Maddeci feminizm

Makale serilerinden
Feminizm
Tarih Feminist tarih Feminizmin tarihi Kadın tarihi Amerikan Britanya Kanada Alman Dalgalar Birinci İkinci Üçüncü Dördüncü Kadınlara oy hakkı Zaman çizelgesi Afroamerikan Çoğunluğu Müslüman ülkeler Avustralya Kanada Japonya Kuveyt Yeni Zelanda İsviçre Türkiye Birleşik Krallık Amerika Birleşik Devletleri
Varyantları Analitik Anarşist Kürtaj karşıtı Ateist Muhafazakar Kültürel Siber Farklılık Eko Vejetaryen Eşitlik Şişman Fransız postyapısalcı Küresel Grafiti Hip-hop Aktivizm Bireyci İşçi Lezbiyen Liberal Eşitlikçi Ruj Materyalist Anne Neo Yeni Post Postmodern Post-yapısal Çok kültürlü Siyah Chicana Yerli Kürt feminizmi Yerli Amerikan Beyaz Radikal Dini Budist Hristiyan Mormon İslami Yahudi Mizrahi Ortodoks Neopagan Ayrılıkçı feminizm Seks yanlısı Sosyal Sosyalist Marksist Bakış açısı Devlet Saman Postcolonial Trans Ulusötesi Kurban Kadıncılık Afrikalı
Kavramlar Feminist edebiyat Çocuk edebiyatı Gömülü feminizm Kadın eğitimi Kadın cinayeti Feminizm ve eşitlik Feminizm ve medya Feminizmin topluma etkileri Kültürde feminizm Feminist hareket Sanat hareketi Feminist striptizci Feminist teori Cinsiyet eşitliği Kız gücü Dil reformu Erkek bakışları Anaerkil inanç Feminizmde erkekler Kadın düşmanlığı Ağ bağlantılı feminizm Feminizm karşıtlığı Politik lezbiyenlik Pro-feminizm Protofeminizm Mor yıkama Üreme adaleti İkinci nesil cinsiyet yanlılığı Cinsel taciz Sosyal temizlik Transseksüellik ve feminizm Üçlü baskı BDSM ve feminizm Pornografi ve feminizm Seks işçiliği ve feminizm Kadınlara karşı savaş Kadın sağlığı Kadın hakları
Teori Cinsiyet çalışmaları Toplumsal cinsiyet eşitliği Kadın merkezcilik Anaerkillik Kadın çalışmaları Erkek çalışmaları Kiyerarki Babaerkil Écriture féminine Ekonomi FPDA Yöntem Oidipus kompleksi Politik teori İlahiyat Thealoji Kadıncı ilahiyat Seksoloji Sosyoloji Hukuk teorisi Sanat Sanat eleştirisi Edebiyat eleştirisi Film teorisi Biyoloji Politik ekoloji Mimari Antropoloji Arkeoloji Kriminoloji Metot perspektifi Coğrafya Pedagoji Felsefe Estetik Deneycilik Bilgi kuramı Etik Adalet etiği Metafizik Pornografi Psikoloji Uluslararası ilişkiler Varoluşçuluk Revizyonist mitoloji Tekno-bilim Bilimkurgu Kompozisyon çalışmaları
Ülkeler Almanya Amerika Birleşik Devletleri Avustralya Bangladeş Çin Danimarka Fransa Güney Afrika Güney Kore Hindistan Hollanda Hong Kong Birleşik Krallık İrlanda Cumhuriyeti İsveç İtalya Japonya Kanada Latin Amerika Arjantin Brezilya Haiti Meksika Şili Trinidad ve Tobago Malezya Mısır Nepal Norveç Pakistan Polonya Rusya Suriye Tayland Tayvan Türkiye Osmanlı İmparatorluğu Ukrayna Vietnam Yeni Zelanda Yerli Amerika Yunanistan
Feminizm listesi
g t d

Maddeci feminizm toplumsal cinsiyetle emek süreçleri ve üretim ilişkileri arasındaki bağlantıları açıklamayı amaçlayan, kadının toplumdaki ikincil konumunu yalnızca kapitalist ilişkilerin bir sonucu olarak değil; fakat kapitalizmden önce de var olmayı sürdüren patriyarkal ilişkilerin bir sonucu olarak gören feminist akımdır.

