članak: Elton John AIDS Foundation

John je povezan sa dobrotvornim radom u vezi sa AIDS-om još od smrti Ryana Whitea i Freddy Mercuryja i sakuplja velike sume novca za pomoć obolelima, edukaciju i istraživanja. Godine 1992 osnovao je svoju fondaciju koja finansira istraživanja i programe prevencije, kao i edukaciju u cilju eliminacije predrasuda i diskriminacije osoba obolelih od AIDS-a.

John je domaćin godišnjeg glamuroznog događaja, White Tie & Tiara Ball, na kome učestvuje veliki broj poznatih osoba, a prihod ide u AIDS Foundation. Ovaj događaj je, na primer, 2006. sakupio 4.6 miliona funti.^[17]

Diskografija

Glavni članak: Diskografija Eltona Johna

Soundtrack, muzika za teatar

• Friends (soundtrack)
• The Lion King (1997)
• Aida (1998)
• Billy Elliot (2005)
• Lestat (2005)

Filmovi

• Elton John: Me, Myself & I (2007)
• The Country Bears, U.S. (2002)
• Spice World, UK (1997)
• Tommy, UK (1975)
• Born to Boogie, U.S. (1972)

Nagrade

Glavni članak: Nagrade i priznanja Eltona Johna

Elton John Band

Glavni članak: Elton John Band

Reference

Vanjske veze

Elton John na Wikimedijinoj ostavi

• Elton Johnova službena stranica
• Elton John na sajtu IMDb