Jurgis Bielinis

Jurgis Bielinis (d. 16 Mart 1846, Purviškiai, Biržai yakınları – ö. 18 Ocak 1918, Katinai, Panevėžys yakınları), Litvanya’da Rusların yerel dilde kitap basımını yasaklaması sırasında yasadışı kitap kaçakçılığı (knygnešiai) yapan kişilerden biri. Ayrıca Litvanca Auszra ve Varpas gazetelerinin de yayıncısı ve yazarlarından biriydi. Bielinis, Bieliakas ve Jakulis takma adlarını kullanıyor ve Knygnešiai Kralı lakabıyla anılıyordu. Bu işi aktif olarak yaptığı otuz bir yıl boyunca Bielinis ile onun kurduğu örgütlerinin basın yasağı boyunca (1864-1904) Doğu Prusya'dan (Küçük Litvanya) Litvanca kitapların yarısını yasadışı bir şekilde ülkesine getirdiği tahmin edilmektedir.

Yaşamı

Letonya'nın başkenti Riga’da Almanca eğitim veren bir ilkokuldan mezun oldu. Ruslar 1864'te Litvanca basın-yayın yasağı getirince bazı Litvanyalılar "Küçük Litvanya" da denen Doğu Prusya’da kitaplar yayınlamaya ve süreli yayınlara başladılar. Bu yayınlar Alman-Rus sınırından kaçak olarak ülkeye sokuluyordu. Bielinis, kaçak kitapçılığın önde gelen organizatörlerinden ve dağıtımcılarından biriydi. "Knygnešiai Kralı" olarak ün yaptı. İşin başında Samogitia Piskoposu Motiejus Valancius ile işbirliği yaptı. Doğu Prusya'da Tilžė'de (Tilsit) Litvanca kitaplar yayınlayan ilk kişi oldu. Daha sonra bu işi tek başına sürdürdü. 1885'ten itibaren yasağın kaldırıldığı 1904’e kadar Bielinis, Panevezys ilçesindeki Vadakteliai yakınlarında Garsviai mezrasında gizli bir dağıtım merkezi işletiyordu. Bir keresinde “Ruslar Litvanya'dan ayrılana kadar ölmeyeceğim.” dediği söylenir. Söz konusu kehaneti gerçek olmuş, Bielinis 18 Ocak 1918'de, Litvanya’nın resmî bağımsızlık ilanından bir ay önce, Litvanya'nın başkenti Vilnius'a gitmek üzere yola çıktığında, Panevėžys yakınlarında, Katinai'de ölmüştür.

Kaynakça

"Lithuania’s ‘Day of the Book Smugglers’ Comes to the UK Ahead of London Book Fair" 24 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
"Booksmugglers: Jurgis Bielinis" 29 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.