Ev İçi Emek Sorunu

Maddeci feministler, kadının ezilmesi sonucunu doğuran üretim ilişkilerini açıklarken kadının ev içindeki "karşılıksız" emeğini sorunsallaştırırlar. Maddeci feminizmin en önemli yazarlarından biri olan Christine Delphy, kadının hane içindeki emeğinin -bu konudaki yaygın inanışın aksine- üretken (değişim değeri) olduğunu savunur. Tüm iktisadi sistemlerde en küçük birimin birey değil, aile olarak görülmesinin aile içinde gerçekleşen ekonomik olayların (kadının ev içindeki üretimi) göz ardı edilmesine yol açtığını ileri sürer ve bu durumun sonucunda kadının bir birey olarak harcadığı emek yasal olarak görünür olmadığından, yasal olarak herhangi bir karşılık talep etme hakkı olmamasını eleştirir. Heidi Hartmann ise, kadınların emek gücünün erkeklerin denetiminde olmasını patriyarşinin dayandığı maddî temel olarak görür: "...kadınların kaynaklara ulaşmasını ve cinselliklerini kısıtlamak, erkeklerin, kadınların emek gücünü denetlemelerini sağlar; hem pek çok kişisel ve cinsel yönden erkeklere hizmet verilmesi amacıyla hem de çocukların yetiştirilmeleri amacıyla." (Hartmann, 2006)

Maddeci feministler, kadının ikincil statüsüyle ilgili toplumsal bir dönüşüm sağlamak için öncelikle ev içindeki cinsiyetçi iş bölümünün ortadan kaldırılması gerektiğini savunur; fakat bu sonuca ulaşmak için kadının istihdama katılması tek başına yeterli değildir. "...kadınların daha çok istihdam edilmesi kendi başına karı koca arasındaki işbölümünü değiştirmez.... Ev içindeki cinsiyetçi işbölümü son derece direngendir ve gerektiğinde erkek şiddetiyle desteklenir. Böyle olduğu için de, kadınların kamusal alanda güç kazanabilmeleri, ev içinde direnebilmelerinin, karşılıksız ev emeğini eşit paylaşıma dönüştürmelerinin önkoşuludur" (Acar-Savran, 2004).

Böylece maddeci feministler kadının ev içindeki emeğine hak ettiği değerin verilmesi ve üretim ilişkilerinin kadının hane içindeki üretimi hesaba katılarak yeniden yorumlanması gerektiğini ileri sürer, kadını erkeğe bağımlı kılan ev içindeki cinsiyetçi işbölümünün sona erdirilmesi, kadının ev içi faaliyetlerle kısıtlanmaksızın ekonomik hayatta yer alabilmesi ve böylece ataerkil toplum ilişkilerinin dönüştürülmesi için mücadele verirler.

Marksizme Yöneltilen Eleştiriler

Birçok yönden Marksizmim yöntemini kullanan maddeci feministler Marksizmi kadın sorununu sınıf düzeyine indirgemeleri ve kadınları burjuva kadın ve proleter kadın olarak sınıflandırarak feminist hareketini bölmelerini eleştirirler. "...kadın hareketinin anti-kapitalist sınıf savaşına dahil edilmeye çalışılması yerine özerk bir hareket olarak örgütlenmesi ve doğrudan patriyarkaya karşı savaş vermesi, patriyarkayı kaldırmaya yönelik bir devrimi hedeflemesi, daha hedefe yönelik bir hareket olacaktır. Bu noktada sol örgütlerin alacağı en samimi tavır, kadın hareketini kendi mücadeleleri içinde eritmeye çalışmaktansa kadınların özerk örgütlenmesinin ve mücadelesinin bir zorunluluk olduğunu vurgulamak ve buna doğrudan destek vermektir" (Delphy, 1999).

Kaynakça

• Christine Delphy’nin “Baş Düşman Patriyarkanın Ekonomi Politiği” Kitabının Özeti27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• 17. Yüzyıldan Günümüze Feminizmin Tarihi -Kısa Bir Gözden Geçirme28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Gülnur Acar Savran'ın Beden Emek ve Tarih Diyalektik Bir Feminizm İçin isimli kitabında yer alan "Kadınların Emeğini Görünür Kılmak: Marx'dan Delphy'ye Bir Ufuk Taraması" makalesi
• Marksist feminizm üzerine kısa bir yazı27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Konuyla ilgili yayınlar

• Gülnur Acar Savran (2004), "Beden Emek ve Tarih/Diyalektik Bir Feminizm İçin", Kanat Yayınları.
• Christine Delphy, (1999) "Baş Düşman Patriyarkanın Ekonomi Politiği", Saf Yayıncılık.
• Serdaroğlu, U. (2000), "Feminist İktisat'ın Bakışı", İstanbul: Sarmal.
• Hartmann, H. (2006) "Marksizmle Feminizmin Mutsuz Evliliği", Agora Kitaplığı.
• Tekeli, Ş. (der.)(1990), "Kadın Bakış Açısından 1980'ler Türkiye'sinde Kadın", İstanbul: İletişim.

Dış bağlantılar

• Christine Delphy’nin Baş Düşman Patriyarkanın Ekonomi Politiği Kitabının Özeti27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• 17. Yüzyıldan Günümüze Feminizmin Tarihi -Kısa Bir Gözden Geçirme28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Gülnur Acar Savran'ın Beden Emek ve Tarih Diyalektik Bir Feminizm İçin isimli kitabında yer alan "Kadınların Emeğini Görünür Kılmak: Marx'dan Delphy'ye Bir Ufuk Taraması" makalesi