Neurorazvojni poremećaji

Neurorazvojni poremećaj
Specijalnosti	Psihijatrija, neurologija
[uredi na Vikipodacima]

Neurorazvojni poremećaji su grupa stanja koja počinju da ispoljavaju simptome u detinjstvu (ili razviću nervnog sistema). Prema Dijagnostičkom i statističkom priručniku za mentalne poremećaje Američkog udruženja psihijatara, peto izdanje (DSM-5) objavljenom 2013. godine, ova stanja se generalno javljaju u ranom detinjstvu, obično pre nego što deca pođu u školu, i mogu da opstanu u odraslom dobu.^[1] Ključna karakteristika svih ovih poremećaja je da negativno utiču na funkcionisanje osobe u jednom ili više domena života (ličnog, socijalnog, akademskog, profesionalnog) u zavisnosti od poremećaja i deficita koje je izazvao. Svi ovi poremećaji i njihovi nivoi oštećenja postoje u čitavom spektru, a pogođene osobe mogu iskusiti različite stepene simptoma i deficita, uprkos tome što imaju istu dijagnozu.^[1]^[2]

DSM-5 klasifikuje neurorazvojne poremećaje u šest sveobuhvatnih grupa.

Intelektualni poremećaj (poremećaj intelektualnog razvoja)
Poremećaji u komunikaciji
Poremećaj autističnog spektra (ASD)
Poremećaj nedostatka pažnje/hiperaktivnosti (ADHD)
Neurorazvojni motorički poremećaji
Specifični poremećaji učenja

Ovi poremećaji su obično komorbidna stanja, što znači da osoba pogođena jednim od ovih poremećaja obično ispunjava kriterijume za još neki poremećaj.^[1]^[2]

Istorija

Danas se za ovakve poremećaje zna da su rezultat abnormalnosti u razvoju mozga zbog genetskih i okolinskih bioloških uzroka. Takvim stanjima je od ukupne populacije pogođeno 1-3%; često uzrokujući ekonomsko, fizičko i emocionalno opterećenje za pojedinca, porodicu i društvo. Stoga su od velike važnosti istraživanja na području nastanka i lečenja ovih poremećaja, čiji cilj je izlečenje i poboljšanje uticaja na pojedinca, porodicu i društvo.

Epidemiologija

Neurorazvojni poremećaji zahvaćaju više različitih grupa poremećaja.

Zastupljenost: Poremećaj deficita pažnje prisutan je kod 3-5% dece školske dobi, razvojni poremećaj jezika prisutan je kod školske dece u 3-5%, poteškoće s učenjem prisutan je u 5% školske dece, epilepsiju ima 1% osoba, pervazivni razvojni poremećaj ima 1% osoba, Turetov sindrom prisutan je sa 0,5 na 1000 osoba, mentalna retardacija prisutna je u 1% populacije, cerebralna paraliza prisutna je u 0.2% dece škoskog doba.^[3]^[4]

Reference

^ ^а ^б ^в Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5 (5th изд.). Washington: American psychiatric association. 2013. ISBN 978-0-89042-554-1.
^ ^а ^б Morris-Rosendahl DJ, Crocq MA (март 2020). „Neurodevelopmental disorders-the history and future of a diagnostic concept”. Dialogues in Clinical Neuroscience. 22 (1): 65—72. doi:10.31887/DCNS.2020.22.1/macrocq. CS1 одржавање: Формат датума (веза)
^ Autism Terminology and Definitions
^ „Neuro disorders”. Архивирано из оригинала 04. 07. 2008. г. Приступљено 29. 11. 2023. mch.com

Literatura

Tager-Flusberg H (1999). Neurodevelopmental disorders. Cambridge, Massachusetts: MIT Press. ISBN 978-0-262-20116-2.
Brooks DR, Fleischhacker WW (2006). Neurodevelopmental Disorders. Berlin: Springer. ISBN 978-3-211-26291-7